”Εφτάψυχο” αποδεικνύεται το καρτέλ στο γάλα παρά την αγανάκτηση και το μποϊκοτάζ των καταναλωτών, τα υψηλά πρόστιμα από τις κρατικές αρχές, αλλά και τις επίμονες δημοσιογραφικές έρευνες.
Τα 138 εκατομμύρια ευρώ, που υπολογίζεται το ετήσιο ύψος του «καπέλου» φαίνονται πιο ελκυστικά για τις εταιρίες, που επιμένουν να διατηρούν τις τιμές υψηλά -πολύ πάνω από το ένα ευρώ το λίτρο-εξασφαλίζοντας στους Έλληνες πότε το ακριβότερο και πότε το δεύτερο ακριβότερο γάλα στην Ευρώπη.
Έτσι, μετά τις καλοκαιρινές διακοπές μια δυσάρεστη έκπληξη περιμένει τους καταναλωτές, που θα σπεύσουν να κάνουν τις απαραίτητες προμήθειες σε τρόφιμα. Στα ψυγεία με το φρέσκο γάλα δεν θα βρουν φθηνότερο από 1, 30 ευρώ το λίτρο, ενώ δεν λείπουν οι περιπτώσεις που το ζωτικής σημασίας, ιδίως για τα παιδιά, τρόφιμο «πετάει» και πάνω από το 1,4 ευρώ/λίτρο και αγγίζει το 1,8 ευρώ το λίτρο για τη βιολογική εκδοχή.
Μάλιστα, οι μεγάλες συσκευασίες σοκάρουν -έστω και για λίγο- τον καταναλωτή, καθώς οι τιμές τους στο ράφι διαμορφώνονται πάνω από 2,4 ευρώ το λίτρο. Μέχρι να καταλάβει κανείς ότι πρόκειται για μεγαλύτερη ποσότητα, νομίζει ότι μπήκε σε σούπερ μάρκετ άλλης… χώρας.
Κοινωνία, κράτος, αλλά και δημοσιογράφοι έχουν καταβάλει προσπάθειες ειδικά για την τιμή στο φρέσκο γάλα.
Τον περασμένο Δεκέμβριο, η Επιτροπή Ανταγωνισμού επέβαλε πρόστιμα συνολικού ύψους 50 εκατ. ευρώ σε γαλακτοβιομηχανίες και σούπερ μάρκετ για συνεννοήσεις, προκειμένου να διατηρούνται χαμηλά οι τιμές παραγωγού και υψηλά οι τιμές καταναλωτή. Τα πρόστιμα όμως δεν άλλαξαν την κατάσταση στην αγορά και η κρατική πίεση φαίνεται να μην είχε συνέχεια.
Ακολούθησε, τον περασμένο Ιούνιο, μποϊκοτάζ στο φρέσκο γάλα με τιμή πάνω από 1 ευρώ με κοινή απόφαση 18 καταναλωτικών οργανώσεων. Το μποϊκοτάζ είχε επιτυχία ως προς τη συμμετοχή, αλλά δεν άλλαξε την κατάσταση στην αγορά.
Σύμφωνα με τα στοιχεία των καταναλωτικών οργανώσεων που κήρυξαν το μποϊκοτάζ, οι τιμές του φρέσκου γάλακτος σε επτά μεγάλες ευρωπαϊκές αλυσίδες κυμαίνονταν στα τέλη Μαΐου από 0,70 έως 0,92 ευρώ το λίτρο. Η φθηνότερη τιμή είναι στη Γαλλία και η ακριβότερη (αλλά σημαντικά χαμηλότερη από το μέσο όρο της Ελλάδας) στο Βέλγιο. Κάτω από το Μ.Ο. της Ε.Ε. είναι οι τιμές και σε Γερμανία και Αυστρία.
Στην Ελλάδα οι τιμές το Μάιο κυμαίνονταν από 0,96 έως 1,65 ευρώ και έκτοτε η εικόνα δεν έχει διαφοροποιηθεί ουσιαστικά, καθώς οι περισσότερες εταιρίες προχώρησαν σε «πάγωμα» τιμών, ενώ μία έκανε μείωση 3%.
Η επιμονή των γαλακτοβιομηχανιών να διατηρούν υψηλά τις τιμές, κάθε άλλο παρά ψυχολογική είναι.
Περισσότερα από 138.000.000 ευρώ το χρόνο καρπώνεται το καρτέλ του φρέσκου γάλακτος στην Ελλάδα μόνο από τις αυξημένες τιμές, σε σχέση με όλη την υπόλοιπη Ευρωπαϊκή Ένωση. Στην Ελλάδα το γάλα φτάνει να πωλείται έως και 1,44 λεπτά το λίτρο, κατά 42% ακριβότερο από το μέσο κοινοτικό όρο, άρα ακριβότερο κατά 0,536 του ευρώ.
Στην Ελλάδα καταναλώνουμε περίπου 550.000.000 λίτρα γάλακτος το χρόνο και από αυτό το 47% είναι αυτό που αποκαλούμε φρέσκο. Άρα, καταναλώνουμε 258,5 εκατομμύρια λίτρα φρέσκο γάλα το χρόνο. Εάν λοιπόν πολλαπλασιάσουμε την ποσότητα με την τιμή (καπέλο 0,536 λεπτά/ανά λίτρο), τότε το ποσό του υπερτιμήματος που πληρώνει ο Έλληνας καταναλωτής στους βιομηχάνους φτάνει τα 138.556.000 ευρώ το χρόνο, μόνο για το φρέσκο γάλα. Χωρίς δηλαδή να συνυπολογιστεί η ποσότητα που προορίζεται για την παρασκευή τυροκομικών προϊόντων ή γιαουρτιού.
Την κατάσταση με το φρέσκο γάλα αποτυπώνει και μέσω της στατιστικής της υπηρεσίας και η Ε. Ε.
Τις υψηλότερες -μετά την Κύπρο- τιμές πληρώνει ο Έλληνας καταναλωτής για γάλα, τυριά και αβγά στην Ευρωπαϊκή Ένωση των «27», κατά μέσο όρο 40% πάνω από τη μέση τιμή της Ευρώπης. Την ίδια στιγμή η τιμή παραγωγού τον τελευταίο χρόνο μειώθηκε, ενώ οι τιμές στο ράφι αυξήθηκαν. Τα στοιχεία προκύπτουν από την τελευταία έρευνα της Eurostat για τις τιμές στα γαλακτοκομικά.
Σύμφωνα με την έρευνα:
-Ο δείκτης τιμών για γάλα, τυροκομικά και αβγά στη χώρα μας διαμορφώνεται 40% πάνω από το μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οριακά χαμηλότερα από την Κύπρο. Φθηνότερες χώρες της Ε.Ε. είναι οι Πολωνία, Ολλανδία και Σλοβακία, όπου οι τιμές διαμορφώνονται στο 50% των αντίστοιχων ελληνικών.
-Η Ελλάδα είναι μία από τις λίγες χώρες της Ε.Ε. (επτά συνολικά) στις οποίες οι τιμές των συγκεκριμένων προϊόντων κατά τη δεκαετία 1997-2007 αυξήθηκαν με ρυθμό υψηλότερο του τιμαρίθμου. Στις υπόλοιπες χώρες οι αυξήσεις είναι μικρότερες από τον πληθωρισμό.
Η εικόνα γίνεται ακόμη δυσμενέστερη, αν αναλογιστεί κανείς ότι το τελευταίο δωδεκάμηνο στη χώρα μας οι τιμές παραγωγού για το αγελαδινό γάλα μειώθηκαν στα 38 λεπτά περίπου από 42-43 λεπτά πέρυσι το Σεπτέμβριο, ενώ στο ίδιο διάστημα οι τιμές καταναλωτή αυξήθηκαν μέχρι και 9 λεπτά το λίτρο.
