Τα «κόκκινα δάνεια» -και μόνο- ταλαιπωρούν τις ελληνικές τράπεζες, που σε γενικές γραμμές και με βάση τις πιο συντηρητικές εκτιμήσεις, βρίσκονται σε καλή κατάσταση, επαρκώς κεφαλαιοποιημένες και με τις καταθέσεις να επιστρέφουν, αν και με αργούς ρυθμούς.
Το θέμα των «κόκκινων δανείων» όμως έμεινε πολλά χρόνια σε εκκρεμότητα, καθώς το πολιτικό σύστημα προτίμησε να βάλει τα προβλήματα κάτω από το χαλί, παρά να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα που διαμορφωνόταν πριν αυτή παγιωθεί.
Το αποτέλεσμα των γερμανικών εκλογών στενεύει τα χρονικά περιθώρια και δίνει άλλη διάσταση στις εμμονικές πιέσεις του ΔΝΤ για έλεγχο στην ποιότητα των κεφαλαίων που διαθέτουν οι Ελληνικές Τράπεζες.
Το πολιτικό προσωπικό της χώρας άφησε μέσω των κόκκινων δανείων την τραπεζική πίστη σχεδόν να μηδενιστεί και τώρα πρέπει να πάρει, άμεσα, σκληρές και δύσκολες αποφάσεις. Αυτές δεν αφορούν τίποτε άλλο από τους πλειστηριασμούς περιουσιακών στοιχείων, ιδιωτών και επιχειρήσεων και μάλιστα με γοργούς ρυθμούς.
Άμεση ένδειξη για το πόσο πιέζει πλέον ο χρόνος είναι η χθεσινή δήλωση-παρέμβαση του Μάριο Ντράγκι, ο οποίος μιλώντας στην Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αν και ανακοίνωσε stress tests τον Φεβρουάριο, έκανε λόγο για ενδεχόμενη επίσπευση τους στις ελληνικές τράπεζες. Είναι προφανές ότι αν και στηρίζει αδιαπραγμάτευτα το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, ασκεί τις δικές του πιέσεις για την επίλυση του «γόρδιου δεσμού» των κόκκινων δανείων.
Δεν μπορεί, βεβαίως, ο κεντρικός τραπεζίτης της Ευρώπης να αφήσει την Ελλάδα να βαδίσει στο δρόμο των αγορών, χωρίς να είναι σίγουρος για την καρδιά και τους πνεύμονες του συστήματος, δηλαδή τις τράπεζες. Αν οι ασκήσεις αντοχής δείξουν προβλήματα, τότε πρέπει να υπάρχει ο απαιτούμενος χρόνος για μια ακόμη ανακεφαλαιοποίηση, έστω και μικρή.
Το πολιτικό προσωπικό της χώρας άφησε μέσω των κόκκινων δανείων την τραπεζική πίστη σχεδόν να μηδενιστεί και τώρα πρέπει να πάρει, άμεσα, σκληρές και δύσκολες αποφάσεις
Σε κάθε περίπτωση ο συστημικός κίνδυνος για το ελληνικό τραπεζικό πλέγμα είναι μικρός, έως ανύπαρκτος. Ακόμη και εάν επιβεβαιωθεί ένα δυσμενές σενάριο -που ούτε αυτό συγκεντρώνει τις περισσότερες πιθανότητες- οι παρεμβάσεις θα είναι άμεσες και αποφασιστικές. Βεβαίως ούτε σαν σκέψη δεν πρέπει να περνά από το μυαλό του μέσου καταθέτη οποιαδήποτε εμπλοκή με τις καταθέσεις, όπως κουρέματα κλπ. Τα capital controls είναι επαρκή για τη σταθερότητα του συστήματος έως ότου ενταθεί η επιστροφή των καταθέσεων, είτε από τα στρώματα και τις θυρίδες, είτε από τράπεζες και επενδυτικά προϊόντα του εξωτερικού.
Οι Έλληνες το γνωρίζουν αυτό κι ας μην έχει η πλειονότητα εξειδικευμένες γνώσεις οικονομίας ή τραπεζικών θεμάτων.
Αυτό αποδεικνύει ότι όλος αυτός ο «ενοχλητικός» θόρυβος γύρω από τις τράπεζες που ξεκίνησε στα τέλη του καλοκαιριού από το ΔΝΤ δεν έχει οδηγήσει καταθέτες να αποσύρουν τις καταθέσεις τους.
Σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες του zougla.gr δεν παρατηρείται εκροή καταθέσεων, παρά την αρνητική ειδησεογραφία και την μεγάλη πτώση του τραπεζικού κλάδου στο Χρηματιστήριο Αθηνών. Οι καταθέτες παραμένουν ψύχραιμοι, αλλά παρακολουθούν στενά τις εξελίξεις.
Όχι πως δεν υπάρχουν προβλήματα
Οι Έλληνες τραπεζίτες επιθυμούν και βεβαίως επιδιώκουν η αξιολόγηση να ολοκληρωθεί μέχρι τα τέλη του έτους, κάτι που θεωρείται, πολιτικά, αρκετά δύσκολο, αν όχι μάλλον απίθανο, προοιωνίζοντας
καθυστερήσεις ενδεχομένως και μετά τον Φεβρουάριο του 2018. Η εξέλιξη των επενδύσεων φοβίζει για ενδεχόμενες νέες εμπλοκές σε κρίσιμα έργα, ενώ το κλίμα έχει πληγεί, χωρίς ουσιαστικό λόγο και αιτία και πάλι με ευθύνη του πολιτικού προσωπικού.
Οι φόβοι αυτοί μετριάζουν τις προσδοκίες για την ανάπτυξη, χωρίς την οποία δεν μπορεί να υπάρξει έξοδος από το πρόγραμμα προσαρμογής.
Η προοπτική δε της υπογραφής και νέου προγράμματος μετά τον Αύγουστο του 2018 θα είναι πολύ πιο δυσμενής, αν οι αγορές δεν έχουν ανοίξει την πόρτα για τη χρηματοδότηση της Ελλάδας, επειδή δεν θα έχει εκτελεσθεί το πρόγραμμα των μεταρρυθμίσεων και πλέον θα έχει χαθεί κάθε εμπιστοσύνη.
Η κυβέρνηση έχει δείξει ότι, έστω και την τελευταία στιγμή, αντιλαμβάνεται τους κινδύνους και τις απειλές και ότι βρίσκει τα πολιτικά αποθέματα να επιστρατεύσει τα απαιτούμενα αντανακλαστικά. Οι επαφές είναι πολλές και διαρκείς μετά την έκθεση Θεσσαλονίκης και σε όλα τα επίπεδα. Απομένει η άμεση και αποφασιστική διαχείριση του προβλήματος.
Το θέμα των τραπεζών πρωταγωνίστησε στις επαφές που είχαν με τη διεθνή επενδυτική κοινότητα, σήμερα και θα ολοκληρώσουν αύριο στο Λονδίνο, οι διοικήσεις των ελληνικών τραπεζών στο κορυφαίο χρηματοπιστωτικό συνέδριο της Bank of America/Merrill Lynch, Annual Financials CEO Conference.
Το τί θα γίνει τις επόμενες ημέρες, ο κάθε επενδυτής το εκτιμά προσωπικά. Οι τράπεζες ωστόσο θα «ξαναδώσουν χρήματα». Το θέμα είναι πότε
Τι συμβαίνει στο Χρηματιστήριο;
Είναι γνωστό σε όλους τους «παροικούντες στην Ιερουσαλήμ» ότι οι τράπεζες είναι υπεραγορασμένες στο ταμπλό του ελληνικού Χρηματιστηρίου. Οι αποδόσεις που έδωσαν το 8μηνο του 2017 ήταν πέραν πάσης προσδοκίας. Άγγιξαν και ξεπέρασαν το 33%.
Οι επενδυτές είχαν προεξοφλήσει κάθε πιθανή προσδοκία και ο τραπεζικός κλάδος είχε μείνει χωρίς… σενάριο.
Αρκούσε ένα-δύο αρνητικά σήματα για να κάνουν βίαια την εμφάνισή τους μαζικές πωλήσεις τραπεζικών τίτλων. Αυτό και έγινε. Το σήμα έδωσε η Κριστίν Λαγκαρντ και το ΔΝΤ γενικότερα και το κλιμάκωσαν οι ανησυχίες του προέδρου του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ για το θέμα των κόκκινων δανείων, που έτσι κι αλλιώς είναι υπαρκτό.
Το χθεσινό -11,75% ήταν χαρακτηριστικό του κλίματος αυτού, όπως και το γεγονός ότι σήμερα, που η πτώση των τραπεζών συνεχίστηκε με μικρότερη ένταση, έκαναν την εμφάνισή τους και σημαντικοί παίκτες, αγοράζοντας σε… πολύ καλές τιμές. Εξάλλου είναι γνωστό ότι οι υπερβολές… πληρώνονται.
Συνολικά, από τα υψηλά έτους που σημείωσαν οι ελληνικές τράπεζες – Alpha Bank στα 2,29 ευρώ στις 17 Ιουλίου, Πειραιώς 5,32 ευρώ στις 24 Ιουλίου, Εθνική 0,376 ευρώ στις 16 Αυγούστου και Eurobank 1,03 ευρώ στις 14 Ιουλίου), η χρηματιστηριακή αξία τους έχει υποχωρήσει κατά 4,1 δισ. ευρώ συνολικά. Η κεφαλαιοποίηση της Πειραιώς έχει μειωθεί κατά 57% και κατά 1,3 δισ. ευρώ, της Eurobank κατά 34% και κατά 772 εκατ. ευρώ, της Εθνικής κατά 29% και κατά 987 εκατ. ευρώ και της Alpha κατά 31% και κατά 1 δισ. ευρώ.
Μόνο τον Σεπτέμβριο, ο οποίος δεν έχει καν τελειώσει, η κεφαλαιοποίησή τους έχει καταρρεύσει κατά 3,052 δισ. ευρώ και κατά 29% συνολικά, με την Πειραιώς να χάνει 1,047 δισ. ευρώ, την Eurobank 503 εκατ. ευρώ, την Alpha 833 εκατ. ευρώ και την Εθνική 668 εκατ. ευρώ.
Το τί θα γίνει τις επόμενες ημέρες, ο κάθε επενδυτής το εκτιμά προσωπικά. Οι τράπεζες ωστόσο θα «ξαναδώσουν χρήματα». Το θέμα είναι πότε.
Σημειώνεται ότι χθες οι ρευστοποιήσεις στον τραπεζικό κλάδο εντάθηκαν με την πληροφορία ότι ο πρόεδρος του Eurogroup, Γερούν Ντάισελμπλουμ, έθεσε στον Γιάννη Στουρνάρα, το ζήτημα των “κόκκινων” δανείων των ελληνικών τραπεζών. Μάλιστα, ο ίδιος υπογράμμισε ότι «κοιτάζοντας γενικότερα την Οικονομία, αν επιλυθεί το θέμα των “κόκκινων” δανείων, δεν θα υπάρχει ζήτημα με τις ελληνικές τράπεζες».
