Τα νέα «χρωματιστά» τιμολόγια ρεύματος μπαίνουν στην καθημερινότητα μας, από την 1η Ιανουαρίου 2024, οπότε οι καταναλωτές θα πρέπει να κάνουν άμεσα την επιλογή τους το προσεχές διάστημα ενόψει της αλλαγής που θα πραγματοποιηθεί.
Αναλυτικότερα όπως τονίζει το Ινστιτούτο Καταναλωτών, στις αρχές του Δεκεμβρίου, οι πάροχοι θα πρέπει να γνωστοποιήσουν τις τυχόν αλλαγές που έχουν επέλθει.
Εάν δεν έχει γίνει καμία αλλαγή στο συμβόλαιο του καταναλωτή, τότε δεν είναι υποχρεωμένος ο πάροχος να ενημερώσει.
Επομένως, εάν λήξει ή έχει ήδη λήξει το συμβόλαιο του καταναλωτή, οι πάροχοι αυτομάτως θα τον εντάξουν στο πράσινο κυμαινόμενο τιμολόγιο. Το τελευταίο θα έχει ισχή για ένα χρόνο, δηλαδή μέχρι το τέλος του 2024. Αυτό δεν σημαίνει ότι ο καταναλωτής είναι υποχρεωμένος να το ακολουθήσει. Θα μπορεί στη συνέχεια αφού αποφασίσει ότι δεν είναι το τιμολόγιο που επιθυμεί, να το αλλάξει. Μπορεί να χρησιμοποιήσει τη σελίδα της ΡΑΕ ή τη σελίδα του e-katanalotis, ώστε να συγκρίνει τις τιμές και τις προσφορές των παρόχων. Θα πρέπει δε να είναι πάρα πολύ προσεχτικός ως προς τις προσφορές αυτές.
Συμβουλές προς τους καταναλωτές
Οι καταναλωτές θα πρέπει να γνωρίζουν πως απαγορεύεται οποιαδήποτε επιπλέον χρέωση σε περίπτωση που επιλέξουν να είναι ο λογαριασμός τους ένχαρτος, δηλαδή να τους έρχεται συστημένος στο σπίτι, αντί με μήνυμα στο κινητό τηλέφωνο.
Θα πρέπει να επιλέξουν ως προς το μεγαλύτερο δέλεαρ που έχουν οι εταιρίες αυτή τη στιγμή οι πάροχοι, δηλαδή την έκπτωση συνέπειας. Αν εφαρμόζεται μια έκπτωση συνέπειας καθ’ όλη τη διάρκεια της σύμβασης θα επιβραβεύεται για κάποιους μήνες.
Δεν θα πρέπει να παρασύρονται από πολύ μεγάλες προσφορές, γιατί κάτι τέτοιο θα μπορούσε να αφορά έκπτωση μόνο για τον πρώτο μήνα. Με τη δυνατότητα του κυμαινόμενου τιμολογίου, οποιεσδήποτε παραπλανητικές διαβεβαιώσεις όπως ότι «σου εξασφαλίζουμε την καλύτερη δυνατή τιμή», δεν θα πρέπει να επηρεάζουν την κρίση του καταναλωτή.
Επίσης, στο κυμαινόμενο τιμολόγιο ο καταναλωτής δεν προστατεύεται από τυχόν αυξήσεις στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος.
Στα νέα τιμολόγια θα δουν οι καταναλωτές ότι θα αναγράφεται ο σύνδεσμος που παραπέμπει στην ιστοσελίδα της ΡΑΕ και του e-katanalotis και θα είναι και με Qcode. Εκεί θα μπορεί να ελέγχεται η χρέωση που έχει συνάψει ο πάροχος με τον καταναλωτή, σε σχέση με ανταγωνίστριες προσφορές ή εταιρίες. Αν δεν υπάρχει αυτός ο σύνδεσμος αυτό πρακτικά σημαίνει ότι έχει ελεγχθεί αυτός ο τύπος τιμολόγησης από τη ΡΑΕ και είναι εκτός πλαισίου. Επομένως, σε αυτό το σημείο θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός ο καταναλωτής. Καλό είναι, λέει το Ινστιτούτο Καταναλωτή, να είναι οι καταναλωτές σε αναγνωρισμένες εταιρίες, κάτι που δεν έχει να κάνει με το κόστος του ηλεκτρικού ρεύματος αλλά και με τις γενικότερες υπηρεσίες που προσφέρει ένας πάροχος, όπως είναι η ενημέρωση και η προστασία του πελάτη
Μπλε τιμολόγια σταθερής χρέωσης
Θα έχουμε πλέον το μπλε τιμολόγιο ρεύματος, το οποίο θα είναι σταθερής τιμολόγησης. Θα είναι μια συμφωνία μεταξύ καταναλωτή και παρόχου για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, με σταθερή τιμή, ανεξαρτήτως της τιμής που θα έχει στο Χρηματιστήριο Ενέργειας. Είναι η πιο ακριβή η προσφορά ενός σταθερού τιμολογίου, καθώς έχει την εξασφάλιση ο καταναλωτής ότι δε θα δει υπέρογκους λογαριασμούς
Πράσινο τιμολόγια κυμαινόμενης χρέωσης, διαφορετική ανά μήνα
Στο συγκεκριμένο τιμολόγιο θα ενταχθούν όσοι δεν έχουν επιλέξει κάποιον πάροχο. Όσων καταναλωτών δηλαδή λήγει το συμβόλαιο μέσα στο 2024 και δεν έχουν επιλέξει κάποια συγκεκριμένη προσφορά. Θα είναι λοιπόν κυμαινόμενο και η τιμή θα ανακοινώνεται στην ιστοσελίδα της ΡΑΕ, από όπου θα μπορεί ο καταναλωτής να δει με ποια τιμή θα τιμολογηθεί ανά μήνα. Κάθε μηνά θα δημοσιεύεται διαφορετική τιμή, ανάλογα με τη διακύμανση της χρηματιστηριακής αγοράς.
Κίτρινα τιμολόγια μικτής χρέωσης
Το εν λόγω τιμολόγιο θα είναι κατά βάση κυμαινόμενο. Θα κυμαίνεται όμως ανάλογα και με τις προσφορές που μπορεί να επιλέξει ο καταναλωτής για τι τον συμφέρει.
Πορτοκαλί τιμολόγια αποκλειστικά για τους καταναλωτές με έξυπνο μετρητή
Σε αυτό το τιμολόγιο ο καταναλωτής θα πρέπει να έχει τοποθετήσει έξυπνο μετρητή στο ρολόι του, που είναι και το πιο ασφαλές σύστημα, καθώς πληροφορείται τη χρέωση και γίνεται διακύμανσή της χρέωσης σε ημερήσια βάση, και πάλι ανάλογα με την πορεία που έχει το Χρηματιστήριο Ενέργειας.
Έρχονται αυξομειώσεις στα τιμολόγια του ρεύματος με την ενσωμάτωση της ρήτρας αναπροσαρμογής
Η ρήτρα αναπροσαρμογής ήταν ένας σύνθετος τρόπος υπολογισμού του τελικού κόστους παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Το μοντέλο που έχουμε στην Ελλάδα είναι ότι το 100% της παραγωγής περνάει μέσα από το Χρηματιστήριο της Ηλεκτρικής Ενέργειάς. Οπότε με αυτό τον μαθηματικό τύπο, υπολογιζόταν βάση της διακύμανσης ποιο ήταν το τελικό κόστος, σε σχέση με το κόστος πρώτης ύλης.
Θα εξακολουθήσουμε να έχουμε αυξομειώσεις στα τιμολόγια, σημειώνει το ΙΝΚΑ, γιατί παραμένει ίδιος ο τρόπος τιμολόγησης και η δομή της αγοράς χοντρικής ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα. Παρόλα αυτά στους νέους λογαριασμούς δεν θα υπάρχει ξεχωριστά το ποσό όπως υπολογίζεται εν δύναμει με τη ρήτρα αναπροσαρμογής, ωστόσο θα υπολογίζεται η τιμή κόστους, όπου ενσωματώνεται η ρήτρα αναπροσαρμογής. Αλλάζει στην ουσία ο τρόπος υπολογισμού, δεν είναι κάτι διαφορετικό, πάλι θα έχουμε διακύμανση.
Επιδοτήσεις θα δοθούν αποκλειστικά και μόνο σε ευάλωτα νοικοκυριά
Το μεγάλο ερώτημα, συνεχίζει το ΙΝΚΑ, αφορά τι θα γίνει σε περίπτωση που έχουμε, όπως είχε γίνει στις αρχές του 2023, πολύ μεγάλη αύξηση της τιμής και του φυσικού αερίου, το οποίο θα συμπαρασύρει και το κόστος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Εκεί ενδεχομένως οι καταναλωτές που τώρα έχουν ένα ανταγωνιστικό τιμολόγιο με τις τωρινές τιμές, οι οποίες βρίσκονται σε ένα καθεστώς ομαλότητας.
Οι πολύ υψηλές τιμές που είδαμε πριν 2 χρόνια αντιμετωπίστηκαν με οριζόντια επιδότηση από το κράτος. Πλέον όμως δεν υπάρχει αυτό το ενδεχόμενο και από κεντρική επιλογή της Κομισιόν θα έχουμε μια σφιχτή οικονομική πολιτική και θα δοθούν οι όποιες επιδοτήσεις, όχι όμως με τρόπο οριζόντιο, όπως γινόταν που την έβλεπε ο καταναλωτής στον λογαριασμό του. Θα δοθεί αυτόματα σε κάποιες ευάλωτες κοινωνικές ομάδες και μόνο.
Επομένως, όσοι πλήρωναν ακριβά μπορεί να βρεθούν χαμένοι επιλέγοντας ένα σταθερό τιμολόγιο αλλά μπορούν να βρεθούν κερδισμένοι σε μια πολύ μεγάλη διακύμανση αύξηση της τιμής.
Οι καταναλωτές μπορούν να επικοινωνήσουν καθημερινά τόσο με το νέο ΙΝΚΑ, όσο και με άλλες καταναλωτικές ενώσεις ανά την Ελλάδα προκειμένου να συμβουλευτούν και να καθοδηγηθούν για οποιαδήποτε απορία έχουν ή να προβούν σε καταγγελία. Επίσης, καταγγελίες ή παράπονα μπορούν να πραγματοποιηθούν και στην ίδια της ΡΑΕ, όπως και στο Υπουργείο Ανάπτυξης.
