του Pascal Riché (*)
Είναι περίεργη η απήχηση που μπορεί να έχει ένας νεολογισμός, δεκαετίες μετά την πρωτοεμφάνισή του. Το 1970, για να κοροϊδέψουν την οικονομική φιλοσοφία του τότε αμερικανού προέδρου, οι Δημοκρατικοί επινόησαν την έκφραση «Nixonomics», από το «Νίξον» και το “economics”. Σύμφωνα με τον Λάρι Ο’ Μπράιεν, τότε πρόεδρο του Δημοκρατικού Κόμματος, Nixonomics σημαίνει πως τα πράγματα που κανονικά ανεβαίνουν (χρηματιστήριο, παραγωγικότητα) έχουν την τάση να πέφτουν, ενώ τα πράγματα που πρέπει να πέφτουν (τιμές, ανεργία) έχουν την τάση να ανεβαίνουν…
Μια ημέρα του 1984, μια από τις πιο αντιδραστικές βεντέτες του ραδιοφώνου, ο Πολ Χάρβεϊ, είχε αναφωνήσει στο μικρόφωνο: «Ο πρόεδρος Ρίγκαν πέτυχε ένα θαύμα. Τα Reaganomics δουλεύουν!» Η λέξη έχασε τότε το υποτιμητικό της περιεχόμενο. Ακολούθησαν τα Clintonomics, Bushonomics, Obamanomics. Και να που πριν από μερικές εβδομάδες ο αμερικανικός Τύπος αναφέρθηκε στα Kamalanomics.
Η υποψήφια των Δημοκρατικών παρουσίασε μερικές ιδέες που διαφέρουν αρκετά από εκείνες που πρέσβευε ο Μπάιντεν. Ο βασικός της στόχος είναι να αποκαταστήσει την αγοραστική δύναμη των Αμερικανών. Η πρώτη της ιδέα, κλασική, είναι να ελαφρύνει τη φορολογία (με εξαίρεση τις επιχειρήσεις και τους πιο πλούσιους) και να μοιράσει εκπτώσεις φόρου στα λαϊκά και μεσαία στρώματα. Η δεύτερη ιδέα της είναι πιο «αιρετική»: να συγκρατήσει τις τιμές των τροφίμων, των καυσίμων και της ιατρικής περίθαλψης. Τέλος, για να πολεμήσει τα υψηλά ενοίκια, θέλει να πολλαπλασιάσει τα κίνητρα για κατασκευές, με στόχο 3 εκατομμύρια νέες κατοικίες.
Οι Ρεπουμπλικανοί τη χαρακτήρισαν αμέσως κομμουνίστρια. Οι ορθόδοξοι οικονομολόγοι σούφρωσαν τα φρύδια. Ο Economist, για παράδειγμα, έγραψε ότι το πρόγραμμα είναι αντιπαραγωγικό: «Το σχέδιο της κ. Χάρις για το κόστος διαβίωσης θα μπορούσε να σηματοδοτήσει την έναρξη ενός νέου σταδίου στην ανησυχητική οδύσσεια της Αμερικής». Η προσπάθεια τιθάσευσης των τιμών είναι, για την κυρίαρχη σκέψη, έγκλημα καθοσιώσεως, καθώς διαταράσσει την «ορθή κατανομή των πόρων».
Προς βοήθεια της υποψήφιας έσπευσε μια ομάδα οικονομολόγων. Έκπληξη: πρόκειται για την ομάδα της Goldman Sachs! Μια νίκη της Κάμαλα, ανακοίνωσε η ομάδα αυτή, θα έδινε τη μεγαλύτερη ώθηση στην οικονομία. Ο θετικός αντίκτυπος από την αύξηση των νέων δαπανών και των νέων εκπτώσεων φόρου θα ξεπεράσει, σύμφωνα με το υπόμνημα της τράπεζας προς τους πελάτες της, τον αρνητικό αντίκτυπο από την αύξηση της φορολογίας των επιχειρήσεων.
Και αντιστρόφως, επισημαίνει ο γίγαντας της Γουολ Στριτ, μια νίκη των Ρεπουμπλικανών και του Τραμπ θα επηρέαζε ήδη από τον ερχόμενο χρόνο την οικονομική παραγωγή. Γιατί; Επειδή ο Τραμπ έχει υποσχεθεί να σκληρύνει τη μεταναστευτική πολιτική (κάτι που θα μειώσει την προσφορά) και να αυξήσει τους δασμούς στις εισαγωγές από χώρες όπως η Κίνα (κάτι που θα φουσκώσει τις τιμές).
Αλλά και στο δημοσιονομικό πεδίο τα Kamalanomics θεωρούνται σοβαρότερα από τα Trumponomics. Σύμφωνα με μια μελέτη του Πανεπιστημίου της Πενσιλβάνια, οι υποσχέσεις του Τραμπ θα επιβάρυναν το ομοσπονδιακό δημόσιο χρέος κατά 5,8 τρισεκατομμύρια δολάρια την επόμενη δεκαετία, πέντε φορές περισσότερο από τις προτάσεις της Χάρις. Η διαφορά αυτή δεν θα πρέπει να εκπλήσσει: στις ΗΠΑ, όπως και στη Γαλλία, όταν η Δεξιά βρίσκεται στην εξουσία τα ελλείμματα επιβαρύνονται περισσότερο απ’όταν κυβερνά η Αριστερά. Συνέβη με τον Κλίντον σε σχέση με τον Μπους τον νεότερο, συνέβη και με τον Ολάντ σε σχέση με τον Σαρκοζί.
Αντίθετα με τον μύθο, τα τζιτζίκια δεν είναι κατ’ ανάγκη αριστερά και τα μυρμήγκια δεν είναι κατ’ ανάγκη δεξιά.
(*) Ο Πασκάλ Ρισέ είναι αρθρογράφος του περιοδικού L΄Οbs
(Πηγή: L’ Obs)
