Περισσότεροι από 300 άνθρωποι χάνουν τη δουλειά τους κάθε ημέρα στην Ελλάδα, καθώς το σύνολο σχεδόν των ελληνικών επιχειρήσεων, ανεξαρτήτως κόστους προχωρούν σε απολύσεις, με άμεσο στόχο τη μείωση του λειτουργικού κόστους.

Πρόκειται για μια εφιαλτική πραγματικότητα, η οποία δυστυχώς δεν αποτελεί την κορύφωση του δράματος στην αγορά εργασίας.

Αναμένονται χειρότερα

Ο ρυθμός των απολύσεων αναμένεται να διπλασιαστεί τους επόμενους μήνες, ενώ κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει ακόμη και τον τριπλασιασμό του.

Η αναγωγή του ρυθμού των απολύσεων παραπέμπει σε 65-70.000 νέους ανέργους μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2009, που θα εκτινάξουν το ποσοστό της ανεργίας πέριξ του 9%. Οι σχετικές προβλέψεις έχουν ανακοινωθεί από τον ΟΟΣΑ, την ΕΕ και τα συνδικάτα των εργαζομένων, αλλά φαίνεται ότι η πραγματικότητα έρχεται ήδη να διαψεύσει ακόμη και τα πιο απαισιόδοξα σενάρια.

Το χειρότερο όλων όμως είναι η καταστρατήγηση των δικαιωμάτων των εργαζομένων και η ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων, που δεν καταγράφονται στατιστικά.

Χιλιάδες εργαζόμενοι εκβιάζονται καθημερινά να δουλέψουν περισσότερο, χωρίς να αμείβονται περισσότερο, να πληρωθούν λιγότερα για να μη χάσουν τη δουλειά τους, να δουλέψουν λιγότερες ημέρες και ώρες, βλέποντας το εισόδημά τους να διαμορφώνεται κάτω από το επίδομα ανεργίας.

Ο πρόεδρος της ΓΣΕΕ Γιάννης Παναγόπουλος μιλάει στη zougla.gr για τα αίτια του φαινομένου, για το τι μπορεί να γίνει και το ρόλο των συνδικαλιστών.

Τα τελευταία χρόνια έγιναν πολλές προσπάθειες για την εξασφάλιση της ευελιξίας της αγοράς εργασίας. Όλες, όμως, κατέληξαν σε βάρος των εργαζομένων.

Στη ζωή μας, όμως, μπαίνουν και τα  χρονοταμεία, ένας μηχανισμός που βασίζεται στη διακύμανση του χρόνου εργασίας, σε συνάρτηση με τις ανάγκες της επιχείρησης σε επίπεδο μηνών ή έτους. Σε ορισμένες μονάδες παραγωγής, αντί για τις 35 εβδομαδιαίες ώρες απασχόλησης, χιλιάδες μισθωτοί εργάζονται σήμερα 30, 25, 20 ώρες.
Συνολικά, ο αριθμός των εργαζομένων που έχουν περάσει σε καθεστώς μερικής ανεργίας μπορεί να φθάνει τους 200.000.

Μπορεί λοιπόν η ανεργία να μην αυξάνεται αντίστοιχα με τα νέα αυτά «κόλπα», αλλά αυξάνεται η φτώχεια ανθρώπων, που μέχρι χθες ήταν αξιοπρεπείς, παραγωγικοί, με όνειρα και φιλοδοξίες για μια καλύτερη ζωή.

Οι κοινωνικές επιπτώσεις της κρίσης είναι ήδη αισθητές στις περισσότερο ευαίσθητες κατηγορίες, όπως οι απασχολούμενοι με σύμβαση ορισμένου χρόνου, ο αριθμός των οποίων έχει εκτοξευθεί τα τελευταία χρόνια.

Παράλληλα, προκαλείται ένα χάσμα στους κόλπους των επιχειρήσεων ανάμεσα στους υπό προστασίαν απασχολούμενους και τους άλλους, τους… απροστάτευτους.
Το χάσμα ανάμεσα στις διάφορες κατηγορίες της αγοράς εργασίας μεγαλώνει… και η κρίση περικλείει η ίδια τον κίνδυνο διεύρυνσης των ανισοτήτων, προειδοποιούν πλέον οι ειδικοί.

Κυρίως όταν θα πλήξει τους πιο ευαίσθητους τομείς, όπως είναι ο τομέας των υπηρεσιών, όπου πολλές εταιρείες δε διαθέτουν συλλογικές συμφωνίες και απασχολούν μεγάλο αριθμό γυναικών και νέων ανθρώπων, με καθεστώς μερικής απασχόλησης, τα αποτελέσματα θα είναι τραγικά.

Μεγαλώνει παγκοσμίως το κύμα των απολύσεων

Εκατομμύρια είναι πλέον οι απολυμένοι στον ανεπτυγμένο κόσμο, που ζει υπό το κράτος του πανικού, αλλά και των πραγματικών επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης και των λανθασμένων επιλογών διοικήσεων και διαχειριστών.

Στην Ελλάδα, οι επιπτώσεις προς το παρόν φαίνονται μικρότερες σε σχέση με άλλες βιομηχανικές χώρες, όπως οι ΗΠΑ, η Γαλλία, η Γερμανία, η Αγγλία, η Ισπανία και η γειτονική Ιταλία.

Το πρόβλημα εδώ είναι περισσότερο η ανασφάλεια των εργαζομένων για το εργασιακό τους μέλλον, παρά οι ίδιες οι απολύσεις.

Αυτό δε σημαίνει βεβαίως ότι δεν υπάρχουν δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενοι, που ήδη έχουν χάσει τις δουλειές τους και ζουν με αποταμιεύσεις ή το Ταμείο Ανεργίας.

Όμως, ακόμη, τα χειρότερα δεν έχουν έλθει και όλοι θέλουν να πιστεύουν ότι θα καθυστερήσουν αρκετά και πολύ περισσότερο ότι δε θα έλθουν με την ένταση που καταγράφεται ήδη σε άλλες χώρες.

Χαρακτηριστική, εξάλλου είναι η πρόβλεψη για την αγορά εργασίας του ΟΟΣΑ, που προειδοποίησε μόλις πριν από λίγες εβδομάδες ότι η κρίση θα «στοιχίσει» περίπου 20-25 εκατομμύρια, εκ των οποίων τα 8-10 εκατομμύρια αφορούν στις χώρες μέλη του.

Οι κατασκευές είναι ένας τομέας που πλήττεται ιδιαίτερα, επειδή η δραστηριότητά του «σταμάτησε απότομα», γεγονός που έπληξε σοβαρά χώρες, όπως η Ισπανία ή η Ιρλανδία.

Και στην Ελλάδα όμως, ο κατασκευαστικός τομέας «στενάζει» από την έλλειψη έργων και συνεπώς εργασιών, ενώ προβλέπεται ότι το φαινόμενο αυτό θα συνεχιστεί καθ’ όλο το 2009 και ίσως επεκταθεί το 2010.

Την ίδια στιγμή, ολοένα περισσότεροι εργαζόμενοι κάνουν «σκόντο» στους μισθούς τους, ελπίζοντας ότι έτσι θα αποφευχθούν τα χειρότερα, παρατηρούν οι New York Times. Συγκεκριμένα, δέχονται να εργαστούν τετραήμερο, να λαμβάνουν άδεια άνευ αποδοχών, να παίρνουν εθελοντικά ή υποχρεωτικά την κανονική τους άδεια, καθώς και να υποστούν «πάγωμα» μισθών, περικοπές συντάξεων και ευέλικτα ωράρια εργασίας. Οι εργαζόμενοι είναι διατεθειμένοι να κάνουν όλες αυτές τις υποχωρήσεις, προκειμένου να μειωθεί το κόστος εργασίας, χωρίς να χρειαστεί οι επιχειρήσεις να προβούν στην έσχατη λύση των απολύσεων.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι εργαζόμενοι αναλαμβάνουν και οι ίδιοι μέρος των ζημιών. Μια τέτοια πρόταση κατέθεσε στις αρχές Δεκέμβρη ο Γουίλιαμ Φλες, πρόεδρος του Πρυτανικού Συμβουλίου στο Πανεπιστήμιο Brandeis, ο οποίος πρότεινε οι 300 καθηγητές της σχολής να δεχθούν μείωση του μισθού τους κατά 1%.

Υπό τις συνθήκες αυτές στο εξωτερικό, ο κατάλογος των πολυεθνικών εταιριών που ανακοινώνουν περικοπές θέσεων εργασίας μοιάζει ήδη ατελείωτος.

Τα προηγούμενα χρόνια υψηλής κερδοφορίας και σημαντικής επέκτασης για τις επιχειρήσεις μοιάζουν να μην μπορούν να στηρίξουν τις θέσεις εργασίας που χάνονται με απίστευτη ευκολία.

Με βάση όσα έχουν δει το φως της δημοσιότητας και μόνο:

1.  Ο ολλανδικός όμιλος ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών Philips θα καταργήσει 6.000 θέσεις εργασίας μέσα στο 2009 από τους 121.000, που απασχολεί.

2.  Την κατάργηση 7.000 θέσεων εργασίας εντός του 2009, ανακοίνωσε ο ολλανδικός χρηματοοικονομικός όμιλος ING.

3.  Η Harley-Davidson δεν κατάφερε να γλιτώσει από την παγκόσμια οικονομική ύφεση. Στο πλαίσιο των περικοπών τη δουλειά τους θα χάσουν τουλάχιστον 1.100 άνθρωποι, ενώ προτάθηκε και το οριστικό κλείσιμο εργοστασίων.

4.  Μονάδες παραγωγής στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ασία, όπου εργάζονται τουλάχιστον 5.000 άνθρωποι, οι οποίοι θα μείνουν άνεργοι, κλείνει η Intel, μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες παροχής κυκλωμάτων για υπολογιστές, παγκοσμίως.

5.  Σε 5.000 απολύσεις ανακοίνωσε ότι θα προχωρήσει και η Microsoft, καθώς η διεθνής οικονομική ύφεση πλήττει τη ζήτηση -και- για το λογισμικό. 

6.  Το πρώτο κύμα από τις δομικές αλλαγές που έχει ανακοινώσει η εταιρεία Sony Corp με κλείσιμο εργοστασίων και απολύσεις 16.000 εργαζομένων εντός και εκτός Ιαπωνίας, έρχεται.

7.  Σε μαζικές απολύσεις προχωρεί μια από τις μεγαλύτερες εταιρείες στον τομέα της παροχής υπηρεσιών κινητής τηλεφωνίας, η σουηδική Ericsson. Στο πλαίσιο της υλοποίησης του συγκεκριμένου σχεδίου, με στόχο τη μείωση του κόστους, θα απολυθούν 5.000 εργαζόμενοι εκ των οποίων 1.000 στη Σουηδία.

8.  Ένας από τους μεγαλύτερους ομίλους εξόρυξης μεταλλευμάτων παγκοσμίως η εταιρεία, BHP Billiton, θα περικόψει περίπου 6.000 θέσεις εργασίας, καθώς το μεγάλο πρόβλημα εντοπίζεται στη μειωμένη ζήτηση για τα προϊόντα της.

9.  Ακόμη και ο Οίκος Burberry, στο πλαίσιο προγράμματος περικοπής θέσεων για την εξοικονόμηση, έως και 50 εκατομμυρίων λιρών ετησίως, θα απολύσει περίπου 300 εργαζόμενους από το εργοστάσιό του, στο Ρότερνταμ της Ολλανδίας και 250 άτομα από το δυναμικό του στην Ισπανία, μετά τα απογοητευτικά αποτελέσματα των πωλήσεων.

10.  Τουλάχιστον 8.000 θέσεις εργασίας σε παγκόσμιο επίπεδο, θα περικόψει ο ιαπωνικός όμιλος TDK, που ειδικεύεται σε υψηλές τεχνολογίες και ψηφιακά μέσα αποθήκευσης.

11.  Ο τέταρτος στον κόσμο κατασκευαστής ηλεκτρονικών υπολογιστών, η κινεζική Lenovo, ανακοίνωσε πως θα προχωρήσει στην περικοπή 2.500 θέσεων εργασίας.

12.  Σε δραστικές μειώσεις παραγωγής και εργατικού δυναμικού, προχωρεί η μεγαλύτερη εταιρεία παραγωγής αλουμινίου στον κόσμο, η Alcoa. Σύμφωνα με την ανακοίνωση της εταιρείας, τη δουλειά τους θα χάσουν 13.500 άνθρωποι.

13.  Απολύσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες προετοιμάζει η δεύτερη μεγαλύτερη αυτοκινητοβιομηχανία παγκοσμίως, η ιαπωνική Toyota και μάλιστα για πρώτη φορά στα 71 χρόνια της ιστορίας της.

14.  Πάνω από 400 απολύσεις στα εργοστάσιά της στην Ιαπωνία ανακοίνωσε η Fujitsu, εξαιτίας της χαμηλής ζήτησης των προϊόντων της.

15.  Η αεροναυτική και πολεμική βιομηχανία Textron, αλλά και η Unisys, που δραστηριοποιείται στον τομέα της πληροφορικής, ανακοίνωσαν ότι θα μειώσουν το προσωπικό τους, κατά 2.200 θέσεις η πρώτη και κατά 1.300 η δεύτερη, προκειμένου να ανταπεξέλθουν στην οικονομική κρίση.

16.  Το Σεπτέμβριο, η Renault ανακοινώνει απολύσεις 6.000 εργαζομένων.

17.  Οι χαρτοβιομηχανίες Stora Enzo και UPM Kymmene με 3.150 και 1.600 απολύσεις αντιστοίχως.

18.  Η Alitalia 3.000 απολύσεις

19.  Η κατασκευαστική Akzo Nobel απολύσεις 3.500 εργαζομένων.

20.  Τον Οκτώβριο, η Daimler κοινοποιεί την απόφασή της να προχωρήσει σε 2.300 απολύσεις.

21.  Η εταιρία τηλεπικοινωνιών ΟΝΟ απολύσεις 1.300 εργαζομένων.

22.  Η αυτοκινητοβιομηχανία GKN 1.400 απολύσεις.

23.  Η σουηδική Volvo προχωρεί στην κατάργηση 4.340 θέσεων εργασίας.

24.  Η εταιρία χημικών BASF 1.000 απολύσεις.

25.  Το Νοέμβριο, η φαρμακευτική GlaxoSmithKline 1.200 απολύσεις.

26.  Η χαλυβουργία ChTPZ Group 4.900 απολύσεις.

27.  Η αυστριακή Telecom Austria 1.250 απολύσεις.

28.  Η Nokia – Siemens 1.820 απολύσεις

29.  Η British Telecom 10.000 απολύσεις.

30.  Η κατασκευάστρια ημιαγωγών Spansion ανακοινώνει περικοπές 4.000 θέσεων εργασίας.

31.  Η προμηθεύτρια υδραυλικών και ειδών θέρμανσης Wolseley 7.300 απολύσεις.

32.  Η φαρμακοβιομηχανία AstraZeneca 1.400 απολύσεις.

33.  Η γαλλική αυτοκινητοβιομηχανία Peugeot-Citroen 3.550 απολύσεις.

34.  Η κατασκευάστρια μηχανών αεροσκαφών Rolls-Royce 2.000 απολύσεις.

35.  Η κατασκευάστρια εργαλείων Sandvik 2.400 απολύσεις.

36.  Η freenet 1.000 απολύσεις.

37.  Η κατασκευαστική Skanska 3.400 απολύσεις.

38.  Η ArcelorMittal 9.000 απολύσεις.

39.  Η Suzuki Motor 1.200 απολύσεις.

40.  Η Telecom Italia κοινοποιεί τα σχέδιά της για απολύσεις 9.000 εργαζομένων.

41.  Η χαλυβουργία SSAB 1.300 απολύσεις.

42.  Η SKF 2.500 απολύσεις.

43.  Η Rio Tinto 14.000 απολύσεις.

44.  Η Hewlet Packard ανακοινώνει 24.600 απολύσεις.

45.  Η Federal Mogul στον κλάδο αυτοκινήτου 4.000 απολύσεις.

46.  Η eBay 1.000 απολύσεις.

47.  Η Micron Technology 2.800 απολύσεις.

48.  Η BorgWarner στον κλάδο αυτοκινήτου 1.250 απολύσεις.

49.  Η Yahoo 1.500 απολύσεις.

50.  Η Merck 6.800 απολύσεις.

51.  Η Xerox 3.000 απολύσεις.

52.  Η Chrysler 6.000 απολύσεις.

53.  Η Whirlpool 5.000 απολύσεις.

54.  Η Gannerr 3.200 απολύσεις.

55.  Η μεταφορική YRC Worldwide 3.750 απολύσεις.

56.  Η Tenneco 1.100 απολύσεις.

57.  Η Wabco 1.000 απολύσεις.

58.  Η TRW 1.000 απολύσεις.

59.  Η ArvinMeritor 1.250 απολύσεις.

60.  Η Μattel 1.000 απολύσεις.

61.  Η Ford Motor 2.260 απολύσεις.

62.  Η DHL 9.500 απολύσεις.

63.  Η Nortel 1.300 απολύσεις.

64.  Η Applied Materials 1.800 απολύσεις.

65.  Η Sun Microsystems 6.000 απολύσεις.

66.  Η Pepsi Bottling 3.150 απολύσεις.

67.  Η Neptune Orient Lines 1.000 απολύσεις.

68.  Η UAL 1.200 απολύσεις.

69.  Η AbitibiBowater 1.100 απολύσεις.

70.  Η AT&T 12.000 απολύσεις.

71.  Η DuPont 2.500 απολύσεις.

72.  Η Avis Budget 2.200 απολύσεις.

73.  Η Dow Chemical 5.000 απολύσεις.

74.  Η Wyndham Worldwide 4.000 απολύσεις.

75.  Η 3Μ 2.300 απολύσεις.

76.  Η Andersen Busch InBev 1.400 απολύσεις.

77.  Η Danaher 1.700 απολύσεις.

78.  Η Nissan ανακοινώνει 2.500 απολύσεις.

79.  Η Nikon προχωρεί 1.500 απολύσεις.

80.  Σε μαζικές απολύσεις προσανατολίζεται να προχωρήσει μια από τις μεγαλύτερες τράπεζες παγκοσμίως -και η μεγαλύτερη των Ηνωμένων Πολιτειών- η Bank of America. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, προγραμματίζει να περικόψει 30.000 έως 35.000 θέσεις εργασίας, μετά την ολοκλήρωση της εξαγοράς της Merrill Lynch. Οι απολύσεις επί της ουσίας ισοδυναμούν στο 11% του εργατικού δυναμικού της τράπεζας, που συνολικά αριθμεί 308.000 εργαζόμενους.

81.  Ο ιταλικός όμιλος επικοινωνιών Τelecom ανακοίνωσε ότι θα καταργήσει 4.000 επιπλέον θέσεις εργασίας στην Ιταλία.

82.  Περίπου 10.000 θέσεις εργασίας θα περικόψει η αμερικανική JP Morgan.

83.  Περικοπές θέσεων εργασίας στη γερμανική Bayern LB.

84.  Τη μείωση κατά 10% του προσωπικού του σε παγκόσμια βάση σχεδιάζει ο χρηματοοικονομικός όμιλος Citigroup. Ο όμιλος σχεδιάζει να απολύσει περίπου 35.000 εργαζόμενους, από το συνολικό αριθμό των 352.000 που απασχολεί η Citigroup. Ο αριθμός αυτός θα προστεθεί στις 23.000 απολύσεις που έχουν ήδη γίνει τη φετινή χρονιά.

85.  Ο χρηματοπιστωτικός όμιλος American Express, επιβεβαίωσε την πρόθεσή του να απολύσει 7.000 υπαλλήλους, αριθμός που αναλογεί στο 10% του συνολικού προσωπικού παγκοσμίως.

86.  Η Siemens προχωρά τώρα σε μαζικές περικοπές προσωπικού που φθάνουν παγκοσμίως στις 17.200.

87.  Η αεροπορική εταιρεία United Airlines προχωρά σε απολύσεις 950 πιλότων, στα πλαίσια της μείωσης των εξόδων.