Κορυφώνεται η αγωνία για την τελική έκβαση του ελληνικού ζητήματος, με το ενδιαφέρον των διεθνών αγορών να επικεντρώνεται στη σημερινή συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης στις Βρυξέλλες, όπου αναμένεται μια νέα σύγκρουση μέχρι τελικής πτώσης ανάμεσα στο ΔΝΤ και το Βερολίνο.

Η καγκελάριος της Γερμανίας εμμένει στην πολιτική της να μη λαμβάνει καίριες αποφάσεις για την οριστική επίλυση του ελληνικού προβλήματος, που κλυδωνίζει το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, παρουσιάζοντας το ΔΝΤ ως την… κακιά πεθερά που δεν επιθυμεί τον «γάμο» (π.χ. επέκταση του χρονικού ορίου για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους κατά δύο έτη) ο οποίος θα επαναφέρει το κλίμα ηρεμίας στην Ευρώπη. Η Christine Lagarde απαιτεί ξεκάθαρα μέτρα, τα οποία θα βοηθήσουν ουσιαστικά την ελληνική οικονομία να σταθεί στα πόδια της, ζητώντας εγγυήσεις από τα ευρωπαϊκά κράτη, προκειμένου να συνεχίσει να χρηματοδοτεί το δανειακό πρόγραμμα της Ελλάδας, ενώ η Angela Merkel προσπαθεί να φτιάξει… ομελέτα χωρίς να σπάσει τα αυγά.

Μέχρι στιγμής έχουν πραγματοποιηθεί δύο Eurogroup μέσα στον Νοέμβριο, ενώ υπήρχαν συνεχείς διαβουλεύσεις στην πρόσφατη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. για τον τρόπο διαχείρισης του ελληνικού χρέους, με τον πρωθυπουργό της Βρετανίας να ξεκαθαρίζει πως δεν γίνεται τα κράτη-μέλη να αυξήσουν το ποσοστό χρημάτων που δίνουν στον ευρωπαϊκό «κορβανά» κατά το χρονικό διάστημα 2014 – 2020, από τη στιγμή που πέφτει «ψαλίδι» στις δημόσιες δαπάνες εντός των συνόρων.

Τηλεδιάσκεψη: Κατ’ αρχήν συμφωνία για μείωση επιτοκίων και επαναγορά ομολόγων

Η τηλεδιάσκεψη των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης, το Σάββατο, άνοιξε τον δρόμο για την επίτευξη μιας κατ’ αρχήν συμφωνίας, προκειμένου να μη μετατραπεί σε θρίλερ και η σημερινή συνεδρίαση του Εurogroup, με τον υπουργό Οικονομικών της Γαλλίας, Pierre Moscovici, να εκφράζει την αισιοδοξία του για αίσιο τέλος στην… ελληνική περιπέτεια.

Ειδικότερα φαίνεται πως υιοθετήθηκε μια κοινή γραμμή όσον αφορά:

  • στη μείωση των επιτοκίων των διμερών δανείων που έδωσαν τα ευρωπαϊκά κράτη στην Ελλάδα, στο πλαίσιο του πρώτου προγράμματος ενίσχυσης της ελληνικής ρευστότητας, το ύψος των οποίων φθάνει τα 53 δισ. ευρώ
  • στην επαναγορά ελληνικών ομολόγων από τη δευτερογενή αγορά, η οποία θα γίνει από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF), χωρίς ωστόσο να έχει καθοριστεί το ποσό που θα διατεθεί καθώς και η ανώτατη τιμή επαναγοράς.

Τι 2020, τι 2022… τι 120%, τι 124%…

Βασική διαφωνία ανάμεσα στο ΔΝΤ και τη Γερμανία είναι ο καθορισμός της χρονιάς κατά την οποία το ελληνικό χρέος θα καταστεί βιώσιμο καθώς και του τελικού ποσοστού που αυτό θα φθάσει το… σωτήριον έτος 2020 ή 2022.

Η Christine Lagarde έχει «στυλώσει» τα πόδια και εμμένει πως δεν πρέπει να δοθεί επιπλέον χρόνος στην Ελλάδα πέρα από το 2020, γι’ αυτό και ξεκαθαρίζει πως οι αποφάσεις στο σημερινό Eurogroup θα πρέπει να περιλαμβάνουν ακόμα και νέο… «κούρεμα», αυτήν τη φορά στα ελληνικά ομόλογα του επίσημου τομέα (ΕΚΤ). Σε αυτό το μήκος κύματος κινήθηκε και το πρόσφατο δημοσίευμα του γερμανικού «Spiegel», το οποίο κάνει λόγο για απομείωση του ελληνικού χρέους κατά 50%, έτσι ώστε το 2020 να μειωθεί από 144% στο 70%.

Εφόσον κάτι τέτοιο εφαρμοστεί στην πράξη, αναμένεται να γίνει μάχη για το ποια ομόλογα θα υποστούν «haircut». Το Διεθνές Χρηματοοικονομικό Ινστιτούτο (IIF), που εκπροσωπεί τους ιδιώτες, αρνήθηκε στη διάρκεια της προηγούμενης συνεδρίασης των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης να συναινέσει σε μια δεύτερη απομείωση των ομολογιακών τίτλων τους οποίους έχουν στην κατοχή τους οι ιδιώτες, με αποτέλεσμα οι διαβουλεύσεις να οδηγηθούν σε «ναυάγιο».

Από την πλευρά της, η Γερμανία επιθυμεί μια πιο ήπια προσέγγιση του ελληνικού ζητήματος, αφήνοντας χώρο για τη διαμόρφωση του χρέους στο 124% (από 120%) του ΑΕΠ το 2020, με μια σειρά από ενέργειες που δεν θα επιβαρύνουν αισθητά τον Γερμανό φορολογούμενο. Κι όλα αυτά ενώ δεν έχει ακόμα εγκριθεί η περίφημη δόση των 31,5 δισ. ευρώ, που εκκρεμεί από τον περασμένο Ιούνιο, καθώς και τα επιπλέον χρήματα που θα πρέπει να δώσουν τα κράτη-μέλη από τη διετή επιμήκυνση που αποφασίστηκε στο ελληνικό πρόγραμμα για τη δημοσιονομική εξυγίανση.

Η «μαύρη τρύπα» των 10 δισ. ευρώ

Οικονομικοί αναλυτές εκτιμούν πως ενέργειες όπως μείωση ή «πάγωμα» των επιτοκίων καθώς και επαναγορά ομολόγων σε τιμή μικρότερη της ονομαστικής τους αξίας δεν θα μειώσουν στο 120% του ΑΕΠ το ελληνικό χρέος το 2020, καθώς θα προκύψει ένα κενό 8 – 10 δις ευρώ, που θα πρέπει να καλυφθεί με επιπλέον παρεμβάσεις.

Ειδικότερα, το κενό χρηματοδότησης εκτιμάται πως θα είναι:

  • 1 δισ. ευρώ έως το 2014 και
  • 7,4 δισ. ευρώ επιπλέον για τη διετία 2015 – 2016

Επομένως, θα χρειαστεί ένας ουσιαστικός μηδενισμός των επιτοκίων στα δάνεια που έχει λάβει η Ελλάδα, με τη μείωσή τους σε επίπεδα μικρότερα από εκείνα που δανείζονται τα περισσότερα κράτη – μέλη της Ευρωζώνης, ενέργεια όμως που θα συνιστούσε έμμεσο« κούρεμα» των δανείων του επίσημου τομέα (π.χ. ΕΚΤ). Γι’ αυτό εξάλλου και το ΔΝΤ θέλει ξεκάθαρες λύσεις, εκτιμώντας πως θα πρέπει να λάβει εγγυήσεις από τους Ευρωπαίους ηγέτες πως, αν χρειαστεί, θα βάλουν εκ νέου το χέρι στην τσέπη από το 2016 και μετά, προκειμένου να καλύψουν ενδεχόμενη «μαύρη» τρύπα. Τα περί αύξησης του πρωτογενούς πλεονάσματος το 2016 σε 4,5% (από 4,2% που εκτιμάται σήμερα) δεν ικανοποιούν το ΔΝΤ, το οποίο θέλει δεσμεύσεις και όχι… ευσεβείς πόθους.

Η επαναγορά σε συνδυασμό με το υψηλότερο πρωτογενές πλεόνασμα (4,5% του ΑΕΠ αντί 4,2%) και τη μείωση των επιτοκίων των διακρατικών δανείων και των προμηθειών του EFSF μειώνει το χρέος στο 128,2% το 2020, επομένως ακόμα κι αν το ΔΝΤ δεχθεί το εκτιμώμενο 120% να γίνει 124%, δεν κάνει πίσω στην εκτίμηση για το πρωτογενές πλεόνασμα (4,2%).

Τα σενάρια και οι προτάσεις είναι πολλές, με τις κυριότερες να συνοψίζονται σε:

  • μερική παραίτηση της ΕΚΤ και των εθνικών τραπεζών ανά την Ευρώπη από τα κέρδη τους στο χαρτοφυλάκιο των ελληνικών ομολόγων που κατέχουν
  • αύξηση του θεωρητικού ορίου βιωσιμότητας από το 120% το 2020 στο 124% την ίδια χρονιά
  • έναρξη προγράμματος επαναγοράς ελληνικών ομολόγων από τη δευτερογενή αγορά σε τιμή μικρότερη της ονομαστικής τους αξίας, με παράλληλη δανειοδότηση από τον EFSF
  • μετακύλιση των ωριμάνσεων και μείωση των επιτοκίων στα διακρατικά δάνεια που έχει λάβει η Ελλάδα από τους εταίρους της και τον ευρωπαϊκό μηχανισμό EFSF.

Πάντως, όπως μετέδωσε το διεθνές ειδησεογραφικό πρακτορείο Reuters, το ΔNT επιδιώκει την ταχεία ολοκλήρωση της επαναγοράς των ομολόγων σε τιμή μικρότερη της ονομαστικής τους αξίας, ώστε να λάβει την απόφαση για την περαιτέρω στάση του, στηριζόμενο σε πραγματικά δεδομένα. Πρακτικά, κάτι τέτοιο σημαίνει πως η διαδικασία θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί με ρυθμούς… εξπρές και σίγουρα πριν από τις 14 Δεκεμβρίου, οπότε και λήγουν τα μηνιαία έντοκα γραμμάτια, ύψους 3,4 δισ., που εξέδωσε το Δημόσιο νωρίτερα τον Νοέμβριο.

Κι όλα αυτά, ενώ ακόμα δεν έχει ξεκαθαρίσει τι θα γίνει με την περίφημη δόση των 41,5 δισ. ευρώ, με τα σενάρια και εκεί να είναι πολλαπλά όσον αφορά στους τρόπους χορήγησής της.

Διαβάστε επίσης:
Εurogroup: Με ασαφή ατζέντα προσέρχονται οι υπουργοί Οικονομικών, Πρώτη καταχώρηση: Κυριακή, 25 Νοεμβρίου 2012, 18:18

Επιμέλεια: Μάριος Βελέντζας