του Κώστα Ιερίδη
Η χθεσινή αυτοχειρία του προέδρου της Jetoil Κυριάκου Μαμιδάκη αιφνιδίασε και προκάλεσε θλίψη στον επιχειρηματικό κόσμο, καθώς ο θάνατός του συνδέθηκε με τη δυσμενή θέση στην οποία έχουν περιέλθει δεκάδες εταιρείες, οι οποίες παλαιότερα μεσουρανούσαν οικονομικά, ωστόσο στις μέρες μας πολλές εξ αυτών έχουν κηρύξει πτώχευση.
Το «ξήλωμα του πουλόβερ» ξεκίνησε πέρυσι, όταν αποφασίστηκε -υπό το βάρος των δυσκολιών που αντιμετώπιζε η εταιρεία- να διακοπεί ο εφοδιασμός του δικτύου της στη Νότια ΕλλάδαΗ εταιρεία που μέχρι πριν από λίγα χρόνια ήλεγχε δίκτυο 600 πρατηρίων και είχε μερίδιο αγοράς της τάξεως του 10% στα καύσιμα, με σημαντική παρουσία όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και εκτός των συνόρων, με εξαγωγές σε χώρες των Βαλκανίων όπως Σκόπια, Σερβία, Μαυροβούνιο, αντιμετώπιζε προβλήματα μέσα στην κρίση, τα οποία εσχάτως επιδεινώθηκαν δραματικά.
Το «ξήλωμα του πουλόβερ» ξεκίνησε πέρυσι, όταν αποφασίστηκε -υπό το βάρος των δυσκολιών που αντιμετώπιζε η εταιρεία- να διακοπεί ο εφοδιασμός του δικτύου της στη Νότια Ελλάδα και τα πρατήρια άρχισαν να τροφοδοτούνται αποκλειστικά από τα διυλιστήρια ή άλλαξαν σήμα. Η εταιρεία κατέβαλλε προσπάθειες να κρατήσει το δίκτυό της στη Βόρεια Ελλάδα και στο Ιόνιο, ενώ από τα τέλη του 2015 και στις αρχές της εφετινής χρονιάς άρχισε να χάνει με ακόμη πιο εντατικούς ρυθμούς το δίκτυό της.
Μέχρι πρόσφατα η εταιρεία κατέβαλλε προσπάθειες και συνέχιζε να τροφοδοτεί περί τα 50 πρατήρια, ωστόσο τις τελευταίες εβδομάδες και μετά την αίτηση υπαγωγής στο άρθρο 99 δεν τροφοδοτούσε ούτε ένα πρατήριο στην αγορά. Έτσι, ο κύριος όγκος των πρατηρίων έχει μεταφερθεί, σύμφωνα με πληροφορίες, στις εταιρείες Coral (Shell), Aegean, Elinoil και ΕΚΟ.
Πώς έφτασε στο άρθρο 99
Η Jet Oil ήταν μια εταιρεία η οποία πάντα διακρινόταν για τον υψηλό δανεισμό της, ωστόσο διέθετε σημαντική παρουσία στην αγορά, ενώ είχε ακόμη και μεγάλης αξίας πάγια, όπως οι αποθήκες στη Θεσσαλονίκη, για τις οποίες εκτιμάται ότι θα δοθεί «μάχη», αφού αποτελούν ένα σημαντικό asset.
Ο υπερδανεισμός, σε συνδυασμό με την κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος και ορισμένες λανθασμένες κινήσεις όπως η απόκτηση των δικτύων δύο προβληματικών εταιρειών (El Petrol και Dracoil), έφερε την εταιρεία πιο κοντά στο χείλος του γκρεμού. Άλλωστε, τα δίκτυα αυτά προσέθεσαν όγκους και δανεισμό, αποτελώντας ένα «στοίχημα» που υπό άλλες συνθήκες ίσως να είχε βγει. Όχι όμως μέσα στην κρίση και υπό συνθήκες δραματικής πτώσης της ζήτησης και υπερφορολόγησης του κλάδου των καυσίμων.
Αποτέλεσμα των κινήσεων αυτών αλλά και της επιθετικής πολιτικής εν μέσω κρίσης ήταν στον ισολογισμό του 2014 να εμφανίζονται επισφάλειες ύψους 82,5 εκατ. ευρώ, ενώ σήμερα εκτιμάται ότι έχουν ξεπεράσει τα 100 εκατ. ευρώ. Αντίστοιχα στον ίδιο ισολογισμό οι ληξιπρόθεσμες μακροπρόθεσμες οφειλές προς τράπεζες έφταναν τα 107 εκατ. ευρώ για τις οποίες η εταιρεία δεν είχε προβεί σε ρύθμιση. Αντίστοιχα οι βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις υπερέβαιναν κατά 143 εκατ. ευρώ το ενεργητικό.
Ο Κυριάκος Μαμιδάκης
Ο πρόεδρος της Jet Oil γεννήθηκε στο χωριό Ανώσκελη της επαρχίας Κισσάμου του Νομού Χανίων Κρήτης το 1932, από τους Αλέξανδρο και Ειρήνη Μαμιδάκη. Τελείωσε την Εμπορική Σχολή το 1951. Παρακολούθησε δι’ αλληλογραφίας και ολοκλήρωσε τον κύκλο σπουδών του Κολεγιακού School of Career του L.S.E. Ξεκίνησε να εργάζεται το 1952 δίπλα στον θείο του Γ.Ι. Μαμιδάκη στην Εμπορία Πετρελαιοειδών. Τον Νοέμβριο του 1968 μαζί με τα αδέλφια του Γιώργο και Νίκο προχώρησαν σε δικές τους δραστηριότητες ιδρύοντας την Jetoil.
Ο Κυριάκος Μαμιδάκης ήταν πρόεδρος των εταιρειών του Ομίλου Α/φών Μαμιδάκη. Ο όμιλος αυτός περιελάμβανε έναν μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων με ποικίλες δραστηριότητες, τόσο στην ελληνική όσο και στη διεθνή αγορά.
Η μεγαλύτερη από τις επιχειρήσεις αυτές είναι η Mamidoil Jetoil A.E. που ιδρύθηκε στα τέλη της δεκαετίας του ’60 με σκοπό την αποθήκευση και διανομή πετρελαιοειδών προϊόντων και της οποίας ο Κυριάκος Μαμιδάκης ήταν πρόεδρος.
Ο Μαμιδάκης ήταν παράλληλα πρόεδρος και σε άλλες εταιρείες του Ομίλου, όπως είναι η «Ερμής Α.Ε.» με αντικείμενο τις τουριστικές και ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, η «Αγροτική Ανώσκελη ΑΒΕΕ», εταιρεία παραγωγής, τυποποίησης και εμπορίας ελαιολάδου και κρασιού καθώς και διάφορες ναυτιλιακές εταιρείες.
Ο αδελφός του Νίκος Μαμιδάκης είναι ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας τα τελευταία 60 χρόνια. Ο γιος του, Αλέξανδρος, κατέχει τη θέση του αναπληρωτή διευθύνοντος συμβούλου στη Mamidoil- JetOil. Ο Νίκος Μαμιδάκης έχει και μια κόρη, η οποία είναι παντρεμένη με τον διευθύνοντα σύμβουλο των καταστημάτων Σκλαβενίτη, Γεράσιμο Σκλαβενίτη, στην οποία ο Ν. Μαμιδάκης κατέχει ποσοστό στο μετοχικό κεφάλαιο λίγο πάνω από 10%.
Η επιστολή-φωτιά στην κυβέρνηση Παπανδρέου
Με ανοιχτή επιστολή του προς τον -τότε- πρωθυπουργό Γιώργο Παπανδρέου ο Κυριάκος Μαμιδάκης αιτούνταν το 2010 να αρθεί το μπλόκο που είχε επιβληθεί στη διαμόρφωση ενός αποθηκευτικού χώρου για την εταιρεία στη Σούδα Χανίων.
Στην επιστολή του είχε υποστηρίξει ότι το έργο ήταν αναγκαίο για την Κρήτη και «έδειχνε» πολιτικές σκοπιμότητες πίσω από το φρένο που είχε μπει στην ολοκλήρωσή του.
Παράλληλα, έκανε λόγο για «σκόπιμη καθυστέρηση της επένδυσής» του στη Σούδα Χανίων, στο θέμα της εγκατάστασης αποθηκευτικών χώρων για καύσιμα, ενώ έδινε έμφαση στην ανάγκη δημιουργίας νέων αποθηκευτικών χώρων, καθώς έκρινε ότι οι υπάρχοντες δεν μπορούσαν να εξυπηρετήσουν ανάγκες το πολύ 15 ημερών.
Ο Κυριάκος Μαμιδάκης τόνιζε ότι για το έργο είχαν εκδοθεί όλες οι προβλεπόμενες εγκρίσεις και το ΣτΕ είχε απορρίψει τις αιτιάσεις του Δήμου Σούδας με δύο αποφάσεις του (2980/2009 και 2981/2009). Η μόνη εκκρεμότητα ήταν αυτή που αφορούσε στην τυπική έγκριση της ναυτικής διοίκησης για τα οικοδομικά έργα.
Ο επιχειρηματίας κατήγγειλε εκτός των άλλων τη στάση του περιφερειάρχη Κρήτης, ο οποίος, σύμφωνα με τον Κυριάκο Μαμιδάκη είχε ανακαλέσει δική του απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων.
Στην ανοιχτή επιστολή του κατέληγε καλώντας τον πρωθυπουργό να παρέμβει προς το ΥΠΕΚΑ για την «άμεση ανάκληση της παράνομης πράξης του περιφερειάρχη».
To τραγικό τέλος
Ο Κυριάκος Μαμιδάκης ήταν 84 ετών και εντοπίστηκε νεκρός στο σπίτι του στον Διόνυσο στις 14.00 το μεσημέρι της Κυριακής από τον Φιλιππινέζο οικονόμο του, ο οποίος άκουσε δύο πυροβολισμούς και στη συνέχεια ειδοποίησε τον γαμπρό του, ο οποίος διαμένει στο ισόγειο του σπιτιού.
Δίπλα του βρέθηκε ένα όπλο που κατείχε νόμιμα. Ο Κ. Μαμιδάκης έφερε τραύμα στον αριστερό κρόταφο από αυτό, ενώ πριν προβεί στο απονενοημένο διάβημα είχε πυροβολήσει δοκιμαστικά στον αέρα.
Η αστυνομία ερεύνησε εξονυχιστικά το σπίτι και απέκλεισε οποιοδήποτε άλλο ενδεχόμενο πλην της αυτοκτονίας…
Φόβοι στην αγορά
Η νέα αύξηση των ειδικών φόρων, οι αυξήσεις στη φορολογία των επιχειρήσεων και στις ασφαλιστικές εισφορές συνθέτουν ακόμη μία στενωπό, την οποία καλείται να ξεπεράσει η αγορά καυσίμων το επόμενο διάστημα.
Εάν στην εξίσωση μπουν η νέα πτώση της κατανάλωσης αλλά και η κατάργηση των επιδομάτων για το πετρέλαιο θέρμανσης (από το οποίο εξαρτάται μεγάλος αριθμός εταιρειών και επαγγελματιών), τότε εκφράζονται φόβοι ότι η περίπτωση της Jetoil απλώς άνοιξε τον χορό για έναν νέο κύκλο κλυδωνισμών στην αγορά.
Χαρακτηριστικά είναι τα στοιχεία που έγιναν γνωστά για τις πωλήσεις καυσίμων τον Ιούνιο, έναν μήνα που λόγω έναρξης της τουριστικής σεζόν παραδοσιακά «ζεσταίνει» τον κλάδο. Όχι όμως και εφέτος, αφού η πτώση στις πωλήσεις βενζίνης φτάνει το ιστορικό υψηλό του 14%, ενώ αντίστοιχα το diesel υποχώρησε κατά 7%.
Διαβάστε επίσης:
