Είναι 10 Νοεμβρίου στην ορεινή Χαλκιδική και ο καιρός έχει πάρει να αγριεύει. Παρόλα αυτά, δεκάδες άνθρωποι ανηφορίζουν προς τα 600 μέτρα, δίπλα και μέσα στο φθινοπωρινό δάσος και κοντά στο Άγιον Όρος και τη Σιθωνική Θάλασσα, παρακινούμενοι από το πάθος των «μπονβιβέρ» και των εξερευνητών.
Να γνωρίσουν και να μάθουν περισσότερα. Εν προκειμένω για το κρασί, την ιστορία του και την κουλτούρα που υφαίνεται γύρω του. Γιατί εκεί, στη Μεγάλη Παναγία, τους αναμένει ένα μπουτίκ οινοποιείο με τις πόρτες ανοιχτές, το «Akrathos Newlands Winery», οινικό παιδί ενός Μεσσήνιου, που αγάπησε τη Χαλκιδική και τη γενέτειρα του ιστορικού «Ακάνθιου οίνου».
Το οινοποιείο, ως το νεότερο μέλος της ένωσης «Οινοποιοί Βορείου Ελλάδος», συμμετείχε φέτος για πρώτη φορά στις εκδηλώσεις της Παγκόσμιας Ημέρας Οινοτουρισμού, που παραδοσιακά πραγματοποιείται τη δεύτερη Κυριακή του Νοέμβρη.
Κι ήταν μόνο ένα από τα 26 συμμετέχοντα στις εκδηλώσεις οινοποιεία- μέλη της Ένωσης, τα οποία φέτος προσήλκυσαν σε μόλις μία ημέρα περίπου 9000 επισκέπτες, όπως γνωστοποιεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η διευθύντρια της «Οινοποιοί Βορείου Ελλάδος», Αλεξάνδρα Ανθίδου. Προσθέτει ότι παρότι η επισκεψιμότητα κινήθηκε στα περσινά επίπεδα, ωστόσο αισθητά αυξημένες σε σχέση με πέρυσι, κατά περίπου 10%, ήταν οι πωλήσεις κρασιών, με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας Οινοτουρισμού.
Με αφορμή τη μεγάλη αυτή γιορτή του κρασιού, το ΑΠΕ-ΜΠΕ συνομίλησε με δύο οινοποιούς τρίτης και τέταρτης γενιάς αντίστοιχα: τον Μπάμπη Μπεκρή της «Akrathos Newlands Winery» και τη Μαργαρίτα Βογιατζή από το «Κτήμα Βογιατζή», εκεί όπου δίπλα στη λίμνη Πολυφύτου απλώνεται ένας αμπελώνας, από τον οποίο παράγονται περίπου 130.000 φιάλες κρασιών ετησίως.
Σοκολάτα, κρασί και χαρά στο Κτήμα Βογιατζή
Όταν ρωτάμε την οινολόγο και οινοποιό τέταρτης γενιάς Μαργαρίτα Βογιατζή ποιο είναι το κυριότερο όφελος από τη συμμετοχή ενός οινοποιείου σε εκδηλώσεις όπως η Παγκόσμια Ημέρα Οινοτουρισμού ή οι «Ανοιχτές πόρτες», αυτό που αναφέρει δεν είναι η αύξηση της αναγνωρισιμότητας ή η επαφή με δυνητικούς πελάτες, αλλά η χαρά: «η χαρά να βλέπεις επισκέπτες να έρχονται στον χώρο όπου παράγεις το κρασί σου, η χαρά να τους ακούς να ζητούν να μάθουν περισσότερα για τον τόπο σου, η χαρά να γεύονται το κρασί σου και τελικά η χαρά τού να βλέπεις τη χαρά τους» περιγράφει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
«Στις 10 Νοεμβρίου το οινοποιείο μας έμεινε ανοιχτό από τις 11 το πρωί ώς τις 5 το απόγευμα και οι άνθρωποι που μας επισκέφτηκαν έδειξαν πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για το κρασί, για τις ξεναγήσεις και τις γευστικές δοκιμές.
Μάλιστα, για το εργαστήριο που διοργανώσαμε, ένα workshop κρασιού και σοκολάτας με τον Γιώργο Ζαρζώνη, το ενδιαφέρον συμμετοχής ήταν τόσο μεγάλο, ώστε αποφασίσαμε να διοργανώσουμε και δεύτερο, ενώ αρχικά είχαμε προγραμματίσει μόνο ένα» γνωστοποιεί και προσθέτει ότι οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να συνδυάσουν δύο λευκά κρασιά της ποικιλίας ασύρτικο του οινοποιείου με λευκές σοκολάτες, αλλά και να δημιουργήσουν μια δική τους γεύση από φρέσκια σοκολάτα, χρησιμοποιώντας στη ζαχαροπλαστική μια ερυθρά ποικιλία.
Η αύξηση της επισκεψιμότητας στο οινοποιείο, το οποίο βρίσκεται κοντά στη μαγευτική λίμνη Πολυφύτου, στο Βελβεντό Κοζάνης, είναι σημαντική μετά το 2012, οπότε έγινε επισκέψιμο. Οι ξένοι επισκέπτες είναι προς το παρόν πολύ λίγοι, γύρω στο 1% του συνόλου, αλλά οι Έλληνες, προερχόμενοι κυρίως από άλλες περιοχές της Βόρειας Ελλάδας, είναι αρκετοί και φιλομαθείς, κυρίως νεαροί.
«Στις 10 Νοεμβρίου είχαμε επισκέπτες από την Κοζάνη και την Πτολεμαΐδα, τη Θεσσαλονίκη, την Πιερία και τη Θεσσαλία, Λάρισα και Βόλο. Όλοι τους ενδιαφέρονταν πραγματικά για το κρασί, για τη διαδικασία της οινοποίησης, αλλά και για τον οινοτουρισμό και οι περισσότεροι ήταν νεαρά άτομα, ηλικίας 25-35 ετών, που μας επισκέφτηκαν σε ομάδες δύο-τριών» επισημαίνει.
Το αμπέλι του Κτήματος Βογιατζή βρίσκεται στη θέση του παλαιού αμπελιού της οικογένειας, όπου το 1991-1994 δημιουργήθηκε ένας αμπελώνας 30 στρεμμάτων. Η οικογένεια Βογιατζή ήταν από το Βελβεντό. Οι προηγούμενες γενιές «βγήκαν» στην Κατερίνη συνολικά για εμπόριο και τελικά πουλούσαν μόνο κρασιά και τσίπουρα.
Το 1997, ο Γιάννης Βογιατζής, με σπουδές στην οινολογία στο Πανεπιστήμιο του Bordeaux της Γαλλίας και σημαντική εμπειρία στην ελληνική οινοπαραγωγή, μαζί με τον αδερφό του -και πατέρα της Μαργαρίτας- Νίκο Βογιατζή, μηχανολόγο μηχανικό, μέλη της τρίτης γενιάς, αποφάσισαν να γυρίσουν στο Βελβεντό δημιουργώντας έναν νέο, ιδιόκτητο αμπελώνα. Σήμερα, ο αμπελώνας της οικογένειας έχει φτάσει τα 120 στρέμματα, ιδιόκτητα και ενοικιαζόμενα, μέσα στη ζώνη Βελβεντού, κυρίως με ελληνικές γηγενείς ποικιλίες: ξινόμαυρο-κλώνο Βελβεντού, ασύρτικο, τσαμπουρνάκο-κλώνο του cabernet franc και μοσχόμαυρο.
Η Μαργαρίτα Βογιατζή ήρθε σε επαφή με το αμπέλι εξ απαλών ονύχων: «από παιδί ήμουν μέσα στο αμπέλι, πηγαίναμε με τον παππού μου στον τρύγο, οπότε ήξερα από νωρίς ότι θέλω να ασχοληθώ με κάτι που έχει σχέση με το κρασί» διηγείται και προσθέτει ότι οι άνθρωποι του οινοποιείου προσπαθούν κάθε χρόνο να πειραματίζονται, ώστε να παράγουν ακόμα καλύτερα κρασιά.
Στόχος είναι επίσης ο αμπελώνας να μεγαλώσει, αλλά και να αναπτυχθεί περαιτέρω το κομμάτι του οινοτουρισμού: «οποιοσδήποτε θέλει να περιπλανηθεί στον κόσμο του κρασιού και της αμπέλου, μπορεί να επισκεφτεί το οινοποιείο μας κατόπιν επικοινωνίας, για να τον ξεναγήσουμε» λέει. Η Μαργαρίτα ασχολείται σήμερα τόσο με το κομμάτι της οινοπαραγωγής, όσο και με εκείνο του οινοτουρισμού. «Με σύμμαχο πάντα την παράδοση και τον τόπο μας. Το Βελβεντό» καταλήγει.
«Akrathos Newlands Winery»: Από τη Μεσσηνία στη Χαλκιδική χάρη στη θέα από μια βίγλα
«Όσοι μας επισκέφτηκαν στις 10 Νοεμβρίου δεν ήρθαν απλά για μια κυριακάτικη βόλτα. Τους ενδιέφερε πάρα πολύ το κρασί και η ιδιότητά του ως πολιτιστικού προϊόντος. Κάναμε υπέροχες συζητήσεις για την αμπελουργία, την ιστορία του κρασιού, την κουλτούρα, ακόμα και τη θρησκευτικότητα, δεδομένου ότι το οινοποιείο μας βρίσκεται κοντά στο Άγιον Ορος.
Υποδεχτήκαμε περίπου 200 ανθρώπους, που ήταν η μεγαλύτερη μαζική επίσκεψη στο οινοποιείο μας σε μια μέρα. Ανθρώπους εξερευνητές, οι περισσότεροι στην ηλικιακή ομάδα των 30-40 ετών, που ενδιαφέρονταν πραγματικά και ήθελαν να μάθουν περισσότερα» λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Μπάμπης Μπεκρής και προσθέτει ότι ο οινοτουρισμός αναπτύσσεται σημαντικά και θα έχει ολοένα μεγαλύτερο μεγάλο ενδιαφέρον και συνεισφορά για τον κλάδο του τουρισμού συνολικά.
Για αυτό άλλωστε, ένας από τους βασικούς στόχους του οινοποιείου, πέραν της επιδίωξης για συνεχή βελτίωση των κρασιών του, είναι η αύξηση της επισκεψιμότητας- ήδη, μάλιστα, προωθούνται συμφωνίες με ξενοδοχεία της Χαλκιδικής, που θέλουν να προσφέρουν στους πελάτες τους οινογευστικές εμπειρίες, σε μια περιοχή που αποτελεί μεταξύ άλλων κόμβο για περιπατητικό τουρισμό.
Ο Μπάμπης Μπεκρής έχει καταγωγή από τα Φιλιατρά Μεσσηνίας. Γόνος αμπελουργών, δεν είχε αναπτύξει το δικό του, προσωπικό οινοποιητικό εγχείρημα, μέχρι που βρέθηκε από την Πελοπόννησο στον ελληνικό Βορρά: «Βρέθηκα στη Χαλκιδική για άλλες δουλειές το 1994-1995 και κοιτάζοντας μπροστά μου από μια βίγλα, φαντάστηκα σειρές αμπελιών σε μια περιοχή γνωστή για τον Ακάνθιο οίνο.
Το 2007 ξεκινήσαμε με φίλους να υλοποιούμε το όνειρο. Μεταξύ 2007 και 2010 κάναμε ευρύτατη έρευνα σε διάφορες περιοχές του δήμου Αριστοτέλη και εκτεταμένες εδαφολογικές αναλύσεις και οι πρώτες φυτεύσεις έγιναν το 2010. Η συνολική φύτευση των 100 στρεμμάτων που έχουμε και σήμερα ολοκληρώθηκε το 2014, το αμπέλι μας γίνεται δέκα ετών» περιγράφει ο Μπάμπης Μπεκρής και εξηγεί ότι στόχος για το 2025 είναι η επέκταση του αμπελώνα στα 130 στρέμματα τουλάχιστον.
Οι ποικιλίες είναι κυρίως ελληνικές, γιατί οι άνθρωποι της «Akrathos Newlands Winery» πιστεύουν πολύ στη δυναμική τους, την οποία θεωρούν «τεράστια». «Κυρίως ασύρτικο και ξινόμαυρο, αλλά και αγιωργίτικο από τα μέρη μου, που αποκτά πολύ καλά χαρακτηριστικά στην ορεινή Χαλκιδική» επισημαίνει και προσθέτει ότι τα βήματα είναι προσεκτικά, καθώς στόχος είναι η ποιότητα και όχι η πληθώρα ετικετών (σήμερα υπάρχουν πέντε ετικέτες και η παραγωγή ανέρχεται σε 35.000 φιάλες ετησίως).
Όταν ο Μπάμπης Μπεκρής μιλάει για το κρασί, το μεράκι του είναι εμφανές κι οι εκφράσεις του σχεδόν ποιητικές. Λέει ότι στόχος είναι η διαρκής βελτίωση των ποιοτικών χαρακτηριστικών των κρασιών του οινοποιείου, γιατί «το κρασί είναι ένα “πονηρό” προϊόν, υπό την έννοια ότι πάντα σου κρατάει μυστικά, τα οποία πρέπει να ανακαλύψεις χρόνο με τον χρόνο».
Ενδεικτικό είναι ότι η ίδια ακριβώς ποικιλία αποκτά ιδιαίτερα χαρακτηριστικά ανάλογα με το αμπελοτόπι και αυτή την ιδιαιτερότητα το οινοποιείο την αξιοποιεί κάνοντας ξεχωριστές οινοποιήσεις ασύρτικου για καθένα από πέντε διαφορετικά «λοφίσια» αμπελοτόπια, σε ακτίνα ενός χιλιομέτρου από το οινοποιείο.
«Ακόμα και σε ενιαία χωράφια, το έδαφος και το υπέδαφος δεν είναι το ίδιο, έχουμε το microterroir, που αλλάζει τα χαρακτηριστικά» εξηγεί, ενώ περιγράφει και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που κομίζει ο προσανατολισμός του αμπελοτοπιού, το υψόμετρο και άλλοι παράγοντες. Τα αμπελοτόπια της Akrathos ξεκινούν να αναπτύσσονται από υψόμετρο 550 μέτρων και άνω, ενώ το ένα πλησιάζει τα 700 -λόγω της κλιματικής αλλαγής, τα αμπελοτόπια σε διάφορες περιοχές της Ελλάδας τείνουν να «ανηφορίζουν» για να «αναπνέουν», για δροσιά και υγρασία.
Τα αμπελοτόπια του οινοποιείου γειτνιάζουν με το δάσος και αυτό είναι αφορμή για ένα μαγικό «πάρε-δώσε», αλλά και για μια ανταγωνιστική σχέση: «υπάρχει μαγική σχέση μεταξύ του αμπελώνα και του δάσους. Από ένα δάσος, το αμπέλι παίρνει μαγικά στοιχεία. Από την άλλη, το ριζικό σύστημα του δάσους αναζητά υγρασία και ανταγωνίζεται το ριζικό σύστημα του αμπελιού.
Για αυτό και πρέπει να είμαστε προσεκτικοί και σε εγρήγορση» σημειώνει και συμπληρώνει ότι η εγρήγορση αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική κατά την …εφηβεία του αμπελιού:
«Το αμπέλι έχει κύκλο ζωής, σαν εμάς τους τους ανθρώπους.
Κατά την περίοδο της εφηβείας του ολοκληρώνεται το ριζικό του σύστημα, που πηγαίνει πολύ βαθιά. Το 60%-70% αυτού που γευόμαστε σε ένα κρασί είναι το έδαφος και το υπέδαφος.
Χρειάζεται λοιπόν να είμαστε σε διαρκή επικοινωνία με το αμπέλι αυτή την περίοδο, για να του δίνουμε ό,τι χρειάζεται ώστε τα πρέμνα να αναπτυχθούν με υγιή τρόπο. Στόχος μας να είναι όχι να έχουμε υπερπαραγωγή, αλλά να αναπτυχθεί το πρέμνο σωστά» λέει.
