Την απαλλαγή από το καθεστώς ΦΠΑ περίπου 400.000 μικρών επιχειρήσεων και ελεύθερων επαγγελματιών με χαμηλό τζίρο δρομολογεί το υπουργείο Οικονομικών. Ο υφυπουργός Οικονομικών Γιώργος Μαυραγάνης θα θέσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με την τρόικα το σχέδιο με βάση το οποίο θα εξαιρούνται από την υποχρέωση παρακράτησης και απόδοσης ΦΠΑ μικρές επιχειρήσεις, ελεύθεροι επαγγελματίες αλλά και οι εργαζόμενοι που αμείβονται με μπλοκάκια και εμπίπτουν στις διατάξεις σχετικά με τον ΦΠΑ.
Σύμφωνα με το σχέδιο, θα καθιερωθεί ένα όριο ακαθάριστων εσόδων μέχρι το οποίο θα ισχύει απαλλαγή από την υποχρέωση υποβολής δηλώσεων και απόδοσης ΦΠΑ. Το όριο αυτό κυμαίνεται μεταξύ 10.000 έως 25.000 ευρώ.
Αν περάσει η πρόταση για το όριο των 25.000 ευρώ, σύμφωνα με εκτιμήσεις των τεχνικών κλιμακίων της τρόικας, ένας στους δύο επιτηδευματίες (για την ακρίβεια, το 52% των επιχειρήσεων και των ελεύθερων επαγγελματιών) θα σταματήσει να υποβάλλει περιοδικές δηλώσεις ΦΠΑ και να αποδίδει κάθε μήνα ή κάθε τρίμηνο, ανάλογα με την κατηγορία των βιβλίων που τηρεί, τον φόρο στο Δημόσιο. Το εντυπωσιακό στοιχείο σε αυτήν την πρόταση είναι οι μικρές απώλειες εσόδων που εκτιμάται ότι θα έχει το Δημόσιο. Από αυτό το 52% των επιτηδευματιών εισπράττεται μόλις το 4% των συνολικών εσόδων ΦΠΑ, καθώς στη συντριπτική πλειονότητα των επιχειρήσεων το ισοζύγιο εισπράξεων και πληρωμών ΦΠΑ οδηγεί σε επιστροφές φόρου.
Μάλιστα, για τζίρο έως 10.000 ευρώ σχεδόν καμία επιχείρηση ή ελεύθερος επαγγελματίας δεν αποδίδει ΦΠΑ, αλλά στο σύνολό τους εισπράττουν επιστροφές καθώς ο φόρος που έχουν εισπράξει είναι μικρότερος από αυτόν που έχουν καταβάλει.
Στην περίπτωση αυτή πάντως όσοι τελικά εξαιρεθούν, και με βάση το σημερινό σύστημα δικαιούνται επιστροφή ΦΠΑ, δεν θα την παίρνουν, αλλά παράλληλα θα απαλλαγούν από την υποχρέωση υποβολής δηλώσεων και το κόστος που συνεπάγεται.
Επιμένει η τρόικα για όριο στις 25.000 ευρώ
Βελτιώσεις στο καθεστώς του ΦΠΑ, με βασικότερη την απαλλαγή από την υποβολή δηλώσεων και απόδοσης του φόρου για τις μικρές επιχειρήσεις και τους ελεύθερους επαγγελματίες με χαμηλό τζίρο, προωθεί το ΥΠΟΙΚ.
Σε μια προσπάθεια να περιοριστούν οι άσκοπες διατυπώσεις για τους υποκείμενους στον ΦΠΑ και να αποφευχθεί η επιβολή άδικων προστίμων για επουσιώδεις λόγους, το υπουργείο Οικονομικών προχωράει σε μια ορθολογικότερη κωδικοποίηση του κώδικα ΦΠΑ. Παράλληλα σε συζητήσεις με την τρόικα βρίσκεται το οικονομικό επιτελείο για την απαλλαγή από την υποχρέωση παρακράτησης και απόδοσης ΦΠΑ επιτηδευματιών με τζίρο έως 25.000 ευρώ, όπως επιμένει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Ωστόσο, το όριο των ακαθάριστων εσόδων μέχρι του οποίου θα ισχύσει η απαλλαγή βρίσκεται υπό διαπραγμάτευση, καθώς η πρόταση του υπουργείου Οικονομικών είναι για πολύ χαμηλότερο όριο (απαλλαγή με τζίρο μέχρι 10.000 ευρώ).
Στην περίπτωση που περάσει η πρόταση για το όριο των 25.000 ευρώ, τότε εκτιμάται ότι ένας στους δύο επιτηδευματίες θα σταματήσει να υποβάλλει περιοδικές δηλώσεις ΦΠΑ και να αποδίδει τον φόρο κάθε μήνα ή κάθε τρίμηνο, ανάλογα με την κατηγορία των βιβλίων που τηρεί. Σε κάθε περίπτωση το μέτρο αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή από την 1η Ιανουαρίου 2015, ενώ με διατάξεις που ενσωματώθηκαν στο νομοσχεδίου υπουργείου Διοικητικής Μεταρρύθμισης «Μείωση των διοικητικών βαρών σε 13 επιλεγμένους τομείς της οικονομίας» επέρχονται απλοποιήσεις στο καθεστώς ΦΠΑ.
Ειδικότερα:
Καταργείται η υποχρέωση υποβολής εκκαθαριστικής δήλωσης ΦΠΑ για διαχειριστικές περιόδους που λήγουν την 1η Ιανουαρίου 2014 και εφεξής. Σημειώνεται ότι η εκκαθαριστική δήλωση δεν είναι τίποτα περισσότερο από μια σύνοψη των περιοδικών δηλώσεων που υποβάλλονται ανά μήνα ή ανά τρίμηνο ανάλογα με την κατηγορία των τηρούμενων βιβλίων. Τα στοιχεία αυτά είναι ήδη στη διάθεση των υπηρεσιών του υπουργείου Οικονομικών με τις περιοδικές δηλώσεις και δεν υπάρχει ο παραμικρός λόγος να υποβάλλονται και οι ετήσιες εκκαθαριστικές. Μόνο έξτρα χρόνος και διοικητικό κόστος εκπλήρωσης των τυπικών φορολογικών υποχρεώσεων για τους φορολογούμενους.
Διευκολύνεται η διαδικασία επιστροφής του ΦΠΑ, αφού πλέον καταργείται η υποχρέωση των φορολογουμένων να υποβάλλουν ξεχωριστή αίτηση επιστροφής, η οποία θα προκύπτει από την περιοδική δήλωση.
Οταν το ποσό της έκπτωσης ΦΠΑ είναι μεγαλύτερο από τον οφειλόμενο φόρο στην ίδια περίοδο, η επιπλέον διαφορά μεταφέρεται για έκπτωση σε επόμενη περίοδο ή επιστρέφεται.
Με αποφάσεις του υπ. Οικονομικών:
α) μπορεί να ορίζεται μεγαλύτερη ή μικρότερη φορολογική περίοδος η οποία σε κάθε περίπτωση δεν μπορεί να είναι μικρότερη του ενός μηνός, ούτε μεγαλύτερη του ενός έτους για την υποβολή της δήλωσης ΦΠΑ,
β) μπορεί να χορηγείται διαφορετική προθεσμία για την υποβολή της δήλωσης ΦΠΑ, ή παράταση της προθεσμίας για την υποβολή της δήλωσης αυτής και των ανακεφαλαιωτικών πινάκων καθώς και διαφορετική προθεσμία καταβολής του φόρου. Η απόφαση παράτασης υπογράφεται το αργότερο μέχρι τη λήξη της προβλεπόμενης προθεσμίας και ισχύει από τον χρόνο υπογραφής.
ΟΙ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ
Εκπτώσεις και διακανονισμοί
Η έκπτωση του φόρου ενεργείται με βάση τις υποβαλλόμενες δηλώσεις ΦΠΑ, υπόκειται σε τελικό διακανονισμό σύμφωνα με τα συνολικά στοιχεία της διαχειριστικής περιόδου, εφόσον:
Η έκπτωση αυτή είναι μεγαλύτερη ή μικρότερη από εκείνη που είχε δικαίωμα να ενεργήσει ο υποκείμενος στον φόρο.
Μετά την υποβολή των ανωτέρω δηλώσεων ΦΠΑ έγιναν μεταβολές που δεν είχαν ληφθεί υπόψη για τον καθορισμό του ποσού των εκπτώσεων, ιδίως στην περίπτωση έκπτωσης στο τίμημα ή ακύρωσης αγορών.
Δεν ενεργείται διακανονισμός σε περιπτώσεις καταστροφής, απώλειας ή κλοπής που αποδεικνύονται ή δικαιολογούνται, καθώς και σε περιπτώσεις χορήγησης δώρων μέχρις αξίας 10 ευρώ και δειγμάτων τα οποία διατίθενται για τον σκοπό της επιχείρησης.
ΠΕΡΙΟΔΙΚΕΣ ΔΗΛΩΣΕΙΣ
Πιο απλές γίνονται οι διαδικασίες υποβολής
• Δήλωση ΦΠΑ δεν υποβάλλουν οι επιχειρήσεις που δηλώνουν ότι βρίσκονται σε αδράνεια ή αναστολή εργασιών, εφόσον υποβάλλουν σχετική δήλωση μεταβολής.
• Οταν ο υποκείμενος στον φόρο διακόπτει οριστικά τις εργασίες της επιχείρησής του και μεταφέρει εκτός χώρας την οικονομική του δραστηριότητα, υποχρεούται να υποβάλει τις προβλεπόμενες δηλώσεις ΦΠΑ και να καταβάλει τον οφειλόμενο φόρο.
• Εφημεριδοπώλες μπορούν να επιλέξουν τη μη υποβολή δηλώσεων ΦΠΑ, εφόσον με δήλωσή τους επιλέξουν τη μη διενέργεια έκπτωσης του φόρου εισροών. Η δήλωση αυτή υποβάλλεται μέσα σε τριάντα ημέρες από την έναρξη της διαχειριστικής περιόδου και δεν μπορεί να ανακληθεί πριν από την παρέλευση πενταετίας.
• Η διαφορά φόρου που προκύπτει στη δήλωση ΦΠΑ, αν είναι θετική και άνω των 30 ευρώ, καταβάλλεται στο Δημόσιο, αν είναι θετική μέχρι 30 ευρώ μεταφέρεται για καταβολή στην επόμενη περίοδο και αν είναι αρνητική μεταφέρεται για έκπτωση ή επιστρέφεται, κατά περίπτωση. Η υποχρέωση καταβολής του οφειλόμενου ποσού λήγει την τελευταία εργάσιμη ημέρα του μήνα κατά τον οποίο λήγει η προθεσμία υποβολής της δήλωσης. Ειδικά για εμπρόθεσμη περιοδική δήλωση και με την προϋπόθεση ότι το οφειλόμενο ποσό υπερβαίνει το ποσό των 100 ευρώ, ο υποκείμενος στον φόρο μπορεί να επιλέξει την καταβολή του οφειλόμενου ποσού σε 2 άτοκες ισόποσες δόσεις.
• Ο υποκείμενος στον φόρο, ο οποίος ενεργεί αποκλειστικά πράξεις για τις οποίες δεν του παρέχεται δικαίωμα έκπτωσης, τα νομικά πρόσωπα που δεν υπόκεινται στον φόρο καθώς και οι αγρότες του ειδικού καθεστώτος που πραγματοποιούν ενδοκοινοτικές αποκτήσεις αγαθών ή λαμβάνουν αγαθά ή υπηρεσίες για τις οποίες είναι υπόχρεοι για την καταβολή του φόρου υποχρεούνται να υποβάλλουν δήλωση ΦΠΑ μόνο για τις φορολογικές περιόδους κατά τις οποίες πραγματοποιούν τις ως άνω φορολογητέες πράξεις.
