Οι μεγαλοοφειλέτες αναδεικνύονται σε «μάστιγα» με βάση τις οφειλές προς τα Δημόσια Ταμεία και το χειρότερο είναι ότι αυξάνονται διαρκώς. Εκτός από το χρόνιο πρόβλημα της φοροδιαφυγής που ταλανίζει την εθνική οικονομία καταγράφεται πλέον ένα ακόμη πιο σημαντικό. Αυτό της μη είσπραξης και μάλιστα εγκαίρως του μεγαλύτερου μέρους των βεβαιωμένων οφειλών.
Παρά τις όποιες ρυθμίσεις έχουν ανακοινωθεί τα τελευταία χρόνια, οι μπαταχτσήδες δεν πληρώνουν και το Κράτος εμφανίζεται ανίκανο να εισπράξει τους φόρους του.
Στον αντίποδα κυνηγά τους «φουκαράδες του συστήματος» που και ελάχιστα οφείλουν και σε γενικές γραμμές συνεπείς προς τις υποχρεώσεις τους είναι.
Μπορεί να εμφανίζονται στο σύστημα 3.687.278 φυσικά και νομικά πρόσωπα που συνολικά χρωστούν 107,7 δισ. ευρώ, ενώ οι 2.293.204 ασφαλισμένοι έχουν αφήσει χρέη ύψους 29 δισ. ευρώ προς τον ΕΦΚΑ αλλά το τραγικό είναι ότι από αυτούς μόλις 9.023 φορολογούμενοι χρωστούν το υπέρογκο ποσό των 84,2 δισ ευρώ.
Δηλαδή μόλις το 0,2% των οφειλετών χρωστά το 78,2% του ληξιπρόθεσμου χρέους προς το Δημόσιο που διαμορφώθηκε στα 107,7 δισ. ευρώ.
Στον αντίποδα, οφειλή έως 50 ευρώ έχουν 517.356 φορολογούμενοι με τον αριθμό τους να είναι μειωμένος κατά 39.158 άτομα.
Τα στοιχεία προέρχονται από την έκθεση του Γραφείου Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή, που δείχνουν ότι το ιδιωτικό χρέος προς την εφορία και τα ασφαλιστικά Ταμεία αυξήθηκε και πάλι και ανήλθε στα 153,63 δισ. ευρώ.
Κορυφαίοι παράγοντες της οικονομίας όπως ο Κεντρικός Τραπεζίτης Γιάννης Στουρνάρας δίδουν έμφαση στην πάταξη της φοροδιαφυγής, όπως είναι φυσικό, αλλά το ελληνικό κράτος αδυνατεί να εισπράξει βεβαιωμένους φόρους. Τι νόημα έχει να μεγαλώσει η φορολογική βάση (κάτι που είναι στη σωστή κατεύθυνση) αν το Δημόσιο δεν εισπράττει όσα του αναλογούν;
Αρκεί να αναλογιστεί κανείς τον δημοσιονομικό χώρο που θα δημιουργούσε η δραστική μείωση των οφειλών αυτών των 9.000 φυσικών και κυρίως νομικών προσώπων.
Πρόκειται για πραγματικό στοίχημα του οικονομικού επιτλείου της κυβέρνησης που αν δεν κερδηθεί οι εξελίξεις εκτιμώνται ως ιδιαίτερα αρνητικές για όλους.
Από την ανάλυση των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς την εφορία μεταξύ άλλων προκύπτει ότι:
Μείωση καταγράφεται στις χαμηλότερες κατηγορίες οφειλής μέχρι 10.000 ευρώ, στις οποίες συγκεντρώνεται το 90,7% των οφειλετών, με τον αριθμό των οφειλετών να μειώνεται συνολικά κατά 272.411 πρόσωπα.
Η μείωση του αριθμού των οφειλετών στο εύρος οφειλής μέχρι 10.000 ευρώ συνοδεύεται από μείωση του συνολικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου σε ετήσια βάση κατά 81,3 εκατ. ευρώ.
Το 70% των ληξιπρόθεσμων οφειλών ή 58,9 δις. ευρώ προέρχεται από χρέη νομικών προσώπων. Ο αριθμός των επιχειρήσεων που οφείλουν πάνω από 1 εκατ. ευρώ διαμορφώθηκε στα 5.491, καθώς αυξήθηκε σε ετήσια βάση κατά 115 νομικά πρόσωπα.
Μόνο το 57% του ληξιπρόθεσμου χρέους που αντιστοιχεί σε 46,3 δις ευρώ, πηγάζει από φορολογικές οφειλές (άμεσοι και έμμεσοι φόροι, φόροι στην περιουσία, ΦΠΑ, ειδικοί φόροι κατανάλωσης κτλ.). Το υπόλοιπο των πραγματικών ληξιπρόθεσμων οφειλών προέρχεται από άλλες κατηγορίες οφειλής, οι οποίες παρουσιάζουν χαμηλό ποσοστό είσπραξης.
Σύμφωνα με στοιχεία της ΑΑΔΕ, σε αυτές περιλαμβάνονται τα πρόστιμα (φορολογικά και μη φορολογικά) τα οποία αποτελούν το 29,7% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, καθώς αγγίζουν τα 24,2 δις ευρώ και οι μη φορολογικές οφειλές (δάνεια, δικαστικά έξοδα, καταλογισμοί κτλ.), οι οποίες αποτελούν το 13,3% του πραγματικού ληξιπρόθεσμου υπολοίπου, ποσοστό που αντιστοιχεί σε 10,9 δισ. ευρώ.
Οι οφειλές κάτω του 1 εκατ. ευρώ προέρχονται σε μεγαλύτερο βαθμό (κατά 64,5%) από φυσικά πρόσωπα, ενώ η συμμετοχή των φυσικών προσώπων στο ληξιπρόθεσμο υπόλοιπο είναι ακόμα υψηλότερη σε χαμηλότερες κατηγορίες οφειλής. Ενδεικτικά, οι οφειλές μέχρι 10.000 ευρώ πηγάζουν σε ποσοστό 88,7% από φυσικά πρόσωπα.
Αντίστοιχα, το πλήθος των φυσικών προσώπων που οφείλουν λιγότερα από 10.000 ευρώ άγγιξε στο τέλος του Απριλίου του 2023 τα 2.959.423, αποτελώντας το 88,5% του συνόλου των οφειλετών αυτής της κατηγορίας οφειλής.
Στις οφειλές μεταξύ 1 και 100 εκατ. ευρώ καταγράφεται αύξηση του ληξιπρόθεσμου υπολοίπου κατά 766,6 εκατ. ευρώ, ενώ οι οφειλές άνω των 100 εκατ. ευρώ παρουσιάζουν σημαντική μείωση κατά 6,4 δις ευρώ, λόγω της διαγραφής οφειλών της ΟΣΕ ΑΕ ύψους 7,4 δισ. ευρώ. Οφειλές ύψους 8,8 δισ. ευρώ προέρχονται από αφερέγγυους οφειλέτες και 10,6 δισ. ευρώ αφορούν σε οφειλές με λήξη δόσεων πέραν της τελευταίας δεκαετίας.
Χρέη στα Ταμεία
Το σύνολο των ληξιπρόθεσμων ασφαλιστικών οφειλών στο τέλος του Μαρτίου 2023 διαμορφώθηκε στα 45,9 δισ. ευρώ, δηλαδή, παρουσίασε αύξηση κατά 255,6 εκατ. ευρώ σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο. Η μεταβολή αυτή προέρχεται από την αύξηση των πρόσθετων τελών (κατά 393,5 εκατ. ευρώ), καθώς οι κύριες οφειλές παρουσίασαν μείωση (κατά 137,9 εκατ. ευρώ).
Σε ετήσια βάση, μείωση παρουσίασε ο αριθμός των μητρώων των οφειλετών κατά 130.369, με αποτέλεσμα ο συνολικός αριθμός των μητρώων με οφειλές σε ασφαλιστικά ταμεία να διαμορφώνεται στο τέλος του πρώτου τριμήνου του 2023, σε 2.293.204 μητρώα.
Η μείωση προέρχεται από τις κατηγορίες οφειλής μεταξύ 50 και 10.000 ευρώ (κατά 183.376 μητρώα συνολικά).
Επιπλέον, αύξηση παρατηρείται στις συνολικές οφειλές κατά περίπου 3,1 δισ. ευρώ σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους, η οποία οφείλεται τόσο σε αύξηση των κύριων οφειλών (κατά 828,2 εκατ. ευρώ), όσο και των πρόσθετων τελών (αύξηση κατά 2,3 δισ. ευρώ).
Αναλυτικότερα, αύξηση στις ληξιπρόθεσμες κύριες οφειλές παρατηρείται σε όλες κατηγορίες οφειλής άνω των 10.000 ευρώ με τη μεγαλύτερη να εντοπίζεται σε αυτή μεταξύ 100.000 και 1.000.000 ευρώ (κατά 556 εκατ. ευρώ).
