Η κάμερα ήταν στραμμένη μονίμως στα βασικά «events» των εγκαινίων της εφετινής ΔΕΘ καθώς και στις διαδηλώσεις και στα επεισόδια.
Μία από τις σημαντικότερες δραστηριότητες αφορούσε στη συζήτηση σε βάθος για τα ενεργειακά, τους αγωγούς, τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων και την αξιοποίησή τους στην περιοχή αυτήν του κόσμουΩστόσο, οι σημαντικές επαφές πραγματοποιήθηκαν με διακριτικότητα πίσω από τις κουίντες. Χωρίς φανφάρες και μεγαλοστομίες. Μία από τις σημαντικότερες δραστηριότητες αφορούσε στη συζήτηση σε βάθος για τα ενεργειακά, τους αγωγούς, τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων και την αξιοποίησή τους στην περιοχή αυτήν του κόσμου. Δηλαδή από την Κασπία, την Εγγύς Ανατολή, την Ανατολική Μεσόγειο, τη θάλασσα της νοτίου Κρήτης, το Ιόνιο και την Αδριατική.
Το FORUM οργανώθηκε από τη ΔΕΘ, αλλά με τη σφραγίδα της αμερικανικής πρεσβείας. Άλλωστε, οι «Αμερικανοί έριξαν άγκυρα στη Θεσσαλονίκη» σε αυτήν τη ΔΕΘ. Πανταχού παρόντες, από τον Θερμαϊκό μέχρι το περίπτερο των ΗΠΑ, στα πηγαδάκια και στις συζητήσεις στρατηγικού ενδιαφέροντος. Παρόντες και οι υπουργοί Εμπορίου και Ενέργειας από τις ΗΠΑ, το Ισραήλ, την Ελλάδα.
«Στην Ελλάδα υπάρχουν ελάχιστοι άνθρωποι που γνωρίζουν πραγματικά το τι σημαίνει υδρογονάνθρακες – εντοπισμός και εκμετάλλευση κοιτασμάτων, εμπορική διακίνηση, ενεργειακοί δρόμοι, στρατηγική πολλαπλών ενεργειακών πηγών. Μετριούνται στα δάκτυλα του ενός χεριού» εξηγεί στο zougla.gr ένας βετεράνος αυτής της «κλειστής οικογένειας» των Πετρελαιάδων.
Στη Θεσσαλονίκη συγκεντρώθηκε η ελίτ αυτής της οικογένειας. Κυρίως οι μικρές λεγόμενες εταιρείες που είναι και η πραγματική αιχμή του δόρατος της σύγχρονης εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων.
Στην Ελλάδα μιλάμε κυρίως για τις «Μεγάλες Αδελφές» του πετρελαϊκού κόσμου, αλλά αυτοί οι «Μεγάλοι» για να λειτουργήσουν χρησιμοποιούν μικρότερες εταιρείες που διαθέτουν απόλυτα εξειδικευμένες τεχνολογίες αλλά και βρίσκονται στην αιχμή της έρευνας για την επίλυση των πολύπλοκων τεχνικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο εντοπισμός, η εξόρυξη και η μεταφορά του προϊόντος.
Αυτές οι «μικρές εταιρείες» καθώς και οι «Μεγάλοι» βρέθηκαν στη ΔΕΘ για μία συνολική συζήτηση επί του ενεργειακού σχεδιασμού της Δύσης (κι όχι μόνον) για τις επόμενες δεκαετίες.
Η Ελλάδα όπως και η Τουρκία διαδραματίζουν ρόλο-«κλειδί» σε αυτόν τον στρατηγικό σχεδιασμό. Εδώ αποφασίζει η Γεωγραφία. Ο χάρτης είναι αποκαλυπτικός. Τα όρια της σύγκρουσης των τεκτονικών πλακών καθορίζουν και τις περιοχές που διαθέτουν υδρογονάνθρακες. Η Κασπία, η οροσειρά του Ζάγρου στην Περσία, η Αραβική Χερσόνησος η οποία όλο και ανεβαίνει στα βόρεια, η Ανατολική Μεσόγειος που συμπιέζεται από την Αφρικανική Πλάκα και πλησιάζει την Ευρασία.
Με λίγα λόγια ό,τι έχει απομείνει από τον πανάρχαιο ωκεανό της Τηθύος (Tethys Ocean), της τεράστιας αυτής υδάτινης μάζας κατά τη Μεσοζωική περίοδο ανάμεσα από τις ηπείρους Gondwana και Laurasia, πριν ακόμη σχηματιστούν ο Ινδικός και ο Ατλαντικός (ο νεότερος σε ηλικία). Η Μεσόγειος και ο Περσικός, η Μαύρη Θάλασσα και η Κασπία είναι τα απομεινάρια της Τηθύος που γεωλογικά αργοπεθαίνουν. Ανάμεσα σε αυτά τα όρια λίμνασαν οι υδρογονάνθρακες. Για να μεταφερθούν στην άπληστη για ενέργεια Δύση πρέπει να περάσουν από κάπου. Μία ματιά στον χάρτη αρκεί. Τουρκία και Ελλάδα για τα Βαλκάνια και την Ιταλία αλλά και την κεντρική Ευρώπη.
Οι Αμερικανοί ειδικοί ήταν ξεκάθαροι. Αν η Ευρώπη επιθυμεί ενεργειακή ανεξαρτησία, οφείλει να χρησιμοποιήσει πολλαπλές πηγές προμήθειας. Η πολλαπλότητα αυτή εγγυάται ασφαλέστερη τροφοδοσία, χαμηλότερες τιμές και ταχύτερη ανάπτυξη. Οι μονοπωλιακές αγορές (ρωσικό φυσικό αέριο επί παραδείγματι) δεν προσφέρουν ούτε στη διεθνή οικονομία ούτε και συμφέρουν την ίδια την παραγωγό χώρα μακροπρόθεσμα.
Οι Αμερικανοί μπήκαν αμέσως στο «ψητό». Πολλαπλές πηγές, σύνθετο δίκτυο αγωγών, συμπληρωματικά δίκτυα μεταφοράς ηλεκτρισμού, πολλαπλότητα στις μεταφορές.
Όσον αφορά στον ελλαδικό και μεσογειακό χώρο, οι εισηγήσεις ήταν εξαιρετικά ενδιαφέρουσες. Το ενεργειακό σύστημα διακίνησης υδρογονανθράκων προς τη Δύση θα βασίζεται στον ΤΑΡ, στον αγωγό από την Ανατολική Μεσόγειο προς Κρήτη και τις ακτές του Ιονίου με τελική κατάληξη την Ιταλία, τους σταθμούς εκφόρτωσης αερίου υπό πίεση (LNG) στην Αλεξανδρούπολη, Ρεβυθούσα και εναλλακτικά Καβάλα, ενδεχομένως και Αστακό ή αλλού με φυσικό αέριο από την Ανατολική Μεσόγειο αλλά και σχιστολιθικό από τις ΗΠΑ. Ήδη οι Αμερικανοί εκφορτώνουν το δικό τους φυσικό αέριο στην Ισπανία. Η Ελλάδα (Αλεξανδρούπολη) θα είναι σύμφωνα με τα σχέδια άλλος ένας βασικός προορισμός.
Για να συμβούν όλα αυτά και να λειτουργήσει το σύστημα έπρεπε η Ελλάδα να αποφασίσει επί δύο στρατηγικών σημείων. Το πρώτο αφορά στην κατασκευή του αγωγού από Κύπρο – Κρήτη, Πελοπόννησο, Δυτική Ελλάδα. Έργο μεγαλειώδες και ενδεχομένως και τερατώδες. Οι επενδύσεις που θα χρειαστούν αναλογούν σε όλη την αξία του κοιτάσματος «Αφροδίτη» στην ΑΟΖ της Κύπρου. Περίπου 25 δις δολάρια. Τα κέρδη θα προέλθουν από την εμπορική εκμετάλλευση του συνόλου των κοιτασμάτων. Λεβιάθαν στο Ισραήλ, το γιγαντιαίο και γειτονικό κοίτασμα ΖΟΡ στην αιγυπτιακή ΑΟΖ και τα κυπριακά αποθέματα. Το Ισραήλ και η Ιταλία, η Ελλάδα και η Αίγυπτος και βεβαίως η Κύπρος συμφώνησαν πέρυσι για την κατασκευή του αγωγού. Πρέπει τώρα να βρεθούν οι χρηματοδοτικές πηγές. Χρονικός ορίζοντας κατασκευής και ολοκλήρωσης του έργου, μία δεκαετία.
«Κλειδί» στην απόφαση ήταν το Ισραήλ, το οποίο για μεγάλο χρονικό διάστημα πρόκρινε τη λύση κατασκευής αγωγού μέσω Τουρκίας. Η Γεωπολιτική και ο πόλεμος στην Εγγύς Ανατολή, η πολύπλοκη κατάσταση στις σχέσεις Ισραήλ και ΗΠΑ με το Ιράν, άλλαξαν τα σχέδια. Ο υποθαλάσσιος αγωγός από την Ανατολική Μεσόγειο στην Ελλάδα είναι ενδεχομένως η πλέον δαπανηρή λύση αλλά ταυτόχρονα και η ασφαλέστερη.
Η δεύτερη σημαντική απόφαση που κλήθηκε να πάρει η Αθήνα αφορούσε στον εντοπισμό και εξόρυξη των δικών της κοιτασμάτων. Έπρεπε να ξεπεραστούν αγκυλώσεις δεκαετιών και μύθοι γονιδιακοί που βασάνιζαν το πολιτικό σύστημα. Τελικά, το αυτονόητο έγινε αποδεκτό. Έπρεπε να κληθούν οι «Μεγάλες Αδελφές» για να αναλάβουν την υπόθεση αυτή. EXXON – MOBIL, TOTAL, ENI κ.λπ., κ.λπ. Τελικά, οι αγκυλώσεις ξεπεράστηκαν όταν το πολιτικό σύστημα πληροφορήθηκε πως οι πετρελαϊκές εταιρείες προσφέρουν το 85% της παραγωγής τους στην Αίγυπτο στο αιγυπτιακό Δημόσιο. Με τη διαφορά ότι η Αίγυπτος διαθέτει υποδομές που η Ελλάδα δεν έχει. Τα ποσοστά υπέρ του κάθε Δημοσίου αυξάνονται ανάλογα με τις διαθέσιμες υποδομές. Για τον λόγο αυτόν ο αγωγός ΤΑΡ και ο σχεδιαζόμενος αγωγός από την Ανατολική Μεσόγειο στην Ελλάδα αλλά και οι μεγάλοι σταθμοί μεταφόρτωσης και αποθήκευσης υδρογονανθράκων αποτελούν αναγκαστική συνθήκη για την προσέλκυση επενδυτικού ενδιαφέροντος από τις μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες.
«Το μέγιστο ενδιαφέρον αφορά στον βυθό νότια της Κρήτης, τα πετρώματα του οποίου μοιάζουν με εκείνα στην Ανατολική Μεσόγειο» εξηγεί στο zougla.gr το πρώην διευθυντικό στέλεχος της EXXON με θητεία και σε άλλους κολοσσούς όπως BP AMACO, βετεράνος πια της έρευνας και εντοπισμού κοιτασμάτων σε όλον τον πλανήτη, Παντελής Παπάζης.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
«Υπάρχει ενδιαφέρον για μικρότερα κοιτάσματα όπως στο Κατάκολο ή την Ήπειρο. Τα ελληνοαλβανικά σύνορα δεν θα σταματούσαν το πετρέλαιο που υπάρχει στην Αλβανία. Θα πήγαινε και παρακάτω. Οι ρυτιδώσεις στον βυθό του Ιουνίου και της Αδριατικής υπόσχονται πολλά. Βρέθηκαν υδρογονάνθρακες στη νότιο Ιταλία. Γεωγραφικά η λεκάνη αυτή είναι κοινή μεταξύ Ιταλίας και Ελλάδας. Αυτή είναι η εικόνα. Μένει τώρα να πραγματοποιηθεί το κρίσιμο στάδιο των τελικών ερευνών».
Έχουμε, δηλαδή, δρόμο μπροστά μας για τα εν δυνάμει κοιτάσματα στην ελληνική ΑΟΖ ή σε χερσαίες περιοχές ή ακόμη και στον Πατραϊκό Κόλπο. Όμως, η κατασκευή υποδομών είναι αυτό που επείγει, διότι θα καθορίσει τη συμμετοχή της Ελλάδας στο νέο στρατηγικό πλάνο διακίνησης υδρογονανθράκων προς την Ευρώπη από την Κεντρική Ασία και την Εγγύς και Μέση Ανατολή αλλά και από τις ΗΠΑ προς την Ευρώπη, με σταθερή πάντα τη ροή ενέργειας από τη Ρωσία προς την Κίνα, την Ευρώπη κι αλλού. Φαίνεται πια πως η Αθήνα έχει κατανοήσει πλήρως πώς θα παιχθεί το ενεργειακό και, άρα, το πολιτικο-οικονομικό παιχνίδι στην περιοχή μας. Κάλλιο αργά παρά ποτέ.
σχόλια αναγνωστών
oδηγός χρήσης
