Ισχυρή άνοδο κατέγραψαν την Παρασκευή οι μετοχές, ενώ άλμα σημείωσε η στερλίνα, καθώς η προοπτική εμπορικής συμφωνίας ΗΠΑ-Κίνας και η εκλογική νίκη του Συντηρητικού Κόμματος στη Βρετανία που τάσσεται υπέρ του Brexit απομάκρυναν δύο από τα πιο μαύρα σύννεφα στον παγκόσμιο επενδυτικό ορίζοντα.
Η διπλή δόση ανακούφισης περιόρισε το ενδιαφέρον των επενδυτών για τα λεγόμενα «ασφαλή καταφύγια», όπως τα κρατικά ομόλογα και το γιεν, ενώ περιόρισε τις προσδοκίες των αγορών για περισσότερες μειώσεις επιτοκίων σε όλο τον κόσμο. «Οι παγκόσμιοι επενδυτές πήραν δύο από τα μεγαλύτερα δώρα στη χριστουγεννιάτική τους λίστα και θα πρέπει να το εκτιμήσουν αυτό, τουλάχιστον για ένα διάστημα» δήλωσε ο Σον Κάλοου, αναλυτής συναλλαγματικών ισοτιμιών στη Westpac.
«Οι παγκόσμιοι χρηματιστηριακοί δείκτες, όπως ο MSCI World, αναμένεται να καταγράψουν περισσότερα ιστορικά υψηλά και η στερλίνα μπορεί να ξεπεράσει το 1,36 δολάριο» σημείωσε.
Η στερλίνα ανήλθε στο υψηλότερο επίπεδο από τα μέσα του 2018, καθώς τα exit polls και στη συνέχεια τα εκλογικά αποτελέσματα από τη Βρετανία απέκλεισαν την όποια πιθανότητα νίκης από το αντιπολιτευόμενο κόμμα των Εργατικών ή ενός κοινοβουλίου όπου καμία παράταξη δεν θα είχε αυτοδυναμία, μια εξέλιξη που ανησυχούσε τους επενδυτές.
Ο πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον κέρδισε σημαντική πλειοψηφία στο βρετανικό κοινοβούλιο, η οποία του δίνει την εξουσία να εκπληρώσει το Brexit, αν και οι εμπορικές συνομιλίες με την Ευρωπαϊκή Ένωση αναμένεται να τραβήξουν για μήνες.
ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ
Αν και άρχισε κάποια κατοχύρωση κερδών, η στερλίνα σημείωνε πριν από λίγο άνοδο σχεδόν 2% στο 1,3411 δολάριο. Έναντι του ευρώ ανήλθε στο υψηλότερο επίπεδο από τα μέσα του 2016.
Οι βρετανικές μετοχές με έκθεση στην εγχώρια αγορά σημείωσαν άλμα μόλις ξεκίνησε η διαπραγμάτευσή τους. Ο δείκτης των εταιρειών μεσαίας κεφαλαιοποίησης FTSE 250, που περιλαμβάνει πολλές εταιρείες με υψηλά έσοδα στη Βρετανία, σημείωσε άλμα περίπου 5%, σε ιστορικά υψηλά επίπεδα.
Η αισιοδοξία για το εμπόριο είχε ήδη οδηγήσει τη Wall Street σε ιστορικά υψηλά επίπεδα. Το Reuters μετέδωσε ότι οι ΗΠΑ πρότειναν τη μείωση κάποιων δασμών σε κινεζικά προϊόντα και την καθυστέρηση επιβολής κάποιων δασμών στο πλαίσιο της «φάσης 1» μιας εμπορικής συμφωνίας μεταξύ της Ουάσινγκτον και του Πεκίνου.
Ο πανευρωπαϊκός δείκτης STOXX 600 έκανε άλμα 1,6%. Ο ευρωπαϊκός δείκτης αναφοράς βρίσκεται πλέον πολύ κοντά στο ιστορικά υψηλό επίπεδο που κατέγραψε το 2015.
Βρίσκεται επίσης σε τροχιά να ολοκληρώσει τη χρονιά με κέρδη σχεδόν 20% -που είναι η μεγαλύτερη ετήσια άνοδός του εδώ και μία δεκαετία-, καθώς οι επενδυτές εμφανίζονται αισιόδοξοι αναφορικά με τον εμπορικό πόλεμο ΗΠΑ-Κίνας. Στην Ασία ο ιαπωνικός Nikkei σημείωσε άνοδο 2,5% σε υψηλό 14 μηνών. Ο ευρύτερος δείκτης MSCI για τις μετοχές Ασίας-Ειρηνικού εκτός της Ιαπωνίας κατέγραψε άλμα 1,5%, στο υψηλότερο επίπεδο από τα τέλη Απριλίου.
Οι αποδόσεις των 10ετών αμερικανικών ομολόγων σημείωσαν άνοδο στο 1,91%, καταγράφοντας αύξηση 12 μονάδων βάσης σε μόλις δύο συνεδριάσεις. Η απόδοση του 10ετούς γερμανικού ομολόγου διαμορφώθηκε νωρίτερα στο υψηλότερο επίπεδο του εξαμήνου στο -0,217%.
Το ιαπωνικό γιεν κατέγραψε πτώση, καθώς περιορίστηκε η ζήτηση για τα λεγόμενα ασφαλή καταφύγια. Το δολάριο ενισχύθηκε στα 109,60 γιεν, έχοντας σημειώσει άνοδο 0,7% κατά τη διάρκεια της νύχτας. Οι τιμές πετρελαίου έκαναν ράλι εν μέσω ελπίδων ότι μια εμπορική συμφωνία ΗΠΑ-Κίνας θα στηρίξει την παγκόσμια ανάπτυξη και, κατά συνέπεια, τη ζήτηση.
Το αμερικανικό αργό ενισχύθηκε κατά 31 σεντς στα 59,49 δολάρια το βαρέλι, ενώ το μπρεντ σημείωσε άνοδο 42 σεντς, στα 64,62 δολάρια το βαρέλι.
Τι λέει ο βρετανικός Τύπος για τη νίκη του Τζόνσον
Η στερλίνα κερδίζει έδαφος έναντι του ευρώ αλλά και του δολαρίου, ενώ οι διεθνείς αγορές άνοιξαν την Παρασκευή 13 Δεκεμβρίου με θετικό πρόσημο. Από τη μία η συμφωνία μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας για το εμπόριο και από την άλλη οι εκλογές στη Βρετανία και η σαρωτική νίκη του Μπόρις Τζόνσον πυροδότησαν αυτό το θετικό κλίμα. Τελικά, η παγκόσμια οικονομία έχει ανάγκη από καθαρές λύσεις. Με την ευρεία νίκη του Τζόνσον το τοπίο με το Brexit ξεκαθάρισε. Η ομίχλη αποτραβήχτηκε και η σύγχυση περιορίστηκε. Η Βρετανία αποχωρεί από την Ε.Ε. την 31η Δεκεμβρίου 2020. Οι οικονομικοί παράγοντες μπορούν πλέον να κάνουν τους λογαριασμούς τους και να καταλήξουν σε συμπεράσματα.
«Χαρά για τον Μπόρις Τζόνσον» ή «εφιάλτης πριν από τα Χριστούγεννα» είναι χαρακτηριστικοί τίτλοι που επιλέγει ο σημερινός Τύπος για να αποτυπώσει το αποτέλεσμα των χθεσινών εκλογών στη Βρετανία, μίας «σαρωτικής νίκης» των Συντηρητικών -όπως αναφέρεται- και των σημαντικών απωλειών των Εργατικών, στηριζόμενος κυρίως στο αποτέλεσμα που έδειξε το exit poll. Κάτω, ωστόσο, από τους ηχηρούς τίτλους, τα βρετανικά Μέσα και πολιτικοί αναλυτές επιχειρούν να ζυγίσουν τα κέρδη και τις απώλειες, και να κατανοήσουν εάν αυτές οι εκλογές ήταν για τους ψηφοφόρους μόνο μία προσπάθεια να δώσουν τέλος στη διαιώνιση του Brexit ή εάν το αποτέλεσμα σηματοδοτεί μία «ουσιαστική αλλαγή» στη βρετανική πολιτική σκηνή.
Τα βρετανικά Μέσα επισημαίνουν κυρίως τη σημαντική νίκη των Συντηρητικών σε περιοχές της βόρειας Αγγλίας και της Ουαλίας, που είχαν υποστηρίξει σθεναρά το Brexit κατά το δημοψήφισμα του 2016, αλλά και την καταστροφή των Εργατικών, παρόλο που σε αυτές κατείχε ιστορικά το προβάδισμα. Το Μπλάιθ Βάλεϊ βρίσκεται στο επίκεντρο αυτής της επισήμανσης, καθώς εξέλεγε Εργατικό βουλευτή από το 1950, αλλά χθες έχασε την έδρα από τους Συντηρητικούς και είχε τη μεγαλύτερη μετατόπιση ψήφων της βραδιάς σε ποσοστό 10,2% προς τους Τόρις.
Οι χαμένοι και οι κερδισμένοι των εκλογών
Σύμφωνα με τα Μέσα της Βρετανίας, «το κόκκινο τείχος γκρεμίστηκε» από τα ανατολικά προς τα δυτικά. Το Ντάρλινγκτον κατέληξε στους Τόρις με μετατόπιση ψήφων στο 7,4%, το Γουόρκινγκτον επίσης με ποσοστό 9,7% (την έδρα κατείχαν οι Εργατικοί από το 1918 και θεωρούνταν βασική έδρα στόχος των Συντηρητικών για να πετύχουν κέρδη στον Βορρά), ενώ στην Ουαλία το Κλούιντ χάθηκε με μετατόπιση 7,5%. Ως παρόμοιες έδρες- κλειδιά αναφέρονται το Μπίσοπ Όκλαντ, το Ρέξαμ (οι Εργατικοί έχασαν 10 ποσοστιαίες μονάδες) και το Στοκ ον Τρεντ.
Στα νότια της Αγγλίας, οι αλλαγές ψήφων προς τους Συντηρητικούς ήταν μικρότερες, αλλά εξίσου σημαντικές. Οι Εργατικοί απέτυχαν να κερδίσουν το Χάστινγκς και έχασαν έδρες στο Στρουντ και στο Γκλούσεστερ.
Για τους Εργατικούς θεωρείται το χειρότερο αποτέλεσμα από το 1935, αφού το μερίδιο των ψήφων τους πέφτει σχεδόν σε κάθε έδρα, πέραν κάποιων λίγων εξαιρέσεων στο Λονδίνο, όπου το κόμμα είχε πιο σκληρή εκστρατεία, όπως στο Πάτνεϊ όπου κατάφερε να την κερδίσει από τους Τόρις, και στο Γούντφορντ Γκριν, όπου τελικά την έχασε από τους Συντηρητικούς. Στο Λονδίνο οι Συντηρητικοί κατάφεραν να κερδίσουν εκ νέου την έδρα του Κένσινγκτον από τους Εργατικούς, αλλά ο Συντηρητικός βουλευτής Ζακ Γκόλντσμιθ έχασε την έδρα του Ρίτσμοντ Παρκ από τους Φιλελεύθερους, ενώ ο υπουργός Εξωτερικών Ντομινίκ Ραμπ διατήρησε τη δική του στο Έσερ και Γουόλτον, αλλά με δύσκολη νίκη από τους Φιλελεύθερους.
Όσο κι αν το αποτέλεσμα φαίνεται εμφατικό, αναλυτές εκτιμούν ότι δεν πρόκειται για πραγματική δικαίωση του Μπόρις Τζόνσον, καθώς εάν αυτό ειπωθεί σε ποσοστό ψήφων, κερδίζει το 43,4%, δηλαδή λίγο περισσότερο από αυτό που συγκέντρωσε η Τερέζα Μέι το 2017, με 42,3%.
Εκτός από την ήττα της επικεφαλής των Φιλελεύθερων Τζο Σουίνσον, που έχασε την έδρα της στη Σκωτία από το SNP (Εθνικό Κόμμα Σκοτίας), μεγάλη απώλεια θεωρείται η ήττα του 87χρονου βετεράνου πολιτικού της αριστερής πτέρυγας, Ντένις Σκίνερ, στο Μπόλσοβερ, από τους Τόρις, η οποία του στέρησε τη δυνατότητα να γίνει ο γηραιότερος βουλευτής του νέου κοινοβουλίου.
Οι ανεξάρτητοι βουλευτές που είχαν αποχωρήσει από το κόμμα των Εργατικών και των Συντηρητικών, δεν κατάφεραν να επανεκλεγούν στο κοινοβούλιο, μεταξύ αυτών ονόματα όπως οι: Άννα Σούρμπι, Σάρα Γουόλαστον (πρώην Τόρις), Κρις Λέσλι και Φρανκ Φιλντ, Γκάβιν Σούκερ, Μάικ Γκέιπς (πρώην Εργατικοί). Οι πρώην υπουργοί των Συντηρητικών, που έβαλαν υποψηφιότητα ως ανεξάρτητοι, Ντέιβιντ Γκοκ, Ντομινίκ Γκριβ και Αν Μίλτον, έχασαν επίσης την έδρα τους. Το ίδιο και οι πρώην Εργατικοί που εντάχθηκαν στους Φιλελεύθερους Δημοκράτες: Τσούκα Ουμούνα, Λουτσιάνα Μπέργκερ και Άντζελα Σμιθ.
Στη Βόρεια Ιρλανδία, ακόμη μία μεγάλη απώλεια έρχεται στο Δημοκρατικό Ενωτικό Κόμμα (DUP), όπου ο αναπληρωτής επικεφαλής του κόμματος, Νάιτζελ Ντοντς, έχασε την έδρα του από το Σιν Φέιν στο βόρειο Μπέλφαστ. Το Σοσιαλδημοκρατικό και Εργατικό κόμμα κέρδισε μία έδρα από το Σιν Φέιν στο Ντέρι και από το DUP στο νότιο Μπέλφαστ.
Οι αντιδράσεις των ευρωπαϊκών ΜΜΕ
«Στις εκλογές στη Βρετανία η επιλογή για τους ψηφοφόρους ήταν ”το μη χείρον”, να ψηφίσουν δηλαδή αυτόν που απεχθάνονταν λιγότερο. Και νικητής αναδείχθηκε ο Μπόρις Τζόνσον» σχολιάζουν ευρωπαϊκά ΜΜΕ συνοψίζοντας το αποτέλεσμα της αναμέτρησης, το οποίο σηματοδοτεί -όπως υποστηρίζουν- την οριστική για την Ε.Ε. απώλεια της Βρετανίας.
Aftonbladet της Σουηδίας
«Οι Βρετανοί ήθελαν να τελειώνει το τσίρκο του Brexit, όπως και οι κερδοσκόποι και οι επενδυτές ανά την υφήλιο» σημειώνει σε ανάλυσή της η σουηδική εφημερίδα «Aftonbladet» και προσθέτει: «Αλλά και οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της Ε.Ε., που βρίσκονται για τη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες, ήθελαν να τελειώνει επιτέλους το χάος που προκάλεσε στην Ένωση η Βρετανία. Η νίκη του ευρωσκεπτικιστή Μπόρις Τζόνσον έγινε κατά κάποιο τρόπο δεκτή με ανακούφιση. Το Brexit, βέβαια, θα κάνει φτωχότερη και πιο αδύναμη την Ε.Ε.
»Ωστόσο, είναι μια ανακούφιση, αφού οι εναλλακτικές θα ήταν πολύ χειρότερες. Ε.Ε. και Βρετανία αποφεύγουν ένα άτακτο ”διαζύγιο”. Με τον αέρα της νίκης ο Τζόνσον μπορεί επιτέλους να συγκεντρώσει στη Βουλή των Κοινοτήτων μια πλειοψηφία υπέρ της συμφωνίας για το Brexit. Έτσι όπως εξελίχθηκαν τα πράγματα ήταν ίσως το καλύτερο που θα μπορούσαμε να ελπίζουμε. Και μπορούμε να είμαστε ικανοποιημένοι που τελειώνει επιτέλους το τσίρκο, έστω κι αν ο κλόουν παραμένει στη σκηνή».
Le Figaro
«Ο Μπόρις Τζόνσον κέρδισε ένα διπλό στοίχημα. Συγκέντρωσε πίσω του όλους τους υποστηρικτές του “Leave”, ενώ το στρατόπεδο του “Remain” παρέμεινε διαιρεμένο» γράφει η γαλλική «Le Figaro». «Εκείνο που απέδωσε για τον Βρετανό πρωθυπουργό ήταν η στρατηγική του για την κατάκτηση των προπυργίων των Εργατικών στη βορειοανατολική και κεντρική Αγγλία. Αυτό το ”κόκκινο τείχος”, όπου κατοικούν κυρίως πρώην ανθρακωρύχοι και μέλη της εργατικής τάξης με βασική έγνοια τους το μεταναστευτικό και την ασφάλεια, ψήφισε συντριπτικά υπέρ του Brexit».
Sueddeutsche Zeitung
«Το Βrexit έρχεται. Μετά τις εκλογές στη Βρετανία δεν υπάρχει πλέον καμία αμφιβολία» σχολιάζει η «Sueddeutsche Zeitung». «Ο Μπόρις Τζόνσον κατάφερε τόσο ξεκάθαρη νίκη, ώστε έχει πλέον τα χέρια του ελεύθερα για να οδηγήσει τη Βρετανία εκτός της Ε.Ε. Αυτό ακριβώς είχε υποσχεθεί κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας. Και με το σύνθημα ”Get Brexit done” κατάφερε να δημιουργήσει την κατάλληλη ατμόσφαιρα στη χώρα.
»Η πλειονότητα των Βρετανών είχε μπουχτίσει με τις κόντρες για το ”διαζύγιο” από την Ένωση κι αποφάσισε να βάλει ένα τέλος στο δράμα του Brexit. Στα τριάμισι χρόνια που ακολούθησαν το δημοψήφισμα του 2016 η χώρα παρέλυσε και διχάστηκε βαθιά. Και κάθε άλλο παρά σίγουρο είναι ότι αυτό θα σταματήσει πλέον με την εκλογική νίκη του Τζόνσον».
Corriere della Sera
«Η Ευρώπη χάνει το Λονδίνο, αυτήν τη φορά στ’ αλήθεια» σχολιάζει η ιταλική «Corriere della Sera». 
«Η αρχαιότερη κοινοβουλευτική δημοκρατία του κόσμου είχε μπει τη νύχτα της 23ης Ιουνίου του 2016 σ’ έναν λαβύρινθο. Ακολούθησαν τριάμισι χρόνια επίμοχθων διαπραγματεύσεων, διαίρεσης, πρόωρες εκλογές προ διετίας που δεν έλυσαν τίποτα, η πτώση της Τερέζα Μέι, η άφιξη του Μπόρις Τζόνσον στην πρωθυπουργία… Η πραγματική νύχτα του Brexit ήταν η χθεσινή. Ο Βρετανός πρωθυπουργός έχει πλέον πιο ελεύθερο το πεδίο για να διαπραγματευτεί μια ηπιότερη έξοδο, που θα εγγυάται τα δικαιώματα των αλλοδαπών εργαζομένων στη χώρα του και την ελευθερία των εμπορικών συναλλαγών. Ο Μπόρις Τζόνσον είχε στοιχηματίσει στο Brexit σ’ αυτές τις ιστορικές εκλογές και το κέρδισε».
El Mundo
«Οι εκλογές στη Βρετανία δεν θα μειώσουν το ρήγμα που άνοιξε ο Ντέιβιντ Κάμερον, ούτε θα συμβάλλουν στην αποκατάσταση της ενότητας που είναι αναγκαία για την επούλωση του τραύματος του ”διαζυγίου” από την Ε.Ε.» γράφει η ισπανική «El Mundo». «Αντίθετα, άνοιξε νέα χάσματα ανάμεσα στις γενιές, ανάμεσα σε αστικά κέντρα και την επαρχία, ανάμεσα σε εθνικιστές και υπέρμαχους της παγκοσμιοποίησης, ανάμεσα σε φιλοευρωπαίους και λαϊκιστές, ανάμεσα σε θιασώτες της αλληλεγγύης και ξενόφοβους».
Neue Zuercher Zeitung
«Το σύνθημα ”Get Brexit done” που επαναλάμβανε μηχανικά σαν προσευχή ο Μπόρις Τζόνσον προφανώς πέτυχε τον στόχο του, αφού οι περισσότεροι θιασώτες του Brexit -ανάμεσά τους κι ένας σημαντικός αριθμός παραδοσιακών ψηφοφόρων των Εργατικών- ψήφισαν τους Τόρις» σχολιάζει η ελβετική εφημερίδα «Neue Zuercher Zeitung». «Ωστόσο, το αναμενόμενο στις 31 Ιανουαρίου Brexit προς έκπληξη πολλών Βρετανών μόνον μια μικρή ανάπαυλα θα φέρει. Αφού, σε αντίθεση με όσα υποστήριζε ο Τζόνσον κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του καμπάνιας, κάθε άλλο παρά ”έτοιμο για φούρνο” είναι. Τον Φεβρουάριο ξεκινά η συμφωνηθείσα μεταβατική περίοδος και το δράμα περνά στην επόμενη φάση με περίπλοκες διαπραγματεύσεις για τη μελλοντική σχέση της Βρετανίας με την Ε.Ε. Η προθεσμία για την επίτευξη συμφωνίας λήγει στα τέλη του 2020, αφού ο Τζόνσον έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο να ζητήσει παράταση. Αν όμως δεν έχει υπάρξει συμφωνία μέχρι τότε, ελλοχεύει ο κίνδυνος ενός νέου άτακτου Brexit…».
