ΗΠΑ, Κίνα και Ευρώπη οδεύουν σίγουρα προς ακόμα μια «στιγμή Minsky». Ωστόσο, ένα περιβάλλον γεμάτο προκλήσεις για τους επενδυτές μπορεί να αποδειχθεί γόνιμο.
Σύμφωνα με τη Saxo Bank, τον ειδικό στις διαδικτυακές συναλλαγές και επενδύσεις, η άλλη όψη της ποσοτικής χαλάρωσης είναι το βουνό χρέους που έχει συγκεντρωθεί παγκοσμίως τα τελευταία χρόνια.
Στις Οικονομικές Προβλέψεις για την πορεία των αγορών το δ’ τρίμηνο, η Saxo Bank αναφέρει ότι το εξωτερικό χρέος της Ασίας έχει εκτιναχθεί μέσα σε μία δεκαετία στα 2,5 τρισ. USD, από 300 δισ. USD, και ότι η Κίνα καταναλώνει μια περιουσία απλώς και μόνο για να διαχειριστεί ένα κόστος εξυπηρέτησης χρέους που αντιστοιχεί στο 39% του ΑΕΠ. Οι ΗΠΑ δεν βρίσκονται σε πολύ καλύτερη κατάσταση, με το επιτόκιο επί του αμερικανικού κυβερνητικού χρέους να καλύπτει το 6% του προϋπολογισμού για το 2013, παρά τα ιδιαίτερα χαμηλά επιτόκια δανεισμού, και το χρέος να έχει σχεδόν διπλασιαστεί, φθάνοντας στο 80% του ΑΕΠ μέσα σε 10 χρόνια. Επιπλέον, η Τράπεζα αναφέρει ότι ο δυτικός κόσμος εξακολουθεί να αγνοεί την ανάγκη μιας ριζικής διαρθρωτικής μεταρρύθμισης, η οποία θα επιτρέψει στην ιδιωτική επιχειρηματικότητα να ανθίσει και να αναπτυχθεί.
Ο Steen Jakobsen, Επικεφαλής Οικονομολόγος της Saxo Bank, σχολίασε σχετικά: «Έφθασε ο καιρός να μιλήσουμε για το χρέος. Είναι ο ελέφαντας στο δωμάτιο, για τον οποίο κανείς δεν θέλει να συζητήσει – αλλά πλέον έχει μεγαλώσει σε τέτοιο βαθμό που τα θεμέλια τρίζουν. Όποια στιγμή και αν συμβεί για την καθεμία από αυτές, τόσο οι ΗΠΑ, όσο και η Κίνα και η Ευρώπη, οδεύουν σίγουρα προς ακόμα μια ‘στιγμή Minsky’.
» Η απόσταση ανάμεσα στην πραγματικότητα και την αντίληψη της τρέχουσας οικονομικής κατάστασης δεν ήταν ποτέ μεγαλύτερη. Ωστόσο, κάτι ανάλογο ισχύει και για τις επενδυτικές ευκαιρίες υπό τέτοιο καθεστώς: ποτέ δεν ήταν καλύτερες. Ο κόσμος δεν φθάνει στο τέλος του – προετοιμάζεται για μια νέα αρχή, στο πλαίσιο της οποίας οφείλουμε να αντιμετωπίσουμε τον ελέφαντα που υπάρχει μέσα στο δωμάτιο: το χρέος».
Ο Επικεφαλής Οικονομολόγος της Saxo Bank αναφέρει ότι το χρέος μειώνεται αποκλειστικά με δύο τρόπους: με διαγραφή ή με μεγαλύτερη ανάπτυξη. Τίποτα από τα δύο δεν είναι εφικτό, πολιτικά ή πρακτικά, κατά τη διάρκεια του δ’ τριμήνου. Γεγονός που σημαίνει ότι τα επιτόκια σε παγκόσμιο επίπεδο πρέπει να παραμείνουν αμετάβλητα ή να μειωθούν, όσο παίζουμε το παιχνίδι του «επιμηκύνω και προσποιούμαι» για ακόμα μια φορά, προτού ο Minsky βρει τη στιγμή του και θριαμβεύσει.
Κατά τη διάρκεια του δ’ τριμήνου, οι αγορές δεν θα μείνουν ικανοποιημένες: η πορεία των ΗΠΑ για καλύτερες μέρες στο μέλλον δεν είναι εύκολη, παράλληλα με τη μετριοπαθή περιοριστική πολιτική της Ομοσπονδιακής Τράπεζας. Με την ανάκαμψη των ΗΠΑ να κινείται σε πολύ χαμηλούς ρυθμούς και το USD να ενισχύεται δυναμικά, η αβεβαιότητα και η μεταβλητότητα εν αναμονή όσων πρόκειται να ακολουθήσουν θα αυξηθούν έντονα. Τα ομόλογα θα καταγράψουν ξανά ράλι και η μεταβλητότητα θα σημειώσει άνοδο.
Εμπορεύματα
Εξετάζοντας την τιμολόγηση του χρυσού σε άλλα νομίσματα, ο Ole S. Hansen, Επικεφαλής Στρατηγικής Εμπορευμάτων στη Saxo Bank, σημειώνει ξεκάθαρα ότι η αδυναμία του κίτρινου μετάλλου οφείλεται κατά κύριο λόγο στη δύναμη του δολαρίου: ο χρυσός, εκφρασμένος σε EUR, σημειώνει άνοδο σχεδόν 10% από την αρχή του έτους έως σήμερα (YTD), και σχεδόν 5%, σε όρους JPY.
Ο Ole S. Hansen προσθέτει τα εξής: «Προβλέπουμε ότι κατά το τελευταίο τρίμηνο η άνοδος του δολαρίου θα συνεχιστεί, παραμένοντας η βασική πρόκληση για τον χρυσό και τον άργυρο, καθώς η τρέχουσα επιβράδυνση στην Κίνα, την Ευρώπη, αλλά και αλλού, ενδέχεται να οδηγήσει σε μικρότερες προσδοκίες σχετικά με το πόσο επιθετική στάση μπορεί και πρόκειται να τηρήσει η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ».
Ο κλάδος της ενέργειας θα δεχθεί επιπλέον πλήγμα στις αρχές του δ’ τριμήνου λόγω της εποχιακής μείωσης της ζήτησης των διυλιστηρίων των ΗΠΑ, γεγονός που θα αυξήσει το σχετικό απόθεμα, όπως κάθε χρόνο. Η περαιτέρω μείωση της τιμής αναμένεται ότι τελικά θα προκαλέσει την αντίδραση του ΟΠΕΚ κατά τη διάρκεια της επόμενης συνεδρίασής του, στις 27 Νοεμβρίου, αν όχι νωρίτερα. Ο κίνδυνος πτώσης θα αυξηθεί αν ο ΟΠΕΚ δεν καταφέρει να επιδείξει σύμπνοια με το Ιράκ, τη Λιβύη και, εν τέλει, το Ιράν. Όλα τα μέλη του καρτέλ θα επιδιώξουν να αυξήσουν το μερίδιο αγοράς τους, σε μια εποχή καθοδικής ζήτησης για το πετρέλαιο.
Συνάλλαγμα
Το γεγονός ότι τα εμπορεύματα είναι ιδιαίτερα αδύναμα και οι αποδόσεις των ομολόγων βρίσκονται ήδη πολύ χαμηλά, οδηγεί τον John J. Hardy, Επικεφαλής Στρατηγικής Συναλλάγματος στη Saxo Bank, στο συμπέρασμα ότι η αγορά ανησυχεί ιδιαίτερα για τη δυναμική της παγκόσμιας ζήτησης και ανάπτυξης, αλλά και τη δυναμική του αντιπληθωρισμού/αποπληθωρισμού. Σε ό,τι αφορά τα νομίσματα, φαίνεται ότι η αγορά άργησε πολύ να ανακαλύψει ότι μπαίνοντας στο δ’ τρίμηνο, πολλοί σημαντικοί δείκτες εμπορευμάτων κινούνται στα χαμηλότερα επίπεδα πολλών ετών, και ότι η πιθανότητα περαιτέρω πτώσης στα εμπορευματικά νομίσματα κατά το δ’ τρίμηνο είναι αυξημένη, δεδομένης της αδυναμίας των εμπορευμάτων.
Ο John J. Hardy επισημαίνει ότι η αγαπημένη του ερώτηση για το δ’ τρίμηνο είναι τι θα συμβεί αν η ΕΚΤ δεν προχωρήσει άμεσα σε ποσοτική χαλάρωση (όπως αναμένει η αγορά).
Ο ίδιος σχολιάζει σχετικά: «Εντός της ΕΚΤ υπάρχει έντονη αντίθεση ως προς το σχέδιο της ποσοτικής χαλάρωσης, η οποία εκφράζεται κατά κύριο λόγο από τη γερμανική Bundesbank. Επιπλέον, υπάρχει σημαντική γερμανική πολιτική αντίσταση απέναντι στο σενάριο της αγοράς δημόσιου χρέους απευθείας από την κεντρική τράπεζα, καθώς κάτι τέτοιο θα χρηματοδοτούσε τα δημοσιονομικά ελλείμματα των κυβερνήσεων των κρατών-μελών της ΕΕ. Στο ίδιο πνεύμα, λοιπόν, τι θα συμβεί αν οι στοχευμένες ενέργειες μακροπρόθεσμης αναχρηματοδότησης (LTROs) και η αγορά ενυπόθηκων αξιογράφων από την ΕΚΤ αποδειχθούν κατώτερες των προσδοκιών της αγοράς, ενώ ταυτόχρονα αρχίσουμε να συνειδητοποιούμε ότι μάλλον θα χρειαστεί περισσότερος χρόνος για να ξεπεραστούν τα εμπόδια της ποσοτικής χαλάρωσης;»
Σύμφωνα με τον John J. Hardy, μια πιο αργή από το αναμενόμενο επέκταση του ισολογισμού της ΕΚΤ θα μπορούσε να επιβραδύνει την πτώση του EUR, ή ακόμα και να το ενισχύσει έναντι των πιο αδύναμων νομισμάτων, στην περίπτωση που οι απογοητευμένοι επενδυτές carry trade σε ευρώ αντιληφθούν αυξημένη μεταβλητότητα (γεγονός που συνήθως συσχετίζεται αρνητικά με τα carry trades). Σε ό,τι αφορά το USD, εκτιμά ότι η δυναμική ανόδου του συγκεκριμένου νομίσματος δεν θα υποχωρήσει.
Μετοχές
Οι μετοχές βρίσκονται ακόμα σε καλά επίπεδα αποτίμησης παγκοσμίως και σε καμία περίπτωση δεν είναι υπερτιμημένες. Δεδομένων των χαμηλών επιτοκίων που επικρατούν και της μεγεθυνόμενης παγκόσμιας οικονομίας, οι μετοχές εξακολουθούν να αποτελούν την πιο ελκυστική κατηγορία προϊόντων.
Ο Peter Garnry, Επικεφαλής Στρατηγικής Μετοχών στη Saxo Bank, σχολιάζει σχετικά: «Στις προβλέψεις μας για το δ’ τρίμηνο, παρουσιάζουμε τρεις επενδυτικές ιδέες για τις μετοχές σύμφωνα με τη γενικότερη εικόνα που έχουμε, προκειμένου να κατευθύνουμε τους επενδυτές προς χώρες, κλάδους και μετοχές που συνήθως συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον μας. Προτείνουμε θέση αγοράς στον τομέα φυσικού αερίου των ΗΠΑ, μετά την πτώση κατά 21% από τα υψηλά επίπεδα του Ιουνίου, θέση πώλησης στις μετοχές της Ινδίας, λόγω της αδικαιολόγητα υψηλής αποτίμησης και εν αναμονή δυσάρεστων οικονομικών εκπλήξεων, και τέλος θέση αγοράς στη Goldman Sachs, λόγω της ανάπτυξης της οικονομίας των ΗΠΑ και της αύξησης στη δραστηριότητα των κεφαλαιαγορών».
