Πρωτογενές έλλειμμα της τάξης των 6,4 δισ. ευρώ παρουσιάζει η εικόνα εκτέλεσης του προϋπολογισμού για το 8μηνο, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Υπουργείου Οικονομικών.
Παράλληλα, τα καθαρά έσοδα εμφανίζουν αύξηση κατά 7,6%, κάτι το οποίο οφείλεται, ωστόσο, τόσο στην προκαταβολή των χρημάτων από το Ταμείο Ανάκαμψης (2,3 δισ. ευρώ), όσο και στην «είσπραξη» των ANFA’s (644 εκατ. ευρώ).
Αξίζει να σημειωθεί ότι η είσπραξη έμμεσων φόρων κινήθηκε ανοδικά.
Σύμφωνα με τα στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο του Ιανουαρίου-Αυγούστου 2021, παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 10.519 εκατ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 13.487 εκατ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2021 στην επεξηγηματική έκθεση του ΜΠΔΣ 2022-2025 και ελλείμματος 9.681 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2020. Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε έλλειμμα ύψους 6.381 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές έλλειμμα 9.405 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς ελλείμματος 5.484 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2020.
Το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 34.686 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 2.454 εκατ. ευρώ ή 7,6% έναντι της εκτίμησης για το αντίστοιχο διάστημα που έχει περιληφθεί στην επεξηγηματική έκθεση του ΜΠΔΣ 2022-2025. Ωστόσο στα αυξημένα έσοδα του οκταμήνου και ειδικότερα στην κατηγορία «Μεταβιβάσεις», περιλαμβάνονται: (α) η προκαταβολή, τον μήνα Αύγουστο 2021, από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF) ποσού 2.310 εκατ. ευρώ που είχε προβλεφθεί ότι θα εισπραχθεί τον μήνα Σεπτέμβριο 2021, καθώς και (β) τα έσοδα από ANFA’s, ποσού 644 εκατ. ευρώ, που εισπράχτηκαν τον Ιούλιο 2021, τα οποία δεν είχαν προβλεφθεί στο ΜΠΔΣ 2022-2025.
Συνεπώς, μη συμπεριλαμβανομένων των ανωτέρω ποσών, τα καθαρά έσοδα παρουσιάζουν μείωση κατά 500 εκατ. ευρώ ή 1,6% έναντι της εκτίμησης που έχει περιληφθεί στην επεξηγηματική έκθεση του ΜΠΔΣ 2022-2025, εξαιτίας κυρίως των μειωμένων εσόδων του ΠΔΕ αλλά και της καταγραφής, τον μήνα Ιούλιο 2021, του εισπραχθέντος τιμήματος από την πώληση του Ελληνικού ως χρηματοοικονομικής συναλλαγής (πώληση μετοχών) ενώ είχε προβλεφθεί στην κατηγορία «Πωλήσεις παγίων περιουσιακών στοιχείων» (μη χρηματοοικονομική συναλλαγή).
Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 37.510 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 2.365 εκατ. ευρώ ή 6,7% έναντι του στόχου.
Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 28.716 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 183 εκατ. ευρώ ή 0,6% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην επεξηγηματική έκθεση του ΜΠΔΣ 2022-2025.
Πώς κινήθηκαν τα έσοδα από φόρους
Ειδικότερα, την περίοδο του Ιανουαρίου-Αυγούστου 2021 αύξηση έναντι του στόχου παρατηρήθηκε στις εξής κύριες κατηγορίες εσόδων:
α) ΦΠΑ στα πετρελαιοειδή και στα παράγωγα αυτών κατά 12 εκατ. ευρώ
ή 1,1%,
β) ΦΠΑ καπνικών προϊόντων κατά 21 εκατ. ευρώ ή 5,1%,
γ) ΦΠΑ λοιπών προϊόντων και υπηρεσιών κατά 76 εκατ. ευρώ ή 0,8%,
δ) ΕΦΚ καπνικών προϊόντων κατά 38 εκατ. ευρώ ή 2,9%,
ε) ΕΦΚ λοιπών προϊόντων κατά 17 εκατ. ευρώ ή 4,8%,
στ) Φόροι επί χρηματοοικονομικών και κεφαλαιακών συναλλαγών κατά 58 εκατ. ευρώ ή 21,3%,
ζ) Φόροι ταξινόμησης οχημάτων κατά 21 εκατ. ευρώ ή 11,7%,
η) Λοιποί φόροι επί αγαθών κατά 70 εκατ. ευρώ ή 196,8%,
θ) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από Φυσικά Πρόσωπα (ΦΠ) κατά 83 εκατ. ευρώ ή 1,3%,
ι) Μεταβιβάσεις κατά 2.849 εκατ. ευρώ ή 72,8% όπως προαναφέρθηκε,
ια) Λοιπά τρέχοντα έσοδα κατά 11 εκατ. ευρώ ή 0,7%
εκ των οποίων : Επιστροφές δαπανών κατά 61 ή εκατ. ευρώ 10,7%.
Μειωμένα έναντι του στόχου την ίδια περίοδο ήταν τα έσοδα στις κάτωθι βασικές κατηγορίες:
α) ΕΦΚ ενεργειακών προϊόντων κατά 55 εκατ. ευρώ ή 2,2%,
β) Φόροι με μορφή χαρτοσήμου κατά 13 εκατ. ευρώ ή 6,8%,
γ) Λοιποί φόροι επί παραγωγής κατά 15 εκατ. ευρώ ή 2,0%,
δ) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από εταιρίες (ΝΠ) κατά 307 εκατ. ευρώ ή 19,9%,
ε) Φόροι κεφαλαίου κατά 17 εκατ. ευρώ ή 12,1%,
στ) Λοιποί τρέχοντες φόροι κατά 175 εκατ. ευρώ ή 11,5%,
ζ) Πωλήσεις παγίων περιουσιακών στοιχείων κατά 302 εκατ. ευρώ ή 98,7%, εξαιτίας της καταγραφής του τιμήματος από την πώληση του Ελληνικού ως χρηματοοικονομική συναλλαγή, όπως προαναφέρθηκε.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 2.824 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 89 εκατ. ευρώ από το στόχο (2.912 εκατ. ευρώ).
Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 3.404 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 292 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Η εικόνα του Αυγούστου
Ειδικότερα, τον Αύγουστο 2021 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 7.717 εκατ. ευρώ αυξημένο κατά 3.090 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον μηνιαίο στόχο εξαιτίας κυρίως της είσπραξης της προκαταβολής ποσού 2.310 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που είχε προβλεφθεί ότι θα εισπραχθεί τον μήνα Σεπτέμβριο 2021, καθώς και των αυξημένων εσόδων του ΠΔΕ.
Τα συνολικά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 8.049 εκατ. ευρώ, αυξημένα έναντι του μηνιαίου στόχου κατά 3.017 εκατ. ευρώ.
Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 4.342 εκατ. ευρώ, μειωμένα μόλις κατά 83 εκατ. ευρώ ή 1,9% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην επεξηγηματική έκθεση του ΜΠΔΣ 2022-2025, λαμβανομένης υπόψη της παράτασης που δόθηκε για την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων στα φυσικά και νομικά πρόσωπα και την συνακόλουθη παράταση πληρωμής της πρώτης και της δεύτερης δόσης μέχρι τις 17 Σεπτεμβρίου 2021.
Οι κυριότερες κατηγορίες εσόδων στις οποίες σημειώθηκε αύξηση έναντι του στόχου τον Αύγουστο 2021, είναι οι κάτωθι:
α) ΦΠΑ στα πετρελαιοειδή και στα παράγωγα αυτών κατά 17 εκατ. ευρώ,
β) ΕΦΚ καπνικών προϊόντων κατά 16 εκατ. ευρώ,
γ) Φόροι επί χρηματοοικονομικών και κεφαλαιακών συναλλαγών κατά 10 εκατ. ευρώ,
δ) Λοιποί φόροι επί αγαθών κατά 11 εκατ. ευρώ,
ε) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από Φυσικά Πρόσωπα (ΦΠ) κατά 15 εκατ. ευρώ,
στ) Μεταβιβάσεις κατά 3.065 εκατ. ευρώ, εξαιτίας της είσπραξης του ποσού από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, καθώς και των αυξημένων εσόδων Π.Δ.Ε.,
ζ) Λοιπά τρέχοντα έσοδα κατά 40 εκατ. ευρώ
εκ των οποίων : Επιστροφές δαπανών κατά 14 εκατ. ευρώ.
Αντίθετα, μειωμένες έναντι του στόχου ήταν τον Αύγουστο 2021 κυρίως οι εξής βασικές κατηγορίες εσόδων:
α) ΦΠΑ λοιπών προϊόντων και υπηρεσιών κατά 16 εκατ. ευρώ,
β) Φόρος εισοδήματος πληρωτέος από εταιρίες (ΝΠ) κατά 144 εκατ. ευρώ,
γ) Λοιποί φόροι εισοδήματος κατά 10 εκατ. ευρώ.
Οι επιστροφές εσόδων του Αυγούστου 2021 ανήλθαν σε 332 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας μείωση κατά 73 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου (405 εκατ. ευρώ).
Τα έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν σε 1.227 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 735 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου.
Μειωμένες οι δαπάνες
Οι δαπάνες του Κρατικού Προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Αυγούστου 2021 ανήλθαν στα 45.205 εκατ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 514 εκατ. ευρώ ή 1,1% έναντι του στόχου (45.719 εκατ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην επεξηγηματική έκθεση του ΜΠΔΣ 2022-2025.
Η υποεκτέλεση του Τακτικού Προϋπολογισμού ύψους 215 εκατ. ευρώ οφείλεται κυρίως στον ετεροχρονισμό των επιχορηγήσεων προς ΟΚΑ ύψους 347 εκατ. ευρώ. Αναμένεται πλήρης απορρόφηση των σχετικών κονδυλίων έως το τέλος του έτους.
Αντίθετα, οι πληρωμές που σχετίζονται με τα εξοπλιστικά προγράμματα του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας (κατηγορία αποκτήσεων παγίων περιουσιακών στοιχείων), κινήθηκαν αυξητικά σε σχέση με τον αρχικό στόχο κατά 760 εκατ. ευρώ, προς εξυπηρέτηση των σχετικών συμβάσεων. Οι πληρωμές στο σκέλος του ΠΔΕ και του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας παρουσίασαν μείωση σε σχέση με τον στόχο κατά 299 εκατ. ευρώ ή 5,0%. Επισημαίνεται ότι οι δαπάνες του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας λαμβάνουν χώρα, ακολουθώντας διαδικασίες ανάλογες του εθνικού σκέλους του ΠΔΕ.
Η προσωρινή εικόνα των κυριότερων πληρωμών των μέτρων κατά της πανδημίας για την περίοδο Ιανουαρίου – Αυγούστου, έχει ως εξής:
α) η δαπάνη αποζημίωσης ειδικού σκοπού λόγω της πανδημίας του COVID-19 (μισθωτών) ύψους 1.896 εκατ. ευρώ, η οποία πληρώθηκε από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (κατηγορία μεταβιβάσεων),
β) η επιστρεπτέα προκαταβολή ύψους 1.618 εκατ. ευρώ από την κατηγορία των μεταβιβάσεων και 1.108 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ,
γ) η κρατική αποζημίωση εκμισθωτών ύψους 715 εκατ. ευρώ, λόγω μειωμένων μισθωμάτων που λαμβάνουν,
δ) η επιχορήγηση προς τον ΟΠΕΚΑ ύψους 225 εκατ. ευρώ, για την αποπληρωμή δανείων πληγέντων από την πανδημία,
ε) η ενίσχυση μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων που επλήγησαν από τον COVID-19 στις Περιφέρειες ύψους 548 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ,
στ) η επιδότηση τόκων δανείων μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων ύψους 104 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ,
ζ) οι δαπάνες σχετικά με το ταμείο εγγυοδοσίας επιχειρήσεων ύψους 220 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ,
η) η επιδότηση κεφαλαίου κίνησης σε επιχειρήσεις εστίασης για προμήθεια πρώτων υλών ύψους 113 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ και
θ) η συνεισφορά του δημοσίου για την αποπληρωμή επιχειρηματικών δανείων πληγέντων δανειοληπτών ύψους 102 εκατ. ευρώ από το ΠΔΕ.
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Αυγούστου 2021 παρουσιάζονται αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2020 κατά 5.474 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω των αυξημένων δαπανών για μέτρα κατά της πανδημίας και των αυξημένων πληρωμών εξοπλιστικών προγραμμάτων στο σκέλος του τακτικού προϋπολογισμού.
