Στα δίχτυα των τεκμηρίων διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων πιάστηκαν 3 στα 10 νοικοκυριά που υπέβαλαν πέρυσι φορολογικές δηλώσεις.
Πάνω από 1,8 εκατ. οικογένειες και άγαμοι φορολογούμενοι δήλωσαν για το 2015 εισοδήματα χαμηλότερα απ’ αυτά που τους προσδιόρισαν οι υπηρεσίες της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων με την εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 31 και 32 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος για τις αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης και τις δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων.
Το αποτέλεσμα ήταν να καταβάλουν σημαντικά αυξημένους φόρους σε σχέση με αυτούς που θα πλήρωναν αν λαμβάνονταν υπ’ όψιν μόνο τα δηλωθέντα εισοδήματά τους.
Σύμφωνα, ειδικότερα, με τα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων από τη στατιστική επεξεργασία των δεδομένων των φορολογικών δηλώσεων που υποβλήθηκαν το 2016:
1) Τα νοικοκυριά που φορολογήθηκαν με βάση τα τεκμήρια διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων κι όχι με βάση τα πραγματικά δηλωθέντα εισοδήματά τους ανήλθαν σε 1.842.135 ή στο 29,74% του συνόλου αυτών που υπέβαλαν δήλωση φορολογίας εισοδήματος (6.104.233).
2) Το συνολικό ποσό του επιπλέον φορολογητέου εισοδήματος, το οποίο προσδιορίστηκε με βάση τα τεκμήρια, ανήλθε σε 6,94 δισ. ευρώ. Κατά το ποσό αυτό προσαυξήθηκε, δηλαδή, το τελικό φορολογητέο εισόδημα των 1.842.135 νοικοκυριών, εξαιτίας της εφαρμογής των τεκμηρίων. Δεδομένου ότι το συνολικό δηλωθέν εισόδημα των νοικοκυριών αυτών έφτασε τα 6,2 δισ. ευρώ και το επιπλέον εισόδημα που τους προσδιόρισαν τα τεκμήρια ήταν άλλα 6,94 δισ. ευρώ, προκύπτει το συμπέρασμα ότι τα τεκμήρια προκάλεσαν την προσαύξηση του φορολογητέου εισοδήματος 1.842.135 νοικοκυριών κατά ποσοστό 111,9%!
3) Από τα 1.842.135 νοικοκυριά τα οποία παγιδεύτηκαν από τα τεκμήρια και αναγκάστηκαν να φορολογηθούν για εισοδήματα σημαντικά υψηλότερα αυτών που δήλωσαν, τα 659.972 αποτελούνται από μισθωτούς φορολογούμενους. Δεδομένου, δε, ότι το σύνολο των νοικοκυριών με μισθωτούς φορολογούμενους ανήλθε το 2016 σε 2.035.065, προκύπτει το συμπέρασμα ότι περίπου ένας στους τρεις μισθωτούς (για την ακρίβεια το 32,4% του συνόλου των μισθωτών) πιάστηκε πέρυσι στην παγίδα των τεκμηρίων. Το συνολικό δηλωθέν οικογενειακό εισόδημα των μισθωτών οι οποίοι φορολογήθηκαν με βάση τα τεκμήρια ανήλθε σε 2,74 δισ. ευρώ περίπου. Στο ποσό αυτό οι υπηρεσίες της ΑΑΔΕ πρόσθεσαν άλλα 2 δισ. ευρώ, λόγω της εφαρμογής των τεκμηρίων, με αποτέλεσμα οι συγκεκριμένοι μισθωτοί να φορολογηθούν για συνολικό ποσό εισοδήματος 4,74 δισ. ευρώ, το οποίο είναι προσαυξημένο κατά 73% σε σχέση με το συνολικό δηλωθέν εισόδημά τους.
4) Στα δίχτυα των τεκμηρίων πιάστηκε σημαντικός αριθμός «εισοδηματιών», δηλαδή φορολογουμένων που δήλωσαν κατά κύριο λόγο εισοδήματα από ακίνητα, τόκους καταθέσεων, μερίσματα και υπεραξία από μεταβίβαση κεφαλαίου. Συνολικά, 575.329 νοικοκυριά με φορολογούμενους «εισοδηματίες» επί συνόλου 1.215.042 που υπέβαλαν δηλώσεις αναγκάστηκαν να πληρώσουν σημαντικά υψηλότερους φόρους απ’ αυτούς που αναλογούν στα πραγματικά δηλωθέντα εισοδήματά τους, λόγω του προσδιορισμού των τελικών φορολογητέων εισοδημάτων τους σε επίπεδα υψηλότερα των δηλωθέντων βάσει των τεκμηρίων διαβίωσης και απόκτησης περιουσιακών στοιχείων. Δηλαδή περίπου ένας στους δύο «εισοδηματίες» (για την ακρίβεια το 47,35% του συνόλου) έπεσε στην παγίδα των τεκμηρίων, καθώς δήλωσε εισόδημα σημαντικά χαμηλότερο απ’ αυτό που προέκυψε με βάση τις αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης και τις δαπάνες απόκτησης περιουσιακών στοιχείων. Το εισόδημα που δήλωσαν οι 575.329 «εισοδηματίες» ανήλθε μόλις σε 344,8 εκατ. ευρώ, αλλά το εισόδημα για το οποίο τελικά φορολογήθηκαν ήταν 9,5 φορές μεγαλύτερο, καθώς ανήλθε περίπου σε 3,28 δισ. ευρώ! Το τελικό φορολογητέο εισόδημα των συγκεκριμένων φορολογουμένων προσαυξήθηκε κατά 850% περίπου σε σύγκριση με το δηλωθέν! Είναι προφανές ότι πολλοί από τους φορολογούμενους αυτούς αναγκάστηκαν να πληρώσουν φόρο εισοδήματος σημαντικά υψηλότερο ακόμη και από το εισόδημα που δήλωσαν! Στην κατηγορία αυτή, περιλαμβάνονται πολλοί φορολογούμενοι των οποίων το δηλωθέν εισόδημα αποτελείτο από πενιχρά ποσά τόκων και εισπραχθέντων ενοικίων, αλλά το τεκμαρτό, το οποίο προέκυψε κυρίως με βάση τις αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης, ήταν μεγαλύτερο από 9.500 ευρώ, με αποτέλεσμα η προστιθέμενη διαφορά φορολογητέου εισοδήματος που προέκυψε να φορολογηθεί με την κλίμακα των ελευθέρων επαγγελματιών, δηλαδή με 26% από το πρώτο ευρώ, και το υπέρογκο ποσό φόρου που προέκυψε να προσαυξηθεί περαιτέρω κατά 75% λόγω της επιβολής προκαταβολής φόρου έναντι του επόμενου έτους.
5) Με υπέρογκα ποσά φόρων εξαιτίας της εφαρμογής των τεκμηρίων χρεώθηκαν πέρυσι και 306.382 νοικοκυριά συνταξιούχων. Αντιπροσωπεύουν το 15,28% του συνόλου των 2.004.135 νοικοκυριών που αποτελούνται από συνταξιούχους. Πρόκειται, κατά κύριο λόγο, για περιπτώσεις χαμηλοσυνταξιούχων, οι οποίοι μόνο και μόνο επειδή απλώς διαμένουν σε ιδιόκτητα, ενοικιαζόμενα ή δωρεάν παραχωρηθέντα σπίτια (διαμερίσματα ή μονοκατοικίες) και κατέχουν κι ένα Ι.Χ. αυτοκίνητο, εμφανίζονται με τεκμαρτά εισοδήματα σημαντικά υψηλότερα των πενιχρών που δηλώνουν. Το συνολικό ποσό του εισοδήματος που δήλωσαν τα 306.382 νοικοκυριά συνταξιούχων ανήλθε σε 1,89 δισ. ευρώ, αλλά το συνολικό ποσό εισοδήματος για το οποίο τελικά φορολογήθηκαν έφτασε τα 2,67 δις. Η προσαύξηση του φορολογητέου εισοδήματος λόγω της εφαρμογής των τεκμηρίων ανήλθε σε 777 εκατ. ευρώ ή σε ποσοστό 41% επί του συνολικού δηλωθέντος οικογενειακού εισοδήματος.
6) Με -σημαντικά υψηλότερα των δηλωθέντων- εισοδήματα προσδιορισθέντα με βάση τα τεκμήρια φορολογήθηκαν επίσης 210.566 μικρομεσαίοι επιχειρηματίες και ελεύθεροι επαγγελματίες που άσκησαν το 2016 ατομικά τις επιχειρηματικές ή επαγγελματικές τους δραστηριότητες. Οι φορολογούμενοι αυτοί δήλωσαν συνολικά 949,3 εκατ. ευρώ, αλλά, λόγω της εφαρμογής των τεκμηρίων, φορολογήθηκαν, τελικά, για εισοδήματα συνολικού ύψους 1,88 δισ. ευρώ, δηλαδή με «καπέλο» άλλα 934,48 εκατ. ευρώ στο συνολικό φορολογητέο τους εισόδημα. Η προσαύξηση του φορολογητέου εισοδήματός τους έφτασε το 98,43%! Το ποσοστό των μικρομεσαίων επιχειρηματιών και των ελευθέρων επαγγελματιών που πιάστηκαν στο δόκανο των τεκμηρίων ανήλθε στο 31,71% του συνόλου (663.830). Δηλαδή, περίπου ένας στους τρεις αυτοαπασχολούμενους φορολογήθηκε το 2016 με βάση τα τεκμήρια. Σε πολλές από τις περιπτώσεις αυτές δηλώθηκε αρνητικό ποσό εισοδήματος, δηλαδή ζημία, η οποία όμως δεν αναγνωρίστηκε, καθώς τα τεκμήρια προσδιόρισαν ουσιαστικά τεκμαρτό καθαρό κέρδος!
7) Περίπου ένας στους τρεις αγρότες πιάστηκε επίσης στα δίχτυα των τεκμηρίων. Επί συνόλου 276.161 οι 89.886 (το 32,54%) φορολογήθηκαν για συνολικό ποσό εισοδήματος υψηλότερο κατά 106,27% από αυτό που δήλωσαν. Ειδικότερα, ενώ δήλωσαν συνολικά 276 εκατ. ευρώ, φορολογήθηκαν τελικά για εισοδήματα συνολικού ύψους 569,34 εκατ.
Πηγή: Ναυτεμπορική