Επιμέλεια: Στέλιος Βασιλούδης
Καθώς ο πληθωρισμός τίθεται υπό έλεγχο και η ανάπτυξη αρχίζει ανοδική πορεία, μια ευρύτερη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή θα δημιουργούσε σημαντικά προβλήματα. Η οικονομία της Ευρώπης προετοιμάζεται για τις αλυσιδωτές αντιδράσεις μιας κλιμακούμενης σύγκρουσης μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς που θα μπορούσε να διαλύσει την αίσθηση ότι τα πράγματα άρχιζαν να φαίνονται πιο θετικά 20 μήνες μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Με την έναρξη της χερσαίας επίθεσης από τα ισραηλινά στρατεύματα στη Γάζα, οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο φοβούνται τις αρνητικές επιπτώσεις της ευρύτερης ανάφλεξης στη Μέση Ανατολή – τόσο σύντομα μετά την οικονομική αναταραχή που προκλήθηκε από την πανδημία και τον πόλεμο της Ουκρανίας
«Η παγκόσμια οικονομία έχει μπει σε ταραγμένους καιρούς γιατί οι γεωπολιτικές εντάσεις είναι ο πραγματικός οικονομικός κίνδυνος», δηλωσε ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Bruno Le Maire σε δημοσιογράφους στο Μαρακές στο περιθώριο της ετήσιας συνάντησης του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) και της Παγκόσμιας Τράπεζας. «Οποιαδήποτε κλιμάκωση στην περιοχή θα είχε, φυσικά, σημαντικό αντίκτυπο στην παγκόσμια ανάπτυξη και στην παγκόσμια ευημερία», συνέχισε.
Μετά το σοκ της απόφασης του Κρεμλίνου να στείλει στρατεύματα στην Ουκρανία, η οποία εκτόξευσε το κόστος των καυσίμων, η παγκόσμια παραγωγή άρχισε να ανακάμπτει – αλλά με αργούς ρυθμούς, αυξανόμενη κατά 3% φέτος – αλλά αναμένεται να παραμείνει υποτονική στο 2,9% το επόμενο έτος, σύμφωνα με προβλέψεις του ΔΝΤ που ανακοινώθηκαν αυτή την εβδομάδα.
Η ευρωζώνη αναμένεται να αναπτυχθεί κατά μόλις 0,7% φέτος και 1,2% το επόμενο έτος – υποβάθμιση κατά -0,2 και -0,3 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με τις προηγούμενες προσδοκίες του ΔΝΤ.
Εκτός από τον πόλεμο, οι διαταραχές της εφοδιαστικής αλυσίδας από την πανδημία του Covid και η σπειροειδής αύξηση του κόστους δανεισμού, αποτέλεσαν σημαντικα πλήγματα. Ο παγκόσμιος πληθωρισμός αναμένεται να μειωθεί από τα πρόσφατα υψηλά νούμερα, αλλά οι περισσότερες χώρες δεν θα επιστρέψουν στο 2% – τον ετήσιο στόχο πολλών κεντρικών τραπεζών – έως το 2025, ανέφερε το Ταμείο. Η ζώνη του ενιαίου νομίσματος της Ευρώπης αναμένεται να επιτύχει αυτόν τον στόχο μόνο το δεύτερο εξάμηνο του 2025, δήλωσε ο Alfred Kammer, διευθυντής του ΔΝΤ για την Ευρώπη.
Ενώ προς το παρόν ο οικονομικός αντίκτυπος της σύγκρουσης Ισραήλ – Χαμάς έχει περιοριστεί σχετικά, ο φόβος είναι ότι ένας παρατεταμένος πόλεμος, με πιθανότητα περαιτέρω κλιμάκωσης στη Μέση Ανατολή, θα μπορούσε να αναστρέψει τα κέρδη στα μέτωπα της ανάπτυξης και του πληθωρισμού, που επιτεύχθηκαν με τόσο κόπο.
Οι τιμές του πετρελαίου αυξήθηκαν τη Δευτέρα κατά 4%, υποχωρώντας ελαφρά την Τρίτη και παραμένοντας κάτω από το πρόσφατο ανώτατο όριο των (σχεδόν) 100 δολαρίων το βαρέλι. Το αρνητικό αποτέλεσμα στην Ευρώπη από την αύξηση του κόστους του πετρελαίου θα μπορούσε να είναι σημαντικό, ειδικά καθώς η ήπειρος ανακάμπτει με αργους ρυθμους από το σοκ στις τιμές της ενέργειας που οδήγησε τον πληθωρισμό σε άνοδο το περασμένο φθινόπωρο.
Άνοδος άνω του 10% θα μείωνε το παγκόσμιο ΑΕΠ κατά περίπου 0,15 ποσοστιαίες μονάδες και θα αύξανε τον πληθωρισμό κατά 0,4 ποσοστιαίες μονάδες, δήλωσε ο επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ Pierre – Olivier Gourinchas. «Θα πρέπει να περιμένουμε λίγο για να πούμε ποιος μπορεί να είναι ο αντίκτυπος», πρόσθεσε.
Η αύξηση του κόστους του πετρελαίου σηματοδοτεί την πρόβλεψη της εξάπλωσης της βίας, δήλωσε ο Henning Gloystein, διευθυντής για την ενέργεια, το κλίμα και τους πόρους στο think tank Eurasia Group. «Η σύγκρουση μέχρι στιγμής δεν έχει επηρεάσει καθόλου την προσφορά πετρελαίου – η τιμή που βλέπουμε είναι κυριολεκτικά η τιμολόγηση της αγοράς πετρελαίου σε υψηλότερους κινδύνους για την μείωση της προσφοράς, λόγω των ανησυχιών ότι η σύγκρουση θα μπορούσε να κλιμακωθεί», συμπλήρωσε.
Η εκτίμηση είναι ότι οποιαδήποτε ιρανική εμπλοκή στην επίθεση της Χαμάς – την οποία αρνήθηκε η Τεχεράνη – θα μπορούσε να οδηγήσει σε περικοπή της ιρανικής παραγωγής πετρελαίου και σε αυστηροποίηση των δυτικών κυρώσεων σε αυτήν. «Εάν επηρεαστούν τα στενα του Ορμούζ τότε θα δούμε τις τιμές του πετρελαίου να ξεπερνούν τα 100 δολάρια το βαρέλι», πρόσθεσε ο Gloystein.
Αυτό θα έκανε τη μάχη για να τεθεί υπό έλεγχο ο πληθωρισμός πιο δύσκολη, αυξάνοντας την πίεση στις κυβερνήσεις και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού να λάβουν περαιτέρω μέτρα για την αντιμετώπιση της κρίσης του κόστους ζωής. Μια περαιτέρω αυστηροποίηση των κυρώσεων θα μπορούσε επίσης να είναι στο προσκήνιο εάν εμπλέκεται το Ιράν. «Δεν θα έβγαζα τίποτα από το τραπέζι όσον αφορά πιθανές μελλοντικές ενέργειες», είπε η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Janet Yellen σε δημοσιογράφους στο Μαρόκο. «Παντως, δεν θέλω να προχωρήσουμε σε σενάρια», συμπλήρωσε.
Σε μια δήλωση την Πέμπτη, η Goldman Sachs, ανέφερε ότι αναμένει την ιρανική παραγωγή πετρελαίου να υποχωρήσει ελαφρώς ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης, σύμφωνα με την εκτίμηση της ότι οι τιμές του πετρελαίου θα διαπραγματεύονται στα 100 δολάρια το βαρέλι μέχρι το τέλος του επόμενου έτους.
Οι μελλοντικές τιμές φυσικού αερίου στην Ολλανδία, σημείο αναφοράς του κλάδου, αυξήθηκαν σχεδόν στα 52 ευρώ ανά μεγαβατώρα την Πέμπτη, υψηλό επτά μηνών και αύξηση σχεδόν 37% σε σχέση με την τρέχουσα τιμή καθώς ολοκληρώθηκαν οι συναλλαγές, όμως αυτό οφείλεται σε πολλούς παράγοντες.
Το Ισραήλ διέταξε τη Δευτέρα τη Chevron να διακόψει την εξόρυξη φυσικού αερίου στο κοίτασμα της Temer εν μέσω πυραύλων από τη Γάζα και η φινλανδική κυβέρνηση επιβεβαίωσε την Τετάρτη ότι ερευνούσε δολιοφθορά σε υποθαλάσσιο αγωγό φυσικού αερίου που εκτείνεται κάτω από τη Βαλτική Θάλασσα. Ωστόσο, και οι δύο εξελίξεις έχουν περιορισμένο αντίκτυπο στον εφοδιασμό, με την ευρωπαϊκή αποθήκευση φυσικού αερίου να βρίσκεται κοντά στο 100%.
«Η αγορά φυσικού αερίου είναι ήρεμη αλλά τεταμένη», είπε ο Gloystein, προσθέτοντας ότι οποιαδήποτε κλιμάκωση της σύγκρουσης που θα απειλούσε σημαντικούς περιφερειακούς παραγωγούς LNG όπως το Κατάρ θα μπορούσε να αυξήσει περαιτέρω τις τιμές.
«Δεν χρειάζονται πολλά για να μπεις σε μια φάση πυρετού. Είχαμε τον πόλεμο της Ουκρανίας, τις περικοπές της ρωσικής προμήθειας φυσικού αερίου, τις κυρώσεις της Δύσης για το ανώτατο όριο πετρελαίου και τώρα έχουμε πόλεμο και στη Μέση Ανατολή – αυτό είναι ένα πρόβλημα», κατέληξε.
Πηγή: POLITICO
.jpg)