Ένα φιλόδοξο πρόγραμμα στέγασης νέων ανθρώπων που ήταν καταδικασμένο σε «χαμηλές πτήσεις» έως και ανώμαλη προσγείωση.
Ο κακός σχεδιασμός καταδικάζει, όπως όλα δείχνουν, το πρόγραμμα «Σπίτι μου», που είχε εξαγγελθεί τον περασμένο Σεπτέμβριο και το οποίο περίμεναν εναγωνίως νέα ζευγάρια, για μπορέσουν με τα επιδοτούμενα και χαμηλότοκα δάνεια, να αποκτήσουν πρώτη κατοικία, σε μία εποχή που τα ενοίκια έχουν εκτοξευτεί στα ουράνια και φθάνουν ως και το 40% του μηνιαίου εισοδήματος ενός νοικοκυριού, ποσοστό που σε περιοχές, σχετικά λαϊκές της Αθήνας, αγγίζει το 50%.
Ουσιαστικά, το «Σπίτι μου» διαψεύδει τις μεγάλες προσδοκίες που είχαν καλλιεργηθεί, επειδή σχεδιάστηκε πρόχειρα και δίχως να λάβει υπόψη του τον τρόπο λειτουργίας της αγοράς.
«Το κυρίαρχο λάθος είναι η απαίτηση δέσμευσης του ακινήτου, μέχρι να δοθεί η έγκριση του δανείου. Όταν ένας δικαιούχος του ‘Σπίτι μου’ απευθύνεται σε Τράπεζα για να ζητήσει να δανειοδοτηθεί μέσω του προγράμματος, πρέπει να καταθέσει το ΑΤΑΚ του ακινήτου, το οποίο ΑΤΑΚ εγγράφεται στο σύστημα μία μόνο φορά. Έτσι, ούτε ο ιδιοκτήτης μπορεί να πουλήσει το συγκεκριμένο ακίνητο σε άλλο ενδιαφερόμενο, ενώ ούτε και άλλος δικαιούχος δανείου με το ‘Σπίτι μου’, μπορεί να προχωρήσει στην αγορά του», εξηγούν παράγοντες της αγοράς.
Απόδειξη της αποτυχίας του προγράμματος είναι οι εξαιρετικά λίγες εγκρίσεις που μόλις και μετά βίας ξεπερνούν τις 4.600, ενώ οι συνολικές αιτήσεις ανήλθαν στις 40.000. Μόλις το 11,5% εγκρίθηκε δηλαδή, αλλά και όσοι έχουν την έγκριση στα χέρια κάνουν αγώνα δρόμου για να βρουν άμεσα κι έγκαιρα ακίνητο με τις απαιτούμενες προδιαγραφές.
Οι ιδιοκτήτες διαπιστώνουν ότι δεσμεύουν τα ακίνητά τους για περίπου 6 μήνες μέχρι να πάρουν τα λεφτά, γιατί τόσο περίπου διαρκούν οι γραφειοκρατικές εγκριτικές διαδικασίες (έγκριση ακινήτου, υπογραφή συμβολαίου, εγγραφή προσημείωσης και εκταμίευση των χρημάτων) κι αυτό, στην περίπτωση που δεν υπάρξουν ανατροπές, δηλαδή στην περίπτωση που τελικά δοθεί το δάνειο.
Σε μία εποχή που υπάρχει κινητικότητα στην αγορά, που υπάρχει ζήτηση, οι πωλητές δεν έχουν λόγο να δεσμεύουν τα ακίνητά τους για τέτοια διαστήματα, εκτός και αν πρόκειται για κατοικίες που προηγούμενα έμεναν, για πολύ καιρό και για διάφορους λόγους, στα αζήτητα.
Ακριβώς επειδή ούτως ή άλλως υπάρχει κινητικότητα στην αγορά, πολλοί μεσίτες δεν ασχολούνται καν με το «Σπίτι μου».
Mια άλλη παρενέργεια του κακού σχεδιασμού είναι και η εκδήλωση νέων αυξήσεων στις τιμές των παλαιών κατοικιών ( σ.σ. το πρόγραμμα αφορά κατοικίες παλαιότητας τουλάχιστον 15 ετών), επειδή οι ιδιοκτήτες θα δουν με τα 500 εκατ. του προγράμματος να πέφτει χρήμα στην αγορά.
Με τα δάνεια που χορηγούνται, τα οποία maximum φθάνουν τις 150.000 ευρώ και μπορούν να καλύπτουν και έως το 90% της αξίας του ακινήτου, ένα νέο ζευγάρι (δανειοδοτούνται νέοι και ζευγάρια ηλικίας 25–39 ετών) μπορεί να αποκτήσει το δικό του σπίτι, δύσκολα στις περιζήτητες περιοχές, και ιδιαίτερα στο κέντρο, αλλά πιο εύκολα στις υποβαθμισμένες περιοχές.
Ένα άλλο ζήτημα που δεν καλύπτεται από το «Σπίτι μου» είναι το κόστος ανακαίνισης του παλαιού διαμερίσματος, που είναι πολλές φορές απαιτούμενη, σε σπίτια 20-30 ετών, καθώς αρκετά είναι σε κατοικήσιμη κατάσταση.
Σε ό,τι αφορά το «Σπίτι μου», το μεγάλο βάρος των επιτοκίων καλύπτεται από το πρόγραμμα, αφού το 75% του κεφαλαίου που χορηγείται από τη ΔΥΠΑ, είναι άτοκο, ενώ για τους τρίτεκνους και πολύτεκνους, είναι άτοκο το 100% του δανείου.
