Η θεμελίωση ενός δεύτερου υποχρεωτικού πυλώνα συνταξιοδοτικής ασφάλισης, ο οποίος θα λειτουργεί κεφαλαιοποιητικά, είναι το «κλειδί» για τη μακροχρόνια οικονομική ευστάθεια και την αποτελεσματικότητα του συστήματος.
Αυτή ήταν η βασική τοποθέτηση όσον αφορά το συνταξιοδοτικό σύστημα της Ελλάδας την οποία κατέθεσε η Ένωση Αναλογιστών Ελλάδος (ΕΑΕ) σε συνέντευξη Τύπου, που πραγματοποίησε στο Ίδρυμα Θεοχαράκη.
«Πεποίθηση της Ένωσης Αναλογιστών Ελλάδος είναι ότι το συνταξιοδοτικό σύστημα, για να είναι μακροπρόθεσμα βιώσιμο και με αξιοπρεπείς παροχές, θα πρέπει να είναι ένα σύστημα τριών πυλώνων» ανέφερε, χαιρετίζοντας την εκδήλωση, ο πρόεδρος της ΕΑΕ Πάνος Δημητρίου.
Στη συνέχεια, παρουσιάστηκε αναλυτικά η τοποθέτηση της Ένωσης, η οποία βασίστηκε στη μελέτη, με τίτλο «Εναλλακτικές Προσεγγίσεις για τη Βελτίωση του Συνταξιοδοτικού Συστήματος». Τη μελέτη εκπόνησαν τα μέλη της ΕΑΕ, κ.κ. Ηρακλής Δασκαλόπουλος και Λευτέρης Ζαρκαδούλας, καθώς και ο Γιώργος Συμεωνίδης, υποψήφιος διδάκτορας του Πανεπιστημίου Πειραιά και μέλος της Εθνικής Αναλογιστικής Αρχής.
Σύμφωνα με τη μελέτη, ο δεύτερος πυλώνας θα συμπληρώσει τον υφιστάμενο πρώτο πυλώνα, που θα εξακολουθήσει να αποτελεί τη βάση του συνταξιοδοτικού συστήματος και να λειτουργεί αναδιανεμητικά. Όπως αναφέρθηκε, «με την εισαγωγή του δεύτερου κεφαλαιοποιητικού πυλώνα, προστίθεται ένας ακόμη παράγοντας χρηματοδότησης στο σύστημα, αυτός των εσόδων από επενδύσεις, στον οποίο μπορεί να βασισθεί σημαντικό μέρος της χρηματοδότησης των συντάξεων σε βάθος χρόνου.
Επιπλέον, μειώνεται η εξάρτηση του συστήματος από τη δυσμενή εξέλιξη των δημογραφικών παραγόντων και αυξάνεται η οικονομική ευστάθειά του, όπως και η ανταποδοτικότητά του. Το σύστημα συμπληρώνεται από έναν τρίτο πυλώνα προαιρετικής συμμετοχής, ο οποίος περιλαμβάνει τα ιδιωτικά συνταξιοδοτικά προγράμματα. Η συμμετοχή όλων των εργαζομένων στο δεύτερο πυλώνα προτείνεται να είναι υποχρεωτική και η λειτουργία του να βασίζεται σε καθορισμένο ύψος εισφοράς».
Όπως διευκρινίστηκε από τους μελετητές, προκειμένου να ληφθούν οριστικές αποφάσεις για βελτιώσεις στο συνταξιοδοτικό σύστημα θα πρέπει να προηγηθεί μία εκτενέστερη ανάλυση, η οποία θα προβάλει τα μεγέθη του συστήματος, λαμβάνοντας υπόψη όλες τις αλληλεπιδράσεις με τους συναφείς οικονομικούς και δημογραφικούς παράγοντες.
Οι συντάκτες της μελέτης σημείωσαν ότι, στο πλαίσιο της λειτουργίας ενός συστήματος τριών πυλώνων, είναι δυνατόν να επιτευχθεί σε βάθος χρόνου σημαντική μείωση των ελλειμμάτων χρηματοδότησης που εμφανίζει το υφιστάμενο σύστημα, επιβαρύνοντας τον κρατικό προϋπολογισμό και παράλληλα να διασφαλισθεί ένα αξιοπρεπές επίπεδο συντάξεων.
Στο πλαίσιο της εργασίας, εκτιμήθηκε η σε βάθος χρόνου εξέλιξη των βασικών δεικτών οικονομικής ευστάθειας και επάρκειας παροχών που προέκυψαν από εναλλακτικά σενάρια για τα χαρακτηριστικά του πρώτου πυλώνα, την κατανομή των πόρων μεταξύ πρώτου και δεύτερου πυλώνα, όπως και του διαστήματος μετάβασης σε νέο σύστημα.
«Σαν Ένωση Αναλογιστών Ελλάδος, αντιλαμβανόμενοι τα προβλήματα του συνταξιοδοτικού συστήματος, καταθέσαμε την πρόταση αυτή τόσο στην πολιτεία, όσο και στους κοινωνικούς φορείς. Πιστεύουμε ότι, μετά από έναν εξαντλητικό και ουσιαστικό διάλογο όλων των ενδιαφερομένων, θα πρέπει να αναληφθούν άμεσα πρωτοβουλίες, εάν θέλουμε οι επόμενες γενιές να έχουν ένα αξιοπρεπές ασφαλιστικό σύστημα» τόνισε ο κ. Δημητρίου.
Σύμφωνα με την Ένωση Αναλογιστών Ελλάδος, η εργασία αυτή δεν έχει στόχο να καταλήξει σε μία συγκεκριμένη πρόταση αναμόρφωσης του συστήματος συνταξιοδοτικής ασφάλισης με καθορισμένα χαρακτηριστικά και συγκεκριμένες παραμέτρους. Εξετάζει, όμως, μία δέσμη εναλλακτικών σεναρίων σε ό,τι αφορά την οικονομική ευστάθειά τους και την επάρκεια των παροχών τους σε βάθος χρόνου.
Ωστόσο, όπως υπογραμμίστηκε, «κοινό χαρακτηριστικό όλων των σεναρίων είναι η υπόθεση εισαγωγής ενός δεύτερου πυλώνα συνταξιοδοτικής ασφάλισης, ο οποίος λειτουργεί κεφαλαιοποιητικά. Η επιλογή αυτή έγινε, διότι, όπως πιστοποιείται και από τα αποτελέσματα που προέκυψαν, η εισαγωγή του δεύτερου πυλώνα αποτελεί προϋπόθεση για την ελαχιστοποίηση των ελλειμμάτων του συνταξιοδοτικού συστήματος σε βάθος χρόνου».
Με βάση τα όσα αναλύθηκαν στη συνέντευξη, «η εργασία επικεντρώνεται στη διερεύνηση της δυνατότητας αναμόρφωσης του συνταξιοδοτικού συστήματος της χώρας, ώστε:
– Να μειωθεί σημαντικά το μακροπρόθεσμο αναλογιστικό έλλειμμα που παρουσιάζει ο πρώτος πυλώνας και να περιοριστεί σε βάθος χρόνου η ανάγκη χρηματοδότησης των ελλειμμάτων του από τον κρατικό προϋπολογισμό σε πολύ χαμηλά ποσοστά (χαμηλότερα του 4% του ΑΕΠ).
– Να αναλάβει σημαντικό βάρος της χρηματοδότησης των συντάξεων ένας νέος πλήρως ανταποδοτικός κεφαλαιοποιητικός πυλώνας.
– Η συνολική παροχή από τους δύο πυλώνες στην κατάσταση ωριμότητας του συστήματος να οδηγεί σε ποσοστό αναπλήρωσης κατ’ ελάχιστον μεταξύ 55% και 65%.
– Το συνολικό ποσοστό εισφοράς στο σύστημα να μειωθεί από το σημερινό επίπεδό του και να μην υπερβαίνει το 21%».
«Το “κλειδί” είναι η εισαγωγή ενός δεύτερου υποχρεωτικού καθολικού πυλώνα» δήλωσε ο κ. Δασκαλόπουλος. Από την πλευρά του, ο κ. Συμεωνίδης σχολίασε, μεταξύ άλλων ότι το ασφαλιστικό δεν είναι πρόβλημα ούτε μίας κοινωνικής ή ηλικιακής ομάδας ούτε μίας κυβέρνησης, αλλά πρόκειται για ένα καθολικό πρόγραμμα, διαπιστώνοντας ότι το υπάρχον σύστημα είναι μη βιώσιμο.
