Δεν απαιτείται η διακοπή της επαγγελματικής δραστηριότητας για όποιον αυτοαπασχολούμενο θέλει να καταθέσει αίτηση για να λάβει σύνταξη. Αυτό ξεκαθαρίζει εγκύκλιος την οποία εξέδωσε ο ΕΦΚΑ.
Επίσης ο ΕΦΚΑ διασαφηνίζει πως η σύνταξη γήρατος καταβάλλεται από τον επόμενο μήνα μετά από εκείνο κατά τον οποίο καταθέτει ένας ασφαλισμένος το σχετικό αίτημα. Με τον όρο, όμως, ότι τα δικαιολογητικά τα οποία κατέθεσε είναι πλήρη.Το δικαίωμα στη σύνταξη λήγει στο τέλος του μήνα κατά τον οποίο επέρχεται ο θάνατος του δικαιούχου
Σε κάθε περίπτωση, έχει έως 6 μήνες για να υποβάλλει όλα τα εκκρεμή δικαιολογητικά του. Διαφορετικά, θα ακυρώνεται η αίτηση του.
Το δικαίωμα στη σύνταξη λήγει στο τέλος του μήνα κατά τον οποίο επέρχεται ο θάνατος του δικαιούχου.
Πιο αναλυτικά, η εν λόγω εγκύκλιος προβλέπει για την έναρξη και τη λήξη του δικαιώματος στη σύνταξη (σ.σ. γήρατος και θανάτου/χηρείας) τα ακόλουθα :
Α) Πότε ξεκινά το δικαίωμα στη σύνταξη
1. Σύνταξη λόγω γήρατος
Η σύνταξη λόγω γήρατος, εφόσον κατά την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησης συνταξιοδότησης για την αιτία αυτή υπάρχει δικαίωμα, με την έννοια ότι πληρούνται όλες οι νόμιμες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης, αρχίζει να καταβάλλεται από την πρώτη ημέρα του επόμενου της κατάθεσης της αίτησης συνταξιοδότησης μήνα.
Εάν, όμως, κατά την ημερομηνία κατάθεσης αυτής της αίτησης δεν συντρέχουν όλες οι νόμιμες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης λόγω γήρατος, η έναρξη του δικαιώματος με τα συνεπαγόμενα οικονομικά αποτελέσματα μεταφέρονται στην πρώτη ημέρα του μήνα που έπεται εκείνου κατά τον οποίο πληρούνται όλες οι νόμιμες προϋποθέσεις.
Προθεσμία κατάθεσης δικαιολογητικών
– Μετά την κατάθεση της αίτησης συνταξιοδότησης λόγω γήρατος, καθορίζεται συγκεκριμένη προθεσμία προκειμένου ο ασφαλισμένος να προσκομίσει τα απαιτούμενα δικαιολογητικά.
Συγκεκριμένα, όλα τα κατά περίπτωση αναγκαία δικαιολογητικά θα πρέπει να έχουν υποβληθεί μέχρι την τελευταία (ημερολογιακή) ημέρα του 6ου μήνα που έπεται του μήνα υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης, επί ποινή απόρριψης της αίτησης αυτής στην περίπτωση που παρέλθει άπρακτη η προθεσμία με υπαιτιότητα του ασφαλισμένου.
Επισημαίνεται ότι η προθεσμία αυτή ισχύει μόνο για τις αιτήσεις συνταξιοδότησης λόγω γήρατος.
Παράδειγμα
Εάν η αίτηση συνταξιοδότησης κατατεθεί στις 15 Ιανουαρίου 2019, ο υποψήφιος συνταξιούχος οφείλει να έχει καταθέσει όλα τα δικαιολογητικά μέχρι τις 31 Ιουλίου 2018.
– Επισημαίνεται ότι η διάκριση της υπαιτιότητας του ασφαλισμένου είναι καθοριστικό στοιχείο προκειμένου να τεκμηριωθεί ο λόγος απόρριψης της αίτησης συνταξιοδότησης με απόφαση του αρμόδιου ασφαλιστικού οργάνου, όπως ορίζει το τελευταίο εδάφιο της περίπτωσης αυτής.
Το στοιχείο αυτό μπορεί να διαπιστωθεί βεβαίως κατά τη διαδικασία της προηγούμενης ακρόασης, η οποία θα πρέπει να τηρηθεί, επειδή το δικαίωμα αυτό αποβλέπει στην παροχή της δυνατότητας στον ασφαλισμένο να προβάλλει συγκεκριμένους ισχυρισμούς ενώπιον του αρμοδίου διοικητικού οργάνου, ώστε, στην προκειμένη περίπτωση, να αποδείξει ότι η προθεσμία κατάθεσης όλων των δικαιολογητικών παρήλθε άπρακτη για λόγους ανεξάρτητους από τη θέλησή του, με αποτέλεσμα να μην υφίσταται λόγος απόρριψης της αίτησης συνταξιοδότησης για την αιτία αυτή.
– Ιδιαίτερα όσον αφορά τους ελεύθερους επαγγελματίες, η ίδια εγκύκλιος ξεκαθαρίζει πως δεν απαιτείται πλέον διακοπή της επαγγελματικής δραστηριότητας των ελεύθερων επαγγελματιών προκειμένου να ασκήσουν το συνταξιοδοτικό τους δικαίωμα.
Όλες οι αιτήσεις συνταξιοδότησης λόγω γήρατος που υποβάλλονται από ελεύθερους επαγγελματίες οι οποίοι επιθυμούν να διατηρήσουν τη δραστηριότητά τους ως απασχολούμενοι συνταξιούχοι εξετάζονται κατ’ ουσίαν κανονικά.
Τα παραπάνω ισχύουν και για τους επαγγελματίες που κατέχουν ειδική άδεια άσκησης συγκεκριμένου επαγγέλματος (π.χ., φυσικοθεραπευτές, οδοντοτεχνίτες, βενζινοπώλες, ηλεκτρολόγοι κ.λπ.), την οποία θα εξακολουθήσουν να κατέχουν για όσο χρονικό διάστημα δραστηριοποιούνται μετά την κατάθεση της αίτησης συνταξιοδότησης.
Ειδικά για τους ασφαλισμένους επαγγελματίες οδηγούς, εκπαιδευτές και αυτοκινητιστές η ισχύουσα νομοθεσία απαιτεί σε κάθε περίπτωση την κατάθεση της επαγγελματικής άδειας.
Ωστόσο, στην κατηγορία αυτή υπάρχει διάκριση, σύμφωνα με την οποία ημερομηνία κατάθεσης της επαγγελματικής άδειας καθορίζει την έναρξη καταβολής της σύνταξης..jpg)
Σύμφωνα με τον κανόνα αυτό, το δικαίωμα ξεκινά την πρώτη μέρα του μήνα που έπεται εκείνου κατά τον οποίο υποβάλλεται η αίτηση συνταξιοδότησης λόγω γήρατος μόνο εφόσον η επαγγελματική άδεια οδήγησης κατατεθεί εντός του μήνα υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης.
Στην περίπτωση που κατατεθεί μεταγενέστερα, η έναρξη συνταξιοδότησης τοποθετείται στην πρώτη ημέρα του μήνα που έπεται εκείνου κατά τον οποίο κατατέθηκε η επαγγελματική άδεια οδήγησης. Οι διατάξεις της παραπάνω περίπτωσης ως προς τα υπόλοιπα θέματα που ρυθμίζουν ισχύουν και για την επαγγελματική αυτή κατηγορία.
Παράδειγμα
Για τους ασφαλισμένους των οποίων η ειδικότητα της τελευταίας απασχόλησης ήταν αυτή του αυτοκινητιστή, ιδιοκτήτη αυτοκινήτου Δημόσιας Χρήσης, μισθωτού οδηγού ή εκπαιδευτή, καθώς και για τους ασφαλισμένους των οποίων το συνταξιοδοτικό δικαίωμα θεμελιώνεται με χρόνο ασφάλισης στο τ. ΤΣΑ, που μεταφέρθηκε στο τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ, η ημερομηνία κατάθεσης της επαγγελματικής άδειας οδήγησης καθορίζει την ημερομηνία έναρξης συνταξιοδότησης, ακόμα και αν έχει διακοπεί από καιρό η απασχόλησή τους ως επαγγελματιών οδηγών.
– Το ίδιο ισχύει και για τους λοιπούς αυτοαπασχολούμενους ασφαλισμένους στο τ.ΤΕΒΕ-τ.ΤΑΕ (σ. βιοτέχνες, έμποροι) οι οποίοι προγενέστερα είχαν και χρόνο ασφάλισης στο τ. ΤΣΑ.
Η ημερομηνία κατάθεσης της επαγγελματικής άδειας δεν καθορίζει στην έναρξη συνταξιοδότησης.
Στην περίπτωση αυτή η σύνταξη πρέπει να αρχίζει να καταβάλλεται από την πρώτη του επόμενου της κατάθεσης της αίτησης συνταξιοδότησης λόγω γήρατος μήνα, εφόσον η κατάθεση της επαγγελματικής άδειας, που είναι απαραίτητο δικαιολογητικό, μέχρι την τελευταία (ημερολογιακή) ημέρα του 6ου μήνα που έπεται του μήνα υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης.
Διαφορετικά, η αίτηση συνταξιοδότησης θα πρέπει να απορρίπτεται.
Παράδειγμα
Για τους επαγγελματίες μισθωτούς οδηγούς και εκπαιδευτές που έχουν διακόψει από καιρό την απασχόλησή τους με αυτές τις ειδικότητες και οι οποίοι θεμελιώνουν σύνταξη με το χρόνο ασφάλισης στο τ. ΙΚΑ-ΕΤΑΜ με οποιαδήποτε άλλη ειδικότητα η ημερομηνία κατάθεσης της επαγγελματικής άδειας οδηγού δεν επηρεάζει την ημερομηνία έναρξης συνταξιοδότησης, αλλά πρέπει οπωσδήποτε να κατατεθεί εντός της προαναφερθείσας προθεσμίας.
Το ίδιο ισχύει και για τους αυτοαπασχολούμενους οι οποίοι κατέχουν επαγγελματική άδεια οδηγού, πλην όμως δεν άσκησαν ποτέ το επάγγελμα του μισθωτού οδηγού ή του αυτοκινητιστή.
Σύνταξη λόγω θανάτου ή αφάνειας
Το δικαίωμα σε σύνταξη λόγω θανάτου ασφαλισμένου ή συνταξιούχου αρχίζει από την πρώτη ημέρα του μήνα που έπεται της ημερομηνίας θανάτου.
Όμως, εάν η αίτηση συνταξιοδότησης για την αιτία αυτή κατατεθεί πολύ μεταγενέστερα, η έναρξη συνταξιοδότησης δεν μπορεί να ανατρέξει σε χρονικό διάστημα μεγαλύτερο από ένα έτος πριν από το τέλος του μήνα στον οποίο υποβάλλεται η αίτηση συνταξιοδότησης, σε καμία δε περίπτωση πριν από την πρώτη μέρα του μήνα που έπεται της ημερομηνίας θανάτου.
Παραδείγματα:
Έστω ότι η ημερομηνία θανάτου είναι 10.9.2018 και η αίτηση για συνταξιοδότηση λόγω θανάτου υποβάλλεται στις 15.11.2019. Με αφετηρία το τέλος του μήνα κατά τον οποίο υποβλήθηκε η αίτηση συνταξιοδότησης, η έναρξη του δικαιώματος τοποθετείται στην 1.12.2018.
Εάν η αίτηση είχε υποβληθεί στις 25.8.2019, ημερομηνία έναρξης θα ήταν η 1.10.2018.
Όταν ασφαλισμένος ή συνταξιούχος κηρύσσεται σε αφάνεια με τελεσίδικη δικαστική απόφαση, το δικαίωμα των προσώπων που ορίζονται δικαιούχοι αρχίζει από την πρώτη ημέρα του μήνα που έπεται της ημερομηνίας έναρξης της αφάνειας, όπως προσδιορίζεται στη δικαστική απόφαση.
.jpg)
Προϋπόθεση για τη χορήγηση της σύνταξης στα πρόσωπα αυτά από την πρώτη ημέρα του μήνα που έπεται της ημερομηνίας έναρξης της αφάνειας, είναι να έχουν υποβάλει την αίτηση για απονομή ή μεταβίβαση της σύνταξης μέσα σε ένα έτος από την ημερομηνία δημοσίευσης της τελεσίδικης δικαστικής απόφασης.
Παρερχόμενης άπρακτης αυτής της προθεσμίας, η έναρξη των οικονομικών αποτελεσμάτων ανατρέχει μέχρι ένα έτος πριν από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης. Η τελεσιδικία της δικαστικής απόφασης θα αποδεικνύεται με το οικείο πιστοποιητικό του δικαστηρίου που την εξέδωσε.
Β) Λήξη δικαιώματος συνταξιοδότησης
Το δικαίωμα στη σύνταξη λόγω γήρατος και λόγω θανάτου λήγει στο τέλος του μήνα κατά τον οποίο επέρχεται ο θάνατος του δικαιούχου.
Ειδικά για το δικαίωμα στη σύνταξη που χορηγείται λόγω θανάτου επιπλέον ορίζεται ότι λήγει στο τέλος του μήνα κατά τον οποίο υφίσταται ένας από τους ακόλουθους λόγους:
• ο δικαιούχος τελεί γάμο ή συνάπτει σύμφωνο συμβίωσης,
• παύει η ανικανότητα προς εργασία, σύμφωνα με νεότερη οριστική κρίση υγειονομικής επιτροπής. Δηλαδή, το δικαίωμα λήγει όταν υγειονομική επιτροπή γνωματεύει ότι παύει η ανικανότητα για την άσκηση κάθε βιοποριστικής εργασίας:
– επιζώντος συζύγου/έτερου μέρους συμφώνου συμβίωσης/διαζευγμένου, ο οποίος δικαιούτο σύνταξη λόγω θανάτου για το χρονικό διάστημα που υπήρχε αυτή η ανικανότητα σε ποσοστό τουλάχιστον 67%.
-άγαμων τέκνων που είχαν κριθεί ανίκανα για κάθε βιοποριστική εργασία κατά το χρόνο θανάτου και πριν από τη συμπλήρωση του 24ου έτους της ηλικίας τους.
