Ένας χρόνος και κάτι, έχει περάσει από τη στιγμή που μπήκε σε λειτουργία η πρώτη Τοπική Μονάδα Υγείας (ΤΟΜΥ) και ακόμη οι νέες δομές της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας προσπαθούν να σταθούν στα πόδια τους. Υπάρχουν σημαντικές ελλείψεις σε ιατρικό προσωπικό, αλλά και μεγάλη καθυστέρηση στο ρυθμό ανάπτυξης νέων μονάδων, με αποτέλεσμα το 2018 να κλείσει με μόλις 101 ΤΟΜΥ σε λειτουργία, ενώ ο αρχικός σχεδιασμός προέβλεπε 239…
Στις καθυστερήσεις και τα προβλήματα, η κυβέρνηση αντιτάσσει τα βήματα που έγιναν το προηγούμενο διάστημα και προβάλλει το έργο και τις δράσεις που ανέλαβαν οι Ομάδες Υγείας που απαρτίζουν τις ΤΟΜΥ. Πέρα από τα στατιστικά στοιχεία επισκέψεων, συνταγογραφήσεων και παραπομπών, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας δίνει ιδιαίτερο βάρος στις δράσεις πρόληψης και εμβολιασμών που πραγματοποιήθηκαν στο διάστημα του ενός χρόνου, όπως επισημάνθηκε στην τελευταία συνέντευξη Τύπου του υπουργείου Υγείας. Συγκεκριμένα, ο αναπληρωτής γενικός γραμματέας του υπουργείου Υγείας, Σταμάτης Βαρδαρός ανέφερε:
«Εδώ να αναφέρω ένα στοιχείο που νομίζω είναι χαρακτηριστικό της δουλειάς που γίνεται. Πλησιάζουν τις 2.000 οι δράσεις που έχουν γίνει από Δεκέμβριο του 2017 μέχρι σήμερα. Οι δράσεις πρόληψης και προαγωγής υγείας από τους επαγγελματίες υγείας των ΤΟΜΥ στις τοπικές κοινωνίες, στα σχολεία, στους χώρους εργασίας, σε ΚΑΠΗ. Αυτές είναι δράσεις και παρεμβάσεις που μπορεί να είναι από απλού ενημερωτικού χαρακτήρα μέχρι πιο σύνθετες θα μου επιτρέψετε να πω δράσεις παρέμβασης όπως παραδείγματος χάρη, εμβολιασμοί.
Πολύ μεγάλο κομμάτι και στους ενήλικες, τον αντιγριπικό εμβολιασμό το έχουν σηκώσει οι εργαζόμενοι τις τοπικές μονάδες υγείας, αλλά και στον παιδικό πληθυσμό. Θυμάμαι χαρακτηριστικό παράδειγμα, νομίζω ότι το έχω αναφέρει ξανά, η ΤΟΜΥ Ευόσμου το 30% των πλημμελώς εμβολιασμένων παιδιών της περιοχής καλύφθηκε από τη δραστηριότητα της ΤΟΜΥ της εκεί περιοχής».
Πρόκειται για μία ακόμα απόδειξη ότι οι εμβολιασμοί ανήκουν στις δράσεις πρόληψης ως αναπόσπαστο κομμάτι της προαγωγής της δημόσιας υγείας, η κυβέρνηση όμως αντιμετωπίζει το ζήτημα κατά το συμφέρον της: για την προβολή του έργου της, κατατάσσει τα εμβόλια στην πρόληψη, στο ζήτημα της δαπάνης όμως ξαφνικά τα εμβόλια «μετατρέπονται» σε φάρμακα!
Η κυβέρνηση επιμένει λανθασμένα να κατατάσσει τα εμβόλια στις δαπάνες του φαρμάκου, όταν οι εμβολιασμοί στη συντριπτική πλειοψηφία των χωρών των Ευρώπης αποτελούν μέρος των δαπανών πρόληψης και δημόσιας υγείας.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και ο ΟΟΣΑ εντάσσουν τα εμβόλια στους κωδικούς της Πρόληψης των μεταδοτικών Νοσημάτων (HC6.3 Prevention of communicable diseases) και στα Προγράμματα Ανοσοποίησης (HC6.2 Immunisation Programs), αφού είναι σαφές ότι δεν εμπίπτουν στη δαπάνη φαρμακευτικών προϊόντων που χρησιμοποιούνται για την θεραπεία νόσων. Ακόμα και ο ΕΟΠΥΥ στον Ενιαίο Κανονισμό Παροχών Υγείας (ΕΚΠΥ) διακρίνει την παροχή της φαρμακευτικής περίθαλψης από την παροχή της πρόληψης και προαγωγής υγείας.
Το αποτέλεσμα της στρεβλής πρακτικής της ένταξης των εμβολίων στη φαρμακευτική δαπάνη είναι η χώρα μας να παρουσιάζει αφενός πλασματικά υψηλότερη δαπάνη φαρμάκων σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες με τις οποίες συγκρίνεται και αφετέρου να «φουσκώνουν» οι υποχρεωτικές επιστροφές (claw back) κατά περίπου 100 εκατ. ευρώ.
Την ίδια ώρα, δεν υπάρχει καμία μέριμνα για αύξηση της φαρμακευτικής δαπάνης, η οποία ούτως ή άλλως δεν επαρκεί για τη φαρμακευτική περίθαλψη του πληθυσμού.
Το θέμα των εμβολιασμών απαιτεί συνεργασία όλων των συναρμόδιων υπουργείων (Οικονομικών, Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Υγείας) ώστε να εξευρεθούν οι πόροι και να διαχωριστεί η χρηματοδότηση για τα εμβόλια.
Με αξιοποίηση κονδυλίων από το ταμείο της Πρόνοιας και ένταξη στα προγράμματα δημόσιας υγείας, μπορεί να δοθεί η απαραίτητη ανάσα στον προϋπολογισμό του φαρμάκου και παράλληλα ώθηση στις εμβολιαστικές δράσεις των νέων Τοπικών Μονάδων Υγείας.
