Ρεπορτάζ: Πέτρος Κουσουλός, Παναγιώτης Βλαχουτσάκος

«Έχει ολοκληρωθεί ο έλεγχος σε περίπου 180 υποθέσεις που αφορούν αδήλωτα εισοδήματα και δεν υπάρχει προσωπικό να συντάξει εκθέσεις ελέγχου ώστε να αποδοθούν τα πρόστιμα. Αυτό σημαίνει ότι αυτή τη στιγμή υπάρχουν 250 εκατομμύρια φόροι οι οποίοι ‘κοιμούνται’».

Σε αυτή την διαπίστωση-σοκ καταλήγει ανώτατο στέλεχος του Σώματος Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος, το οποίο, σε επικοινωνία με τη zougla.gr, εξηγεί ότι ενώ οι υποθέσεις φοροδιαφυγής –και όχι μόνο- είναι αναρίθμητες, η διαχείριση αυτών είναι εξαιρετικά δύσκολη λόγω της τεράστιας, όπως την χαρακτήρισε, έλλειψης προσωπικού.

Πλέον, το ΣΔΟΕ εκπέμπει σήμα κινδύνου, καθώς δεν μπορεί να φέρει εις πέρας το έργο του λόγω των τραγικών ελλείψεων, αφού, την ίδια ώρα που «τρέχει» ένα σαρωτικό πρόγραμμα ελέγχων σε υψηλά ιστάμενα πρόσωπα και ολόκληρους κλάδους της αγοράς, έχει αποχωρήσει από τις υπηρεσίες του σχεδόν το 50% του έμψυχου δυναμικού του, καθιστώντας την διεκπεραίωση των υποθέσεων επίτευγμα εξαιρετικά δύσκολο.

Υποθέσεις εκατομμυρίων στα συρτάρια

Πηγές του ΣΔΟΕ αναφέρουν ότι ο φόρτος εργασίας της υπηρεσίας είναι τόσο μεγάλος που στις περισσότερες περιπτώσεις, άκρως σημαντικές υποθέσεις εκατομμυρίων, παραμένουν στα συρτάρια για πάνω από 10 ή και 12 μήνες.

Επιπλέον, ακόμη και για αυτές που έχει πραγματοποιηθεί ο έλεγχος και υπάρχουν ασφαλή συμπεράσματα σχετικά με τον ελεγχόμενο, η σύνταξη των εκθέσεων ελέγχου αποδεικνύεται ως ένα εξαιρετικά δύσκολο έργο αφού το ανθρώπινο δυναμικό δεν επαρκεί.

Ενδεικτική είναι άλλωστε η τοποθέτηση ανώτατου στελέχους του Σ.Δ.Ο.Ε., το οποίο επισημαίνει ότι παρ’ όλο που 180 υποθέσεις έχουν ολοκληρωθεί –με την κάθε μία από αυτές να αφορά 2,5 με 3 εκατομμύρια ευρώ!-, δεν υπάρχει προσωπικό να συντάξει τις εκθέσεις ελέγχου.

«Μόνο στην Περιφερειακή Διεύθυνση Αττικής υπάρχουν περίπου 180 υποθέσεις για τις οποίες έχει ζητηθεί άνοιγμα λογαριασμών και ο έλεγχος έχει ολοκληρωθεί. Και όμως δεν υπάρχει προσωπικό για να τις γράψει. Αν σκεφτούμε ότι από αυτές τις 180, η κάθε μία αφορά 2,5 με 3 εκατομμύρια ευρώ, υπολογίστε ότι υπάρχει αδήλωτο εισόδημα κοντά στα 450 με 500 εκατομμύρια ευρώ, δηλαδή 250 εκατομμύρια φόρος ο οποίος κοιμάται» αναφέρει χαρακτηριστικά.

Στα όρια της κατάρρευσης

Κύκλοι της υπηρεσίας περιγράφουν μια πραγματικότητα που απέχει παρασάγγας από τα «παχιά πολιτικά λόγια» περί προσπαθειών καταπολέμησης της φοροδιαφυγής και του οικονομικού εγκλήματος, αφού παρουσιάζει τη διάλυση που επιχειρήθηκε στον μοναδικό ελεγκτικό μηχανισμό ο οποίος ασχολείται με τα οικονομικά σκάνδαλα που ζημίωσαν την περιουσία του ελληνικού Δημοσίου.

Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι η Διεύθυνση Ειδικών Υποθέσεων του ΣΔΟΕ, μέσα σε έναν χρόνο, αποψιλώθηκε, καθώς επί ημερών των κ.κ. Βενιζέλου και Σαχινίδη απομακρύνθηκε μεγάλο μέρος του προσωπικού.

Ενδεικτικό της τραγικής κατάστασης είναι πως τουλάχιστον μία Περιφερειακή Διεύθυνση του ΣΔΟΕ είχε αποστείλει και έγγραφο με το οποίο κοινοποιούσε το πρόβλημα σε κάθε υπεύθυνο ή μη, από τον επικεφαλής ειδικό γραμματέα μέχρι τον υπουργό Οικονομικών, αλλά και στον οικονομικό εισαγγελέα, ξεκαθαρίζοντας πως «ουδεμία ευθύνη φέρουν» απέναντι στον νόμο και στην υπηρεσία οι λιγοστοί πλέον υπάλληλοι της, εάν παραλείψουν κάποια από τα πολλαπλά καθήκοντα που έχουν πέσει στους ώμους τους.

Τα ντοκουμέντα της αποψίλωσης

Πριν από λίγο καιρό, η zougla.gr είχε αποκαλύψει εγγράφως την αποψίλωση που είχε σημειωθεί σε μια από τις πλέον βασικές υπηρεσίες του ΣΔΟΕ η οποία μάλιστα συνεργάζεται πολύ στενά με τις εισαγγελικές Αρχές: Την υπηρεσιακή διεύθυνση ειδικών υποθέσεων.

Η εμπιστευτική αναφορά που είχε αποκαλύψει η ηλεκτρονική εφημερίδα, συντάχθηκε τον Μάιο του 2012 και είχε ως θέμα τα «προβλήματα από έλλειψη προσωπικού στην Επιχειρησιακή Διεύθυνση Ειδικών Υποθέσεων», καταγράφοντας την σκληρή πραγματικότητα για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται η «ναυαρχίδα» του ΣΔΟΕ.

Αποτελεί δε, συνέχεια των προηγούμενων – επτά συνολικά – αναφορών που έχουν αποσταλεί τη τελευταία διετία στην ηγεσία του ΥΠΟΙΚ ενημερώνοντας τους υπουργούς και τα επιτελεία τους για την αποψίλωση των ελεγκτικών υπηρεσιών.

Είναι χαρακτηριστικό ότι η υπηρεσία εμφανίζεται να λειτουργεί χωρίς προϊστάμενο διεύθυνσης (!), με τμηματάρχες υπό… μετάθεση και με ελάχιστο προσωπικό. Με αυτά τα «όπλα» καλείται να φέρει σε πέρας 1.310 υποθέσεις εκ των οποίων οι περισσότερες αφορούν εισαγγελικές παραγγελίες για μεγάλα σκάνδαλα όπως τα εξοπλιστικά, τα στημένα παιχνίδια του ελληνικού ποδοσφαίρου, το χρηματισμό ιατρών και τις προμήθειες στα νοσοκομεία και πολλά ακόμη.

Παρόλο που σύμφωνα με τον κανονισμό λειτουργίας, όπως προβλέπεται από το ΠΔ 85/2005 του Νόμου 3842/2010, οι οργανικές θέσεις ανέρχονται σε 102, εντούτοις ο αριθμός των υπαλλήλων, σήμερα, ανέρχεται μόλις σε 55. Δηλαδή, παρατηρείται κενό κατά 45%, ποσοστό το οποίο αναμένεται να αυξηθεί ακόμη περισσότερο στο εγγύς μέλλον.

Εντυπωσιακό μάλιστα είναι το γεγονός, όπως αυτό προκύπτει από την αναφορά, ότι ο αριθμός των ελεγκτών της «ναυαρχίδας» του ΣΔΟΕ συνεχώς μειώνεται τον τελευταίο ενάμιση χρόνο. Στις 3/1/2011 υπηρετούσαν 79 υπάλληλοι, στις 2/1/2012 72 υπάλληλοι και τον περασμένο Μάιο 57 υπάλληλοι.

«Όπως προκύπτει σε διάστημα 18 μηνών ο πραγματικός αριθμός του προσωπικού της Διεύθυνσης έχει μειωθεί κατά 28%», καταγράφει η αναφορά και συνεχίζει: «σημειώνουμε ακόμη ότι από τους 10 προς αναχώρηση υπαλλήλους οι οκτώ είναι κυρίως νέοι υπάλληλοι (κάτω από 15 έτη υπηρεσίας) και ικανοί ελεγκτές. Έτσι αποστερείται η υπηρεσία από ένα δυναμικό στελεχιακό κομμάτι».

Χωρίς Διευθυντή

Στην ίδια αναφορά γίνεται λόγος και για τα κενά που υπάρχουν στη διοίκηση της Διεύθυνσης.

Όπως επισημαίνεται «από τις προβλεπόμενες μια θέση Προϊσταμένου Διεύθυνσης και δύο θέσεις προϊσταμένων των δύο υποδιευθύνσεων, σήμερα υπηρετεί μόνο ο ένας προϊστάμενος της Β’ Υποδιεύθυνσης, ο οποίος ασκεί και καθήκοντα διευθυντή».

Το πλέον τραγελαφικό είναι το γεγονός ότι το συγκεκριμένο στέλεχος είναι επιφορτισμένο με την άσκηση καθηκόντων προϊσταμένου ειδικών συνεργείων με έδρα την Πάτρα.

Παράλληλα, σε ό, τι αφορά τους προϊσταμένους των οκτώ συνολικά τμημάτων της υπηρεσίας, οι τρεις είναι υπό μετάθεση ή επιστροφή στην οργανική τους θέση και ένας έχει οριστεί με ανάθεση.

Στην αναφορά, τα στελέχη του ΣΔΟΕ, κάνουν επίσης λόγο για τη σπουδαιότητα και την ιδιαιτερότητα των υποθέσεων που καλούνται να φέρουν σε πέρας με ελάχιστο προσωπικό. Συγκεκριμένα, επισημαίνουν ότι, μεταξύ άλλων, ασχολούνται με υποθέσεις με ευρύτερο οικονομικό, κοινωνικό και πολιτικό αντίκτυπο.

Γι αυτό το λόγο, όπως λένε, απαιτείται ιδιαίτερη, ευαίσθητη και προσεκτική προσέγγιση και χειρισμός, ώστε αφενός μεν να διεκαιρεωθούν επιτυχώς οι σχετικές υποθέσεις και αφετέρου να αποφευχθούν ενέργειες που θα έδιναν το βήμα να αποτελέσουν αφορμή και πεδίο αρνητικής εκμετάλλευσης.

Όπως συμπληρώνουν, το έργο της συγκεκριμένης υπηρεσίας είναι ιδιαίτερο καθώς ελέγχουν και περιφρουρούν τη νόμιμη διάθεση Εθνικών ή Κοινοτικών Πόρων επισημαίνοντας παράλληλα ότι «υπάρχει το ενδεχόμενο να έχει σημειωθεί ατελής επίβλεψη εκ μέρους των οργάνων χρηματοδότησης και ελέγχου της προόδου και υλοποίησης της χρηματοδότησης, με άμεση συνέπεια την επιστροφή των χρηματοδοτήσεων, στον αρμόδιο φορέα…».

Οι δύσκολες αποστολές

Από την πολυσέλιδη αναφορά προκύπτει ότι τον Μάιο του 2012 εκκρεμούσαν 1.310 υποθέσεις, μεταξύ των οποίων και ορισμένες, ιδιαίτερα σοβαρές, εισαγγελικές παραγγελίες για τις οποίες πρέπει να γίνουν ταυτόχρονες ενέργειες.

Πρόκειται για όλα τα μεγάλα σκάνδαλα τα οποία ταλανίζουν το δημόσιο βίο της χώρας όπως τα υποβρύχια, οι φρεγάτες, τα στρατιωτικά οχήματα, οι υποθέσεις του ΟΣΕ, τα παιχνίδια του ελληνικού ποδοσφαίρου και πολλές ακόμη.

«Μας οδηγούν στην απαξίωση»

Το πλέον μελανό σημείο όμως της αναφοράς είναι το συμπέρασμα των επικεφαλής της Υπηρεσίας Ειδικών Ελέγχων ότι η «ναυαρχίδα» του ΣΔΟΕ αρχίζει «πλέον να μη δύναται να ανταποκριθεί στο έργο της», αφού οι ελλείψεις σε ελεγκτές και η απουσία διευθυντικών στελεχών «έχουν σαν αποτέλεσμα τη μείωση της απόδοσής της και στο τέλος την απαξίωσή της και τον σχηματισμό αρνητικής εικόνας για το έργο της».

Στο έγγραφο – καταπέλτη γίνεται λόγος για:

– Ανεπαρκή στελέχωση της διοίκησης της υπηρεσίας,

– Αποκεφαλισμό των τμημάτων με τη μετακίνηση τριών τμηματαρχών χωρίς τοποθέτηση νέων και από τους υπόλοιπους η άσκηση καθηκόντων ενός κατ’ ανάθεση,

– Μείωση του ελεγκτικού προσωπικού (εφόσον υλοποιηθούν οι μετακινήσεις) όχι λόγω συνταξιοδοτήσεων αλλά συνέπεια μεταθέσεων κατά 28% μέσα σε 1.5 έτος που αποστερούν από την υπηρεσία ένα δυναμικό κομμάτι στελεχιακού δυναμικού με αποτέλεσμα τις συνεχείς οχλήσεις των τμηματαρχών για τις παρατηρούμενες ελλείψεις και

– Μεγάλο όγκο έρευνας κυρίως στις εισαγγελικές παραγγελίες.