Στο 1,9% εκτιμάται η πτώση των πωλήσεων του λιανεμπορίου τροφίμων το 2015, σύμφωνα με ανάλυση που πραγματοποίησε το Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ).
Σημειώνεται ότι στην ανάλυση έχουν ληφθεί υπ’ όψιν πέρα από τις εξελίξεις των προηγούμενων μηνών και η εκτιμώμενη επίδραση στην αγορά από τις πρόσφατες αλλαγές ΦΠΑ, αλλά και οι γενικότερες εξελίξεις στην οικονομία.
Αναλυτικότερα, η αγορά το 2015 αναμένεται να κλείσει με ύφεση 1,9%, όταν το πρώτο εξάμηνο του έτους παρουσίαζε αύξηση 1,25% και τον Ιούλιο κατά περίπου 6% κυρίως λόγω της αύξησης των πωλήσεων της πρώτης εβδομάδας του Ιουλίου (εβδομάδα πριν το δημοψήφισμα), οπότε και οι πωλήσεις αυξήθηκαν πάνω από 30%.
Σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ, το δεύτερο εξάμηνο του 2015 αναμένεται ύφεση λόγω των αυξήσεων ΦΠΑ, των αποθεμάτων τροφίμων των καταναλωτών από τις αγορές του Ιουνίου και της γενικότερης ψυχολογίας του κοινού της τάξεως του 5%. Κρίσιμη θα είναι ειδικά εφέτος η περίοδος των Χριστουγέννων, οπότε και πραγματοποιείται πάνω από το 10% των πωλήσεων του κλάδου σε πολύ λίγες ημέρες.
Για το 2016 η εκτιμώμενη πτώση της αγοράς εκτιμάται από 2% έως 4%, κυρίως λόγω της επίδρασης των αυξήσεων ΦΠΑ, αλλά και της γενικότερης οικονομικής αβεβαιότητας.
Λόγω της μείωσης αυτής στην αγορά εκτιμάται ότι τα προσδοκώμενα ετήσια έσοδα του Δημοσίου από την αύξηση του ΦΠΑ θα είναι μειωμένα κατά 14-15% (από 90 έως 100 εκατ. ευρώ).
Όσον αφορά στο 2014, αν και η χρονιά έκλεισε με μείωση των πωλήσεων άνω του 2% (η μείωση αυτή αντιστοιχεί στο ποσό των 450 εκατ. ευρώ), οι πωλήσεις των εταιρειών του κλάδου του λιανεμπορίου τροφίμων παρουσίαζαν τότε σαφείς ενδείξεις για σταθεροποίηση τόσο βάσει των στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ όσο και της ανάλυσης των δημοσιευμένων οικονομικών καταστάσεων των αλυσίδων σούπερ μάρκετ.
Σύμφωνα με την ανάλυση του ΙΕΛΚΑ, η εικόνα ήταν μικτή, με τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις του κλάδου (σούπερ μάρκετ) να διατηρούν το 2014 σχεδόν σταθερές τις πωλήσεις τους και τα μικρότερα σημεία πώλησης να παρουσιάζουν σημαντικές απώλειες. Αυτό οφείλεται κυρίως στις πολύ καλές επιδόσεις του δεύτερου εξαμήνου του 2014 των μεγάλων σημείων πώλησης.
Αυτή η καλύτερη επίδοση σε σχέση με το σύνολο της αγοράς εξηγείται από την έμφαση σε σύγχρονες οργανωτικές δομές και συστήματα, υψηλές επενδύσεις παρά την οικονομική ύφεση, την ανάπτυξη του δικτύου των αλυσίδων, μέσω οικονομιών κλίμακας λόγω της οργάνωσής του και στρατηγικών ανταπόκρισης στην κρίση (π.χ. περισσότερα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, συνεχείς προσφορές κ.λπ.). Επίσης, η αξιοποίηση και ένταση των προσφορών από τους προμηθευτές και τις μεγάλες επιχειρήσεις του κλάδου φαίνεται ότι κεφαλαιοποιήθηκε και σε αυξημένο κύκλο εργασιών αυτήν την περίοδο.
Ενδιαφέρον στοιχείο των εν λόγω αποτελεσμάτων είναι το γεγονός ότι, παρά τις εξελίξεις αυτές, οι πωλήσεις των μεγάλων καταστημάτων τροφίμων εκπροσωπούν μόνο το 54% της συνολικής αγοράς, ενώ το αντίστοιχο μέσο ποσοστό στην Ευρώπη είναι 75% και στις ανεπτυγμένες αγορές των χωρών της Βόρειας Ευρώπης πλησιάζει ή και ξεπερνά το 90%.
Αυτό σχετίζεται με το αναχρονιστικό θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των σούπερ μάρκετ που ισχύει (παρά τις πρόσφατες βελτιώσεις), τη γεωγραφία της χώρας και τους περιορισμούς στην πώληση συγκεκριμένων κατηγοριών προϊόντων.
Σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ, οι απώλειες του κλάδου του λιανεμπορίου τροφίμων από την έναρξη της κρίσης είναι αρκετά σημαντικές και αν επαληθευτούν οι παραπάνω εκτιμήσεις, τότε σε βάθος οκταετίας θα υπερβούν το 25%.
