Πρώτα στη ζήτηση των καταναλωτών στην Ελλάδα είναι τα επώνυμα βιομηχανικά προϊόντα και κυρίως αυτά της ευρείας κατανάλωσης, φτάνει να υπάρχει ευνοϊκή γι΄αυτούς σχέση ποιότητας-τιμής. Σύμφωνα με όσα επισημαίνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Γιώργος Μπάλτας, καθηγητής τμήματος Μάρκετινγκ & Επικοινωνίας και διευθυντής Ερευνητικού Εργαστηρίου Marketing του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών «τα επώνυμα προϊόντα κυριαρχούν στην αντίληψη των καταναλωτών ως πιο ποιοτικά σε σχέση με τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας που είναι αντιληπτά ως πιο φθηνά, ενώ έχουν ένα σχετικό προβάδισμα στην αντίληψη σε σχέση ποιότητας τιμής. Ακολουθεί η προέλευση ενώ η συσκευασία έχει τη σχετικά μικρότερη σημαντικότητα».
Εξίσου σημαντικό είναι το γεγονός ότι οι καταναλωτές δίνουν σημασία στην επωνυμία των προϊόντων σε περιβάλλον HORECA. Έρευνα καταναλωτών για τις μάρκες στην ελληνική αγορά με 1.145 συμμετέχοντες που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Μάιο από το Εργαστήριο Μάρκετινγκ του ΟΠΑ για λογαριασμό του Ελληνικού Συνδέσμου Βιομηχανιών Επωνύμων Προϊόντων (Brands In Greece) έδειξε ότι ένα μεγάλο ποσοστό καταναλωτών (77%) επιλέγουν επώνυμα προϊόντα όταν βρίσκονται σε καφέ, εστιατόρια ή ξενοδοχεία. Όπως αναφέρει ο κ. Μπάλτας, «είναι η πρώτη φορά που η σημασία της μάρκας διαπιστώνεται στο εγχώριο περιβάλλον HORECA μέσω ποσοτικής έρευνας. Όπως αποδεικνύεται, η μάρκα έχει μεγάλη σημασία για τα προϊόντα που πωλούνται στο δίκτυο HORECA και συγκεκριμένες μάρκες ζητούνται σε αυτό το δίκτυο από καταναλωτές για μπύρες, αναψυκτικά, οινοπνευματώδη, ποτά και κρασί».
Την ίδια στιγμή οι καταναλωτές συμφωνούν ότι εισάγονται διαρκώς νέα επώνυμα προϊόντα στην αγορά, αλλά είναι μάλλον επιφυλακτικοί για το αν αυτά τα νέα προϊόντα προσφέρουν πραγματικές βελτιώσεις, ενώ η καινοτομία συνεχίζει να είναι βασικό κριτήριο επιλογής και ελκυστικότητας για τους ίδιους. Αξιοσημείωτο είναι ότι, σύμφωνα με την έρευνα, ότι τα φυσικά καταστήματα σούπερ μάρκετ είναι με μεγάλη διαφορά το πιο δημοφιλές σημείο λιανικής πώλησης για τα τυποποιημένα καταναλωτικά προϊόντα ενώ οι δύο κυρίαρχες πηγές ενημέρωσης βρίσκονται στο διαδίκτυο (digital media & social media) που έχουν υποσκελίσει την τηλεόραση και το ραδιόφωνο (broadcast media) στην τρίτη θέση. Τα παραδοσιακά έντυπα μέσα (print media) χρησιμοποιούνται λιγότερο συχνά ως πηγές ενημέρωσης των καταναλωτών για τα επώνυμα προϊόντα.
Τα συστατικά και οι διατροφικές πληροφορίες των προϊόντων προσελκύουν την προσοχή της συντριπτικής πλειονότητας των καταναλωτών. Αυτό οφείλεται στο αυξανόμενο ενδιαφέρον των καταναλωτών σχετικά με τη διατροφή, την υγεία και την ευζωία. Η σημασία στη διατροφική αξία είναι πολύ σημαντική τάση στην καταναλωτική συμπεριφορά που θα επηρεάσει πολύπλευρα τον κλάδο των καταναλωτικών προϊόντων. Οι καταναλωτές επιθυμούν δράσεις ΕΚΕ με άμεση και έμπρακτη υποστήριξη της κοινωνίας. Στην κυκλική οικονομία, οι καταναλωτές δίνουν σημασία κυρίως στην ανακύκλωση και επαναχρησιμοποίηση των προϊόντων. Στην οικολογική υπευθυνότητα, οι καταναλωτές επιθυμούν παραγωγή, σύνθεση και συσκευασία που δεν επιβαρύνει το περιβάλλον.
Πληθωριστικές πιέσεις και καταναλωτική συμπεριφορά
Πώς αλλάζει όμως η συμπεριφορά των καταναλωτών καθώς ενισχύεται ο πληθωρισμός; Την στάση των Ελλήνων καταναλωτών απέναντι στις ανατιμήσεις των προϊόντων αποτυπώνει έρευνα της Sitecore με θέμα «Brand Authenticity Report 2022» η οποία διεξήχθη σε δείγμα 1.070 καταναλωτών από 26 Απριλίου έως 2 Μαΐου 2022. Τα αποτελέσματα παρουσίασε πρόσφατα ο Πάνος Μελισσαρόπουλος, Vice President Operations Sitecore, σε webinar που πραγματοποίησε ο Ελληνικός Σύνδεσμος Βιομηχανιών Επωνύμων Προϊόντων (Brands In Greece). Συγκεκριμένα, οι καταναλωτές περιμένουν να ανταμειφθούν, για την αφοσίωσή τους, με κάποιο τρόπο από την αύξηση των τιμών είτε με πρόγραμμα επιβράβευσης, είτε με κάποια έκπτωση για πολλαπλές αγορές. Οι μεγαλύτεροι σε ηλικία καταναλωτές (45+) θεωρούν ότι πρέπει να υπάρχει μια πιο σαφής επικοινωνία πριν από την αύξηση των τιμών ενώ οι νεότεροι καταναλωτές (18-44) είναι πιο πιθανό να δεχθούν αυξήσεις τιμών από επιχειρήσεις που υποστηρίζουν τη δίκαιη αμοιβή του προσωπικού ή για προϊόντα που είναι πιο φιλικά προς το περιβάλλον.
Ειδικότερα, σε ερώτηση τι θα αντιστάθμιζε την αύξηση τιμής σε ένα προϊόν ποσοστό 42% απάντησε η προσφορά προγράμματος επιβράβευσης/μπόνους πόντων, 36% η προσφορά έκπτωσης για πολλαπλές αγορές ή συνδρομή/πρόγραμμα μελών, 32% (ηλικίες άνω των 45 ετών) η σαφής επικοινωνία του λόγου της αύξησης των τιμών. Ένα πολύ μεγάλο ποσοστό καταναλωτών (97%) θα ήθελε να υπάρχει διαφάνεια σχετικά με τις αυξήσεις των τιμών στα προϊόντα, ποσοστό 87% αναφέρει ότι τα brands έχουν αποκομίσει αρκετά κέρδη και θα πρέπει να αποφύγουν την μετακύλιση αύξησης των τιμών στους καταναλωτές ενώ ποσοστό 63% των καταναλωτών καταλαβαίνει ότι μια επιχείρηση μπορεί να αναγκαστεί να μετακυλίσει τα επιπλέον κόστη. Ποσοστό 56% των καταναλωτών ηλικίας 18-44 ετών δηλώνει ότι θα πλήρωνε περισσότερα χρήματα για προϊόντα και υπηρεσίες εάν ήξερε ότι το προσωπικό πληρώνεται καλά ενώ 46% συμφωνεί να πληρώσει αυξημένες τιμές για ένα προϊόν αν είναι πιο φιλικό προς το περιβάλλον.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, σύμφωνα με την έρευνα, ποσοστό 16% των καταναλωτών, έχει παρατηρήσει ότι τα καταναλωτικά προϊόντα που αγοράζει τακτικά έχουν μικρύνει σε μέγεθος.
Η ίδια έρευνα έδειξε ότι η ποιότητα είναι πιο σημαντική για την επιλογή ενός προϊόντος για τους περισσότερους καταναλωτές. Συγκεκριμένα, κατά την αγορά τους οι καταναλωτές θεωρούν την υψηλή ποιότητα πιο σημαντική από την τιμή, σε ποσοστό 63%, την αξιοπιστία σε ποσοστό 44%, τη διαφάνεια & αληθοφάνεια σε ποσοστό 37%, την εξαιρετική εμπειρία σε ποσοστό 21% και την καινοτομία και αυθεντικότητα σε ποσοστό 21%.
Ψηφιακές αγορές
Αναφορικά με τις ψηφιακές αγορές, περισσότεροι Έλληνες καταναλωτές δηλώνουν ότι έχουν στραφεί στην ψηφιακή τεχνολογία (ποσοστό 40%) από αυτούς που δηλώνουν ότι προτιμούν την φυσική αγοραστική εμπειρία (34%). Αυτό μπορεί να οφείλεται στις βελτιώσεις στις on line πληρωμές, στην ταχύτητα παραγγελίας και παράδοσης και στις δυνατότητες αγοράς με ένα κλικ. Επίσης, το mobile εξελίσσεται σε κρίσιμο κανάλι ηλεκτρονικών αγορών. Συγκεκριμένα, περισσότεροι από τους μισούς Έλληνες καταναλωτές έχουν αγοράσει από κινητή συσκευή και το 61% κατατάσσει τις βελτιώσεις στις αγορές μέσω κινητού ως τον πιο σημαντικό τρόπο με τον οποίο η μάρκα μπορεί να ικανοποιήσει την εμπειρία αγορών. Παράλληλα, οι πληρωμές από τρίτους γίνονται όλο και πιο συνηθισμένες.
