Φιλόδοξα σχέδια με χρηματοπιστωτική αυτονομία, που θα στηρίξουν την αναβαθμισμένη παρουσία των χωρών BRICS στην παγκόσμια οικονομία, αποτελεί η δημιουργία Νέας Αναπτυξιακής Τράπεζας.
Ουδείς εμπειρογνώμονας θα μπορούσε να προβλέψει όταν ξεκινούσε το εγχείρημα BRICS ότι οι χώρες που συμμετέχουν στην ομάδα των μεγαλύτερων από τις αναδυόμενες οικονομίες του πλανήτη, θα μετατραπούν τελικά σε μια άτυπη οικονομική ένωση. Αν και ο θεσμός BRICS δημιουργήθηκε αρχικά σαν forum για τη διενέργεια ανεπίσημων συζητήσεων για επίκαιρα ζητήματα της παγκόσμιας ανάπτυξης και των πενταμερών διακρατικών σχέσεων, η νέα δομή σήμερα, ακολουθεί όλο και περισσότερο μια πολιτική οικονομικής ολοκλήρωσης και βαθύτερης πολιτικής συνεργασίας.
Οι χώρες BRICS διατηρούν τις ηγετικές τους θέσεις ως οι πλέον δυναμικά αναπτυσσόμενες αγορές του κόσμου.
Η άτυπη Ένωση των πέντε χωρών (Βραζιλία, Ρωσία, Ινδία, Κίνα, Νότιος Αφρική), έχει εντυπωσιακές αναπτυξιακές προοπτικές. Σε αυτές τις χώρες, βρίσκονται τεράστιες ποσότητες από τους πιο πολύτιμους πόρους για την παγκόσμια οικονομία.
Για παράδειγμα, η Βραζιλία είναι πλούσια σε αγροτικά προϊόντα, η Ρωσία και η Νότια Αφρική σε φυσικούς και ορυκτούς πόρους, η Ινδία διαθέτει φθηνούς πνευματικούς πόρους και στην Κίνα υπάρχει μια ισχυρή παραγωγική βάση.
Οι χώρες της ομάδας BRICS έχουν την ευκαιρία να σχηματίσουν ένα ισχυρό οικονομικό συνασπισμό, που μελλοντικά θα είναι πολύ δύσκολο να τον ανταγωνιστούν οι άλλοι παγκόσμιοι παίκτες.
Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, το συνδυασμένο ΑΕΠ της ομάδας χωρών BRICS το 2014 ήταν 16,54 τρισεκατομμύρια δολάρια, που αντιστοιχεί στο 18% του παγκόσμιου ΑΕΠ, ενώ η αξία των συναλλαγματικών διαθεσίμων των πέντε αναπτυσσόμενων γιγάντων είναι της τάξης των 4 τρισ. δολαρίων, που αποτελούν το 75% των παγκόσμιων συναλλαγματικών αποθεμάτων.
Ο πληθυσμός των πέντε χωρών ξεπερνά τα 3 δισεκατομμύρια ανθρώπους. Αυξημένο ενδιαφέρον για την ομάδα χωρών BRICS εμφανίζουν και άλλες αναδυόμενες αγορές. Τη «λέσχη» BRICS φλερτάρουν για να ενταχθούν σ’ αυτήν στο εγγύς μέλλον, η Αργεντινή, το Μεξικό και η Ινδονησία.
Το μεγαλύτερο ενδιαφέρον από τους διεθνούς επενδυτές και πιστωτές εκδηλώνεται στην Κίνα, τη Βραζιλία και την Ινδία. Η Ρωσία εξακολουθεί να είναι ένας σημαντικός παίκτης στην παγκόσμια εμπορική αρένα, αν και μετά την επιβολή οικονομικών κυρώσεων στη χώρα, την επακόλουθη πτώση του επενδυτικού δείκτη στις κατατάξεις αξιολόγησης και την υποτίμηση του ρουβλίου, έχει μειωθεί το ενδιαφέρον γι’ αυτήν σε σχέση με τις τρεις πρώτες χώρες.
Κοινό αποθεματικό νόμισμα – Αναπτυξιακή τράπεζα
Μία από τις σημαντικότερες συμφωνίες που υπόγραψαν οι ηγέτες των χωρών BRICS στην τελευταία Σύνοδο κορυφής, είναι η συμφωνία για τη δημιουργία κοινής «δεξαμενής» των συναλλαγματικών τους διαθεσίμων για χρήση σε περίπτωση πιθανής επιδείνωσης της οικονομικής κρίσης. Συγκεκριμένα, επιτεύχθηκε συμφωνία σχετικά με τη σύσταση μίας νέας Αναπτυξιακής Τράπεζας με αρχικό κεφάλαιο ύψους 100 δισ. δολαρίων.
Οι πόροι της νέας Τράπεζας θα χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση και τη στήριξη των αναπτυσσόμενων οικονομιών. Η συμφωνία που αφορά σε αυτή τη «δεξαμενή» συναλλαγματικών διαθεσίμων θα έχει λειτουργίες παρόμοιες με αυτές του ΔΝΤ.
Η Τράπεζα θα παράσχει κυρίως οικονομική βοήθεια προς τις χώρες της ομάδας BRICS, οι οποίες αντιμετωπίζουν βραχυπρόθεσμα προβλήματα ρευστότητας. Μια ακόμη συμφωνία που επετεύχθη, αφορά στην επέκταση των εμπορικών συναλλαγών εντός BRICS που θα μπορεί να διενεργείται σε εθνικά νομίσματα. Μια απόφαση που θα μπορούσε τελικά να οδηγήσει στην κατάρρευση του μονοπωλίου του δολαρίου στις συναλλαγές μεταξύ των χωρών BRICS.
Τα σημαντικότερα οφέλη από τη δημιουργία του «Νομισματικού Ταμείου της BRICS» θα τα έχει η Ρωσία. Η χώρα έχει σημαντικές ανάγκες χρηματοδότησης, που οφείλονται στην επιδείνωση της διεθνούς πολιτικής κατάστασης και στην επίδραση των οικονομικών κυρώσεων στην ρωσική οικονομία, τι στιγμή που αποτελούν αποτρεπτικό παράγοντα για την πρόσβαση των ρωσικών εταιρειών στα φθηνά δυτικά δάνεια.
Κοινή αγορά
Παρά τα όποια θετικά βήματα που γίνονται στην κατεύθυνση της σύγκλισης των οικονομιών των χωρών BRICS, θα πρέπει να αναγνωριστεί ότι μια τόσο ισχυρή μορφή Ένωσης δεν μπορεί να διεκδικήσει στα επόμενα 15 – 20 χρόνια μια βαθύτερη οικονομική ολοκλήρωση. Ο κύριος αποτρεπτικός παράγοντας στην πιο ενεργή συνεργασία μεταξύ των χωρών BRICS, είναι οι διαφορές στο πολιτικοοικονομικό τους σύστημα.
Ωστόσο, είναι προφανές, ότι η πολιτική που ακολουθούν οι σημερινοί ηγέτες των χωρών BRICS θα μπορούσε να διασφαλίσει την ελεύθερη κυκλοφορία εμπορευμάτων εντός της ομάδας.
Πηγή: RBTH
Σύνταξη: Κ. Μπετινάκης
