του John J. Hardy, Επικεφαλής Στρατηγικής Συναλλάγματος
Η αγορά ξένου συναλλάγματος θα κλείσει το 2014 αφήνοντας ηχηρό αποτύπωμα. Το 2015 μπορεί κάλλιστα να πυροδοτήσει ιστορικές εξελίξεις στον τομέα των νομισμάτων, καθώς η κατά κύριο λόγο υποτονική αγορά ξένου συναλλάγματος ανακάμπτει από τον λήθαργο στον οποίο υπέπεσε μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, από το 2009 έως και τα μέσα του 2014.
Αυτή η περίοδος αφορούσε τη μετάβαση από τα μέτρα ποσοτικής χαλάρωσης της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ (Fed), το 2009-2011 (περίοδος με αδύναμο USD), στα μέτρα χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), το 2011-2012 (περίοδος με αδύναμο EUR), και στη συνέχεια, στην προσδοκία και την υλοποίηση της πρώτης φάσης της οικονομικής πολιτικής του Ιάπωνα πρωθυπουργού Abe(«Abenomics») –η οποία ήταν στην ουσία η οικονομική πολιτική του διοικητή της Τράπεζας της Ιαπωνίας (BoJ), Kuroda («Kurodanomics»)– από τα τέλη του 2012 έως τις αρχές του 2014 (περίοδος με αδύναμο ιαπωνικό γιεν).
Από τα μέσα του τρέχοντος έτους, άρχισε να υπάρχει έντονη κινητικότητα, καθώς το USD ξεκίνησε να καταγράφει το πιο αξιοσημείωτο ράλι των τελευταίων ετών, λόγω της ολοκλήρωσης του περιορισμού του τρίτου προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης (μέσω της αγοράς περιουσιακών στοιχείων) της Fed και δεδομένου ότι η αγορά αναμένει την πρώτη αύξηση των επιτοκίων από πλευράς Fed από το 2006, περίπου στα μέσα του 2015, εν μέσω σταθερής οικονομικής ανάκαμψης. Σε άλλες μεγάλες αγορές, καταγράφηκε αύξηση στη μεταβλητότητα της αγοράς νομισμάτων μετά την απόφαση-έκπληξη της BoJ στα τέλη Οκτωβρίου να ενισχύσει τη νομισματική πολιτική της, η οποία ήδη αποτελεί, ούτως ή άλλως, το πιο ακραίο πείραμα άσκησης πολιτικής ανά τον κόσμο. Παράλληλα, στην ΕΚΤ, η πλειοψηφία των υποστηρικτών της πιο ήπιας στάσης μάχεται σθεναρά για την επανεκκίνηση της εκτύπωσης χρήματος, μετά τη μείωση του ισολογισμού της ΕΚΤ κατά ένα τρίτο τα τελευταία δύο χρόνια.
Επομένως, καθώς προχωράμε στο 2015, οι μεγαλύτερες κεντρικές τράπεζες και οικονομίες ανά τον κόσμο θα είναι πλήρως αποσυντονισμένες, με την κατάρρευση της τιμής του πετρελαίου να προσδίδει μια νέα δραματική διάσταση από πλευράς γεωπολιτικής και οικονομίας στις παγκόσμιες αγορές. Το βασικό σενάριο που έχω επισημάνει για τα κύρια νομίσματα με την έναρξη του νέου έτους, αφορά στην αύξηση των επιτοκίων της Fed ελαφρώς περισσότερο από το αναμενόμενο και την πεποίθηση ότι θα συνεχιστεί η ενίσχυση του USD, χάρη στην υπεραπόδοση της οικονομίας της χώρας.
Ταυτόχρονα, θεωρώ ότι θα σημειωθεί μια σχετικά ομαλή πτώση στο ιαπωνικό γιεν. Όσον αφορά την ΕΚΤ, υποθέτω ότι η κεντρική τράπεζα θα ξεπεράσει εν τέλει τις γερμανικές ενστάσεις και τα πολιτικά εμπόδια, και θα προχωρήσει με επιτυχία στην επανεκκίνηση της εκτύπωσης χρήματος, είτε στη συνεδρίαση του Ιανουαρίου είτε του Μαρτίου, με την εφαρμογή ενός προγράμματος πλήρους ποσοτικής χαλάρωσης. Ωστόσο, το κύριο μέλημά μου όταν επανεξετάζω τις προβλέψεις μου έγκειται στο να μην είναι υπερβολικά απλές και εύκολες. Υπάρχει απλά πολύ μεγάλη αβεβαιότητα, και οι κατευθύνσεις που μπορεί να πάρουν η οικονομία, η πολιτική και οι αγορές το επόμενο έτος είναι πάρα πολλές – τουλάχιστον πολύ περισσότερες σε σχέση με προηγούμενα χρόνια, από ό,τι θυμάμαι.
Συγκεκριμένα, υπάρχουν τέσσερις βασικές υποθέσεις, οι οποίες θα πρέπει να κρατούν τους επενδυτές σε επαγρύπνηση, σε μια προσπάθεια να μαντέψουμε τι μας επιφυλάσσει το 2015.
1. Τι γίνεται σε περίπτωση που η περιοριστική πολιτική της Fed προκαλέσει εκτροχιασμό στις κεφαλαιαγορές;
Υπάρχουν ήδη ενδείξεις ότι η αγορά ομολόγων κατηγορίας junk στις ΗΠΑ δέχεται αυτή τη στιγμή ασφυκτικές πιέσεις, όσο πλησιάζουμε στο τέλος του 2014. Τα επίπεδα ρευστότητας σε αυτά τα ομόλογα είναι εξαιρετικά χαμηλά, εξαιτίας της νέας νομοθεσίας που ενώ –κατά ειρωνεία της τύχης– αποσκοπούσε στη μείωση των κινδύνων για τον ισολογισμό της τράπεζας, αποτελεί πλέον σοβαρό κίνδυνο για την αγορά. Τα ομόλογα κατηγορίας junk, τα οποία σχετίζονται με το σχιστολιθικό πετρέλαιο των ΗΠΑ, βρίσκονται σαφέστατα στην επικίνδυνη ζώνη, και η έξοδος των επενδυτών από αυτά ενδεχομένως να προκαλέσει πανικό και να οδηγήσει τη Fed σε πάγωμα κάθε σκέψης περί αύξησης των επιτοκίων. Αποτέλεσμα: Απότομη πτώση του USD.
2. Τι γίνεται σε περίπτωση που ο Draghi υποχωρήσει;
Είναι ξεκάθαρο ότι δεν υπάρχει ομοφωνία στους κόλπους της ΕΚΤ, ώστε να εφαρμοστούν τα νέα σημαντικά μέτρα χαλάρωσης που ο Draghi επιθυμεί, με στόχο την απομάκρυνση της Ευρωζώνης από την επικίνδυνη ζώνη του αποπληθωρισμού. Τι γίνεται σε περίπτωση που ο Draghi δεν μπορέσει να εφαρμόσει πλήρως το πρόγραμμα που επιθυμεί στις αρχές του 2015 και παραιτηθεί σε ένδειξη διαμαρτυρίας; Αποτέλεσμα: Αρχικά, το EUR θα κινηθεί υψηλότερα και ύστερα, θα μιλάμε για άλλη μια υπαρξιακή κρίση της ΕΕ.
3. Τι γίνεται σε περίπτωση που η Κίνα υποτιμήσει το νόμισμά της;
Κάποια στιγμή τον Νοέμβριο, η πραγματική συναλλαγματική ισοτιμία της Ιαπωνίας (σε αποπληθωρισμένη αξία), έφτασε σε ιστορικά χαμηλό επίπεδο, την ίδια στιγμή που η Κίνα σημείωνε νέο υψηλό ρεκόρ. Ο κίνδυνος αποπληθωρισμού στην Κίνα αυξάνεται, καθώς το καθεστώς της χώρας αντιμετωπίζει τον κίνδυνο αποπληθωρισμού λόγω τηςαποκλιμάκωσης της ιστορικών διαστάσεων πιστωτικής φούσκας. Μπορεί άραγε η Κίνα να αντιγράψει την πολιτική της BoJ με την υποτίμηση του γουάν, πυροδοτώντας έτσι ένα κύμα αποπληθωρισμού σε όλο τον κόσμο; Αποτέλεσμα: Το γεγονός αυτό ενδέχεται να εγκαινιάσει μια νέα και επικίνδυνη εποχή στη μάχη των νομισμάτων.
4. Τι γίνεται σε περίπτωση που η Ιαπωνία χάσει τον έλεγχο της αποδυνάμωσης του γιεν;
Υπάρχει ο διακριτός κίνδυνος το νέο πρόγραμμα χαλάρωσης της BoJ να είναι υπερβολικό, οδηγώντας σε κατάρρευση της εμπιστοσύνης στο γιεν στο εσωτερικό της χώραςτο 2015, με καταιγισμό διαρροής κεφαλαίων. Αποτέλεσμα: Αυτή η εξέλιξη θα υποχρεώσει την BoJ να αλλάξει απότομα κατεύθυνση, ώστε να υπερασπιστεί την αξία του εθνικού νομίσματος. Λάβετε υπόψη σας ότι οι χειρότερες περιπτώσεις μεταβλητότητας στη σύγχρονη ιστορία είχαν ως επίκεντρο το ιαπωνικό γιεν.
Αναμένω ότι τα νομίσματα θα έχουν όντως μια πολύ δύσκολη πορεία το 2015, λόγω της μεταβλητότητας που θα προκληθεί από κάποιο, ή περισσότερα, από τα σενάρια που ανέλυσα παραπάνω.
