«Ξέρεις από ΕΣΠΑ;», ρωτούσε η διαφήμιση για το πρόγραμμα περιφερειακής ανάπτυξης της χώρας, που χρηματοδοτείται από την Ε.Ε. για να στηρίξει και να αναπτύξει τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Τα στοιχεία, όμως, δείχνουν ότι η προηγούμενη κυβέρνηση, ούτε από ΕΣΠΑ, ούτε από βέσπα ήξερε.
Από το 2007 μέχρι και σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί πληρωμές… «ψίχουλα» στο ΕΣΠΑ που αντιστοιχούν περίπου στο 3% του συνολικού προϋπολογισμού. Οι τότε διαχειριστές του προγράμματος είχαν ζητήσει και είχαν επιτύχει αρχικά να μην καταβάλλεται για κάποια χρόνια η εθνική δαπάνη για να αποφορτιστεί ο κρατικός προϋπολογισμός, αλλά ούτε αυτό στάθηκε δυνατόν για να αρχίσει να ρέει χρήμα στην αγορά. Οι εκταμιεύσεις στο φιλόδοξο «Δ’ ΚΠΣ» είναι μόνο 800 εκατ. ευρώ. Αντιστοιχούν δηλαδή στο 3% των κονδυλίων συνολικής αξίας 26,2 δισ. ευρώ. Το μεγάλο πρόβλημα είναι «η γραφειοκρατία για… τη γραφειοκρατία, που κοστίζει πολύ στην Ελλάδα».
Οι μέχρι τώρα πληρωμές που έγιναν στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ αφορούν κατά 208,5 εκατ. ευρώ τα 7 επιχειρησιακά προγράμματα, που διαχειρίζονται τα υπουργεία και κατά 591,5 εκατ. ευρώ τα έργα και τις δράσεις που υλοποιούνται στις πέντε υπερπεριφέρειες της χώρας.
Από τα προγράμματα των υπουργείων, τη μεγαλύτερη ποσοστιαία απορρόφηση (5,65%) έχει το πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητα, το οποίο έχει απορροφήσει 85,68 εκατ. ευρώ έναντι συνολικού προϋπολογισμού 1,51 δισ. ευρώ. Το σαφώς μεγαλύτερο -σε προϋπολογισμό- πρόγραμμα Προσπελασιμότητα, με συνολικό διαθέσιμο ποσό 4,97 δισ. ευρώ, παρουσίαζε στις αρχές Νοεμβρίου απορρόφηση 1,56%, που αντιστοιχεί σε 77,6 εκατ. ευρώ.
Οι απορροφήσεις στις πέντε υπερπεριφέρειες της χώρας είναι πάντως μεγαλύτερες, καθώς ακόμα υλοποιούνται έργα που ξεκίνησαν από το Γ’ ΚΠΣ. Στην περιφέρεια Μακεδονίας-Θράκης η απορρόφηση στις αρχές Νοεμβρίου έφτασε το 8,47%, που αντιστοιχεί σε 208,5 εκατ. ευρώ, επί συνολικού προϋπολογισμού 3,26 δισ. ευρώ. Σημαντικά χαμηλότερη είναι η απορρόφηση από το δεύτερο μεγαλύτερο πρόγραμμα που αφορά στην περιφέρεια της Αττικής. Στην περιφέρεια αυτή, που φιλοξενεί περίπου το 50% του πληθυσμού της χώρας, μέσα στα δύο χρόνια υλοποίησης του ΕΣΠΑ απορροφήθηκαν 76,5 εκατ. ευρώ (ποσοστό 2,51%) από τον συνολικό προϋπολογισμό των 3,051 δισ. ευρώ.
Σε μέσα επίπεδα, στα περιφερειακά προγράμματα η απορρόφηση πόρων στις αρχές Νοεμβρίου έφτασε το 5,85%.
Την ίδια ώρα, η Κομισιόν εμφανίζεται ιδιαίτερα επικριτική για τον τρόπο που φτιάχτηκε το 2007 το νομικό πλαίσιο του ΕΣΠΑ. Ο υπεύθυνος της γενικής διεύθυνσης Περιφερειακής Πολιτικής της Κομισιόν για την Ελλάδα και την Κύπρο, Ζακ Πονσέ, επισήμανε ότι οι πολύ μεγάλες καθυστερήσεις οφείλονται στις πολύπλοκες διαδικασίες που απαιτούνται, επισημαίνοντας πρόσφατα τον υφυπουργό Οικονομίας, Σταύρο Αρναουτάκη: «Κινδυνεύετε να πνιγείτε με τις παρούσες διαδικασίες».
Ζήτησε να ξεκινήσει άμεσα η απλοποίηση του πακέτου, προκειμένου να ενεργοποιηθούν τα προγράμματα, προσθέτοντας ότι δε θα χρειαστούν τεράστιες αλλαγές, απλά προσαρμογές.
Η δρομολόγηση των αλλαγών που θα πρέπει να γίνουν για να επιταχυνθεί η ένταξη και υλοποίηση έργων από το ΕΣΠΑ 2007 -2013 θα γίνει μέσα στις επόμενες ημέρες.
