Σε ασφυκτικό κλοιό πιέσεων βρίσκεται το ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα, πληρώνοντας το «μάρμαρο» της οικονομικής ανασφάλειας που διακατέχει το σύνολο της ευρωζώνης.
Το ευρώ στις διεθνείς αγορές σημειώνει νομισματική καθίζηση, καθώς υποχωρεί στα χαμηλά τετραετίας στην ισοτιμία του με τον βασικό του αντίπαλο, το αμερικανικό δολάριο.
Η ισοτιμία ευρώ – δολαρίου υποχωρούσε, νωρίτερα, έως το 1,2234 δολάριο, που είναι το χαμηλότερο επίπεδο από τον Απρίλιο του 2006, για να ανακάμψει ελαφρά, ανεβαίνοντας στο 1,2270 δολάριο.
Οι περισσότεροι θεσμικοί επενδυτές διακατέχονται από έναν κυρίαρχο φόβο, που τους απομακρύνει από την αγορά του ευρώ και τους οδηγεί στις «αγκαλιές» του χρυσού και των κρατικών ομολόγων περιφερειακών οικονομιών της Ασίας.
Κυρίαρχος φόβος για τους επενδυτές και, ταυτόχρονα, αιτία της νομισματικής καθίζησης για το ευρώ είναι η ορατή πιθανότητα η κρίση χρέους να λειτουργήσει ως ο ιός που θα πλήξει κάθε γωνιά της ευρωζώνης.
Νευρική κρίση στις αγορές
Η πτώση έως και «κατρακύλα» του ευρώ, και η ανησυχία για την επέκταση της κρίσης χρέους σε όλη τη νότια ζώνη του ευρώ, προκαλεί διαδοχικές σεισμικές δονήσεις στις ευρωπαϊκές αγορές, που απειλούνται με «μαύρη Δευτέρα».
Η υποχώρηση των μετοχών στα τρία κεντρικά χρηματιστήρια της Γηραιάς Ηπείρου παρασύρει και το ελληνικό ΧΑΑ, το οποίο χάνει σημαντικό ποσοστό της αξίας του γενικού δείκτη -δείγμα, προφανώς, της εσωτερικής οικονομικής έντασης.
Την ίδια ώρα ο χρυσός σημειώνει σημαντική αγοραστική άνοδο, καθώς οι επενδυτές στρέφονται στα πολύτιμα μέταλλα.
Είναι χαρακτηριστικό ότι από την 1η Ιανουαρίου του 2010 έως σήμερα ο χρυσός έχει σημειώσει ραγδαία άνοδο που σε ποσοστιαία βάση έφτασε το 13%.
Τα θετικά της πτώσης του ευρώ
Η ψυχολογία της αγοράς διεθνώς έχει χτυπήσει κόκκινο, αλλά μέσα σε αυτόν το κυκεώνα προβλημάτων στη ζώνη του ευρώ διακρίνονται και κάποια θετικά σημάδια.
Αρχικά, η σταδιακή αποκλιμάκωση της διεθνούς τιμής του πετρελαίου.
Κατόπιν, εν μέσω θερινής περιόδου, ειδικά για κράτη (π.χ. η Ελλάδα, η Ισπανία και η Πορτογαλία) που στηρίζουν την δημοσιονομική τους επιβίωση στους αποκαλούμενους άδηλους πόρους, όπως ο Τουρισμός, η διολίσθηση του ευρώ τις κάνει πιο ανταγωνιστικές στην τουριστική αγορά για τους Αμερικανούς και τους Αυστραλούς, αλλά και την εσχάτως αναδυόμενη τουριστική αγορά της Κίνας.
Σύνοδος Eurogroup – Ecofin
Η κρίση στην ευρωζώνη είναι το κεντρικό θέμα του διπλού συμβουλίου Eurogroup – Ecofin, που συνέρχεται σε επίπεδο υπουργών Οικονομικών στις Βρυξέλλες.
Η ομιχλώδης δημοσιονομική κατάσταση που επικρατεί στον ευρωπαϊκό Νότο ανοίγει το «κεφάλαιο» Πορτογαλία και Ισπανία.
Οι δύο χώρες του ευρώ θα βρεθούν στη θέση που ήταν η Ελλάδα προ διμήνου, όταν επί της ουσίας τής επιβλήθηκαν από την Κομισιόν τα σκληρά δημοσιονομικά μέτρα λιτότητας, με στόχο τη μείωση του ελλείμματος και του δημοσίου χρέους.
Στη διάρκεια του διήμερου συμβουλίου, η Ισπανία και η Πορτογαλία θα παρουσιάσουν τα πρόσθετα μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής που καλούνται να λάβουν για το 2010 και το 2011.
Πορτογαλία
Η Πορτογαλία, αν και με βάση τα δημοσιονομικά της στοιχεία είναι σε σαφώς καλύτερη θέση από την Ελλάδα, εν τούτοις καλείται να ανταποκριθεί στις επιταγές της ΕΕ για τη μείωση του χρέους και του ελλείμματος.
Το δημόσιο χρέος της χώρας ανέρχεται στο 76,6% του ΑΕΠ και προβλέπεται ότι θα διογκωθεί στο 86% το 2010, για να μειωθεί το 2011 κάτω από το 60% που επιβάλλει η Ε.Ε.
Αντίστοιχα, το έλλειμμα του προϋπολογισμού βρίσκεται στα επίπεδα – ρεκόρ του 9,4%, και το Υπουργείο Οικονομικών στοχεύει στη μείωσή του αρχικά στο 7,3% για το 2010 και, εν τέλει, στο 4,6% το 2011.
Για να γίνει αυτό, ήδη η σοσιαλιστική κυβέρνηση του Ζοζέ Σόκρατες ανακοίνωσε από την περασμένη εβδομάδα -σε συνεργασία με την κεντροδεξιά αντιπολίτευση- το πρώτο πακέτο του «δημοσιονομικού σοκ», όπου προβλέπεται σημαντική αύξηση των φόρων και μεγάλες περικοπές μισθών του Δημοσίου. Όσον αφορά τον ΦΠΑ, θα αυξηθεί κατά 1 μονάδα, στο 21%, ενώ υψηλότερο φόρο επί των κερδών θα κληθούν να πληρώσουν τράπεζες και επιχειρήσεις.
Ισπανία
Μια ημέρα πριν τα σκληρά δημοσιονομικά μέτρα της Πορτογαλίας, στην Ισπανία, η επίσης σοσιαλιστική κυβέρνηση του Χοσέ Λουίς Ροντρίγκεζ Θαπατέρο έλαβε τα πλέον σκληρά μέτρα οικονομικής προσαρμογής των τελευταίων ετών.
Στόχος, η μείωση του ελλείμματος από 11,2%, που ήταν το 2009, στο 9,3% του ΑΕΠ φέτος και στο 7,5% του ΑΕΠ το 2011.
Μεταξύ των μέτρων -που, αξίζει να σημειωθεί ήρθαν «αλά Ελλάδα» σε δύο δόσεις- είναι οι περικοπές των μισθών των δημοσίων υπαλλήλων κατά 5% φέτος και το πάγωμά τους για το 2011. Παράλληλα, ανακοινώθηκε η κατάργηση της αυτόματης τιμαριθμικής αναπροσαρμογής των συντάξεων, του επιδόματος των 2.500 ευρώ που ελάμβαναν οι νέοι γονείς, η μείωση των αμοιβών των μελών της κυβέρνησης κατά 15% και το κόψιμο των δημοσίων επενδύσεων κατά 6 δισεκατομμύρια ευρώ.
Στη Μαδρίτη ο πρωθυπουργός
Η Σύνοδος Ευρωπαϊκής Ένωσης – Λατινικής Αμερικής είναι η αφορμή της επίσκεψης του πρωθυπουργού, Γιώργου Παπανδρέου, στη Μαδρίτη, όμως αυτό που θα «κυριεύσει» τις συνομιλίες είναι προφανώς η κρίση χρέους που ταλανίζει την ευρωζώνη και κυρίως τον ευρωπαϊκό Νότο.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός, στη σύνοδο που γίνεται σε επίπεδο αρχηγών κρατών και κυβερνήσεων, θα συναντηθεί με τους ομολόγους του της Ισπανίας και ενδεχομένως της Πορτογαλίας, ανοίγοντας τον φάκελο των δημοσιονομικών προβλημάτων των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου.
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ – ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΟ: Πώς βλέπει η Humanite το “ελληνικό πείραμα”
Της Χαρούλας Ζαχοπούλου και του Σωτήρη Σκουλούδη
Βρίσκεται στην Αθήνα από τις 21 Απριλίου ως απεσταλμένος της γαλλικής εφημερίδας L’Humanite. Το εισιτήριο της επιστροφής του έγραφε 5 Μαΐου, δηλαδή την ημέρα που τρεις συνάνθρωποί μας έχασαν 
τη ζωή τους από τη φωτιά στην τράπεζα Marfin, στην οδό Σταδίου, στο περιθώριο της μεγάλης διαδήλωσης κατά των οικονομικών μέτρων λιτότητας της κυβέρνησης.
Έτσι, ο Fabien Perrier, αρχισυντάκτης στην Humanite, αναγκάστηκε από τις εξελίξεις να παρατείνει τη διαμονή του. Η zougla.gr τον εντόπισε και μας μίλησε αποκλειστικά για το πώς ο ίδιος και το Μέσο όπου εργάζεται αντιμετωπίζουν την ελληνική αλλά και την ευρωπαϊκή πραγματικότητα.
Ερωτηθείς σχετικά με το πακέτο στήριξης της Ελλάδας από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, ο κ. Perrier είναι απόλυτος: «Ξέρουμε ότι η Ελλάδα (εκτός από τα όσα δανειστεί) θα πρέπει να δώσει επιπλέον και τους τόκους. Δηλαδή, σήμερα, βρισκόμαστε σε αυτή την παράδοξη θέση, ότι η Ελλάδα όχι μόνο πρέπει να πληρώσει το χρέος αλλά και τα επιτόκια».
«Οι ίδιοι οίκοι αξιολόγησης, που παλιά είχαν ψηλά την Ελλάδα, τώρα λένε ότι έχει πέσει πολύ χαμηλά και πρέπει να ξεπληρώσει το χρέος. Ποια είναι η αξία αυτού του πλάνου που προτείνει η ΕΕ; Ποια αξία έχει πράγματι;».
Η άποψή του δεν είναι πολύ διαφορετική και όταν ερωτάται για τη δημιουργία του ευρωπαϊκού ταμείου «σωτηρίας του ευρώ», που αποφάσισαν την περασμένη εβδομάδα οι ηγέτες του Eurogroup, σε περίπτωση που κάποια χώρα βρεθεί σε εξαιρετικά δεινή οικονομική θέση.
«Δεν είναι μόνο τα δισεκατομμύρια που θα δανείσουμε αλλά και οι συνθήκες. Το πλάνο αυτό είναι “στάχτη στα μάτια”. Οι συνθήκες, που έκαναν το ΔΝΤ να επέμβει στην Αφρική και να την ερημώσει, είναι οι ίδιες που βλέπουμε και στην Ευρώπη -ανεργία, μαύρη εργασία, μικρό μέρος του πληθυσμού να πλουτίζει στην πλάτη της πλειοψηφίας».
Η εφημερίδα Humanite έχει αριστερή «ταυτότητα». Είναι από τις λίγες που στέκονται στο πλευρό των Ελλήνων πολιτών από την αρχή της οικονομικής κρίσης, αλλά και η μόνη που ανήρτησε στην ιστοσελίδα της μία αίτηση, όπου οι αναγνώστες μπορούσαν να δηλώσουν την «αλληλεγγύη» τους προς τον ελληνικό λαό.
«Η εφημερίδα μας ήταν πάντα κοντά στα αδικημένα άτομα. Και γι’ αυτό τον λόγο κάναμε την πρόταση η Ελλάδα να δανειστεί με επιτόκιο 1%, όπως συμβαίνει και με τα άλλη ευρωπαϊκά κράτη», λέει ο Fabien Perrier, και μας δίνει ένα παράδειγμα: «Αν η Γαλλία δανείσει στην Ελλάδα 3,8 δισ. ευρω, (η πρώτη) θα κερδίδει 150 εκατομμύρια ευρώ! Πώς; Η Γαλλία θα δανειστεί από τις τράπεζες 3,8 δισ., γιατί οι τράπεζες την εμπιστεύονται, και η Γαλλία θα ξαναδανείσει το ίδιο ποσό με συν 5%. Αυτή είναι η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη;» αναρωτιέται.
Σε ερώτημά μας, για τον ρόλο του Nicolas Sarkozy στην παροχή βοήθειας στη χώρα μας, ο Perrier λέει: «Η Γαλλία τώρα είναι σε κίνδυνο -όπως η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Ιταλία. Όσο πιο γρήγορα βγάλουμε την Ελλάδα από αυτή την κατάσταση τόσο πιο γρήγορα θα ηρεμήσουν τα πράγματα και στα άλλα κράτη. Κανένα κράτος δεν έχει συμφέρον το ευρώ να διαλυθεί. Νομίζω πως ο Sarkozy το κατάλαβε αυτό και παίζει αυτόν τον ρόλο, γιατί ο ίδιος στη Γαλλία είναι σε πολύ δύσκολη θέση. Ουσιαστικά χρησιμοποιεί το ελληνικό πρόβλημα για να φανεί “πιο ψηλός” στα μάτια των Γάλλων».
Στο ερώτημά μας, με τι χρώματα θα έβαφε το μέλλον της Ελλάδας, ο Γάλλος δημοσιογράφος απαντά… με αριθμούς: «Δεν είμαι μάντης, αλλά θα προτιμούσα να περιγράψω την κατάσταση της Ελλάδας σήμερα. Η ανεργία είναι στο 12,1% -μέσα σε δύο μήνες αυξήθηκε κατά 2%. Ο μισθός πολλών νέων κυμαίνεται από 450 έως 500 ευρώ, ένας στους πέντε ζει κάτω από το όριο της φτώχειας, η βενζίνη είναι στο 1,5 ευρώ (όπως στη Γαλλία)».
Ωστόσο, ο Fabien Perrier δεν είναι άνθρωπος των λόγων, αλλά των έργων. Έτσι, στην ερώτηση ποιες εναλλακτικές λύσεις θα πρότεινε για να ανακάμψει η Ελλάδα οικονομικά, απαντά με προτάσεις:
«Η πρώτη εναλλακτική είναι το επιτόκιο στο 1%. Δεύτερη είναι η επιλογή του “μακροπρόθεσμου χρέους” ή της διαγραφής ενός μέρους αυτού του χρέους.
Τρίτον, πρέπει να γίνουν επενδύσεις στην παιδεία και τις κατασκευές. Έτσι θα δημιουργηθούν θέσεις εργασίας και αυτές θα δημιουργήσουν φόρους. Στην ΕΕ οι κατασκευές μειώθηκαν κατά 6,6% και στην Ελλάδα κατά 30%! Όταν οι κατασκευές πάνε καλά όλα πάνε καλά»», προσθέτει χαμογελώντας.
Διαβάστε επίσης:
Αίτηση για τη στήριξη της Ελλάδας στην «Humanite», 28 Απριλίου 2010, 13:22
