Κατά της δυνατότητας επέκτασης των συλλογικών ρυθμίσεων, που είναι αποτέλεσμα της ελληνικής υποχρεωτικής διαιτησίας, τάσσεται ο ΣΕΒ.
Σε άρθρο του, ο Γενικός Διευθυντής του ΣΕΒ (ΑΠΕ-ΜΠΕ, 1/4/2018) επισημαίνει πέντε αλλαγές που πρέπει να γίνουν στο σύστημα των κλαδικών συλλογικών διαπραγματεύσεων:
Είναι απαραίτητο να εφαρμοσθεί ως δεσμευτική προϋπόθεση η αντιπροσωπευτικότητα τουλάχιστον κατά 50% στον εκάστοτε κλάδο από την πλευρά των μερών που συνυπογράφουν. Αυτό αποτελεί θεμελιώδες κριτήριο διαφάνειας για την ουσιαστική και αποτελεσματική εφαρμογή της επέκτασης. Όταν αυτή δεν υπάρχει θα πρέπει να υπερισχύουν οι επιχειρησιακές συμβάσεις.
Προϋπόθεση πρέπει να είναι, επίσης, η συμφωνία των αντίστοιχων οργανώσεων των εργοδοτών και των εργαζομένων στην επέκταση ισχύος της κλαδικής συλλογικής σύμβασης εργασίας που έχουν συνάψει (όπως συμβαίνει σε αρκετά ώριμα συστήματα επέκτασης, π.χ. Βέλγιο, Γερμανία, Λουξεμβούργο, Σλοβακία).
Για λόγους στοιχειώδους συνάφειας με τις ευρωπαϊκές πρακτικές δεν πρέπει να περιλαμβάνεται η δυνατότητα επέκτασης των συλλογικών ρυθμίσεων, που είναι αποτέλεσμα της ελληνικής υποχρεωτικής διαιτησίας. Η οποία, σημειωτέον, δεν έχει ανάλογό της σε κανένα άλλο κράτος-μέλος της ΕΕ.
Πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη η σχετική γνώμη των αρμοδίων οργάνων της Διεθνούς Οργάνωσης Εργασίας που θεωρούν ότι η ελληνική υποχρεωτική διαιτησία είναι σαφώς αντίθετη προς τις Διεθνείς Συμβάσεις Εργασίας 98 και 154 και τις Διεθνείς Συστάσεις 92 και 163 και στρεβλώνει τις ελεύθερες συλλογικές διαπραγματεύσεις κατά τρόπο δραματικό. Στρεβλώνει δε ακόμη περισσότερο την πρακτική της επέκτασης.
Επιπλέον, για τις ανάγκες αναδιάρθρωσης και παραγωγικού μετασχηματισμού της οικονομίας, και τουλάχιστον έως ότου έχουν ολοκληρωθεί οι προσπάθειες αναδιάρθρωσης των δεκάδων χιλιάδων επιχειρήσεων που βαρύνονται με μη-εξυπηρετούμενα δάνεια, είναι ανάγκη να εξακολουθήσουν να υπερισχύουν οι επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις έναντι των κλαδικών. Τέτοιου είδους ευελιξία για την αναγκαία προσαρμογή και μεγέθυνση των ελληνικών επιχειρήσεων, καθώς και τη διάσωση επιχειρήσεων και θέσεων εργασίας δεν αποτελεί κλαδικό ζήτημα. Σε πολλούς κλάδους υπάρχουν ταυτόχρονα επιχειρήσεις που είναι αναπτυσσόμενες και προσανατολισμένες προς τις εξαγωγές, και άλλες επιχειρήσεις που είναι στο χείλος της χρεωκοπίας και χρήζουν αναδιάρθρωσης.
Εν τέλει, δεν πρέπει να ξεχνάμε τρία σημεία, σύμφωνα με το ίδιο:
* Το πρώτο είναι ότι η λειτουργία της αγοράς εργασίας αποτελεί σημαντικό παράγοντα για μια ισχυρή, διεθνώς ανταγωνιστική βιομηχανία.
* Το δεύτερο είναι ότι ήδη -σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ- η Ελληνική αγορά εργασίας παρουσιάζει αύξηση μισθών εξαρτημένης εργασίας κατά 2,3% το 2017, χωρίς να ισχύει η επεκτασιμότητα παλαιού τύπου.
* Το τρίτο είναι ότι στην τρέχουσα συγκυρία, η αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος των εργαζομένων θα πρέπει να προέλθει μέσα από τη μείωση του υψηλού μη μισθολογικού κόστους. Για όλους τους παραπάνω λόγους, στο ζήτημα της επεκτασιμότητας των συλλογικών συμβάσεων εργασίας απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή από όλους.
