Στην ετήσια σύνοδο της Παγκόσμιας Τράπεζας (ΠΤ-WBG) και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ-IMF) για το 2018, που πραγματοποιήθηκε στο Μπαλί της Ινδονησίας στις 12 και 13 Οκτωβρίου 2018, με την ιδιότητα του αναπληρωτή διοικητή του Ομίλου της Παγκόσμιας Τράπεζας συμμετείχε ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης, Ηλίας Ξανθάκος.
Όπως αναφέρει ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομίας, την Παρασκευή 12 Οκτωβρίου πραγματοποίηθηκε η κοινή συνάντηση-ολομέλεια (Annual Meetings Plenary Session) Παγκόσμιας Τράπεζας και ΔΝΤ, ενώ το Σάββατο, 13 Οκτωβρίου, πραγματοποιήθηκε η συνάντηση της Επιτροπής Ανάπτυξης (Development Committee Plenary) της Παγκόσμιας Τράπεζας (μικτή υπουργική επιτροπή των συμβουλίων διοικητών της Παγκόσμιας Τράπεζας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου επί των μεταβιβάσεων πόρων προς τις αναπτυσσόμενες χώρες).
Όσον αφορά την Παγκόσμια Τράπεζα, με αυξημένο πλέον από εφέτος τον προϋπολογισμό του ομίλου της, συζητήθηκαν τέσσερα νέα θέματα με φόντο τους δίδυμους στόχους της για το 2030 (εξάλειψη της ακραίας φτώχειας και ενίσχυση της κοινής ευημερίας με αύξηση των εισοδημάτων του φτωχότερου 40% των ανθρώπων σε κάθε χώρα):
(1) Πρόγραμμα ανθρώπινου κεφαλαίου (Human Capital Project-HCP). Ο όμιλος της Παγκόσμιας Τράπεζας έχει θέσει το ανθρώπινο κεφάλαιο στο επίκεντρο των προσπαθειών του για να πετύχει τους στόχους της για το 2030. Έτσι, το HCP υποστηρίζει τις χώρες που δίνουν προτεραιότητα σε περισσότερες και καλύτερες επενδύσεις με κέντρο τον άνθρωπο, για μεγαλύτερη ισότητα και ανάπτυξη, δεδομένου ότι το ανθρώπινο κεφάλαιο βασίζεται στις γνώσεις, τις δεξιότητες και την υγεία που συγκεντρώνουν οι άνθρωποι στη ζωή τους, επιτρέποντας τη συνειδητοποίηση της δυναμικής τους ως παραγωγικά μέλη της κοινωνίας.
Αυτό βεβαίως, έρχεται σε αντίθεση με την τάση των πολιτικών, οι οποίοι, ενώ κάνουν λόγο για επενδύσεις στο ανθρώπινο κεφάλαιο, στην πραγματικότητα το αποφεύγουν διότι χρειάζεται χρόνος για να αποφέρουν οφέλη στην οικονομία. Το HCP στοχεύει να βοηθήσει στη δόμηση ανθρώπινου κεφαλαίου. Μάλιστα, για τον λόγο αυτό, θα χρησιμοποιήσει έναν νέο δείκτη, τον Δείκτη Ανθρώπινου Κεφαλαίου, ο οποίος ποσοτικοποιεί το ανθρώπινο κεφάλαιο όσον αφορά τη συμβολή της υγείας και της εκπαίδευσης στην παραγωγικότητα της επόμενης γενιάς εργαζομένων, πάντα σε σχέση με τη συνθήκη της πλήρους εκπαίδευσης και της πλήρους υγείας.
(2) Τεχνολογίες που επιφέρουν ριζικές αλλαγές (Disruptive Technologies-DT). Είναι οι «νέες» τεχνολογίες που, είτε οδηγούν σε βαθμιαίες αλλαγές στο κόστος ή στην πρόσβαση σε προϊόντα και υπηρεσίες, είτε αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο συλλέγουμε πληροφορίες, δημιουργούμε προϊόντα ή αλληλοεπιδρούμε. Πέντε τάσεις διαμορφώνονται:
(α) οι παγκόσμιες ψηφιακές πλατφόρμες εξελίσσονται σε νέα μέσα παραγωγής,
(β) η πρόσβαση σε βασικές ανάγκες και υπηρεσίες διευρύνεται διαρκώς (περίθαλψη, γεωργία, ενέργεια κλπ.),
(γ) η φύση της εργασίας αλλάζει και αναδεικνύεται ο ρόλος του ανθρώπινου δυναμικού, με τάση να αυξάνονται οι θέσεις εργασίας non routine,
(δ) απαιτούνται νέες δεξιότητες και μηχανισμοί μάθησης (σύνθετη συλλογιστική, ομαδική εργασία, αυτο-αποτελεσματικότητα και επιχειρηματικές δεξιότητες) και
(ε) διαμορφώνονται νέες κοινωνικές συμβάσεις (ψηφιοποίηση, νέες πλατφόρμες, συνεργατικά ψηφιακά μοντέλα κλπ.). Ο όμιλος της Παγκόσμιας Τράπεζας προτείνει μία προσέγγιση που ονομάζεται “Build-Boost-Broker” («Οικοδόμηση-Προώθηση-Μεσιτεία/διαμεσολάβηση»), η οποία θα υποστηρίξει τις χώρες να δημιουργήσουν τις ευκαιρίες και να μετριάσουν τους κινδύνους που σχετίζονται με τις τεχνολογίες αυτές.
(3) Η Ατζέντα του Μπαλί για τις χρηματοπιστωτικές τεχνολογίες (The Bali Fintech Agenda). Η Ατζέντα εκπονήθηκε από κοινού από το ΔΝΤ και την Παγκόσμια Τράπεζα και παρουσιάζει τις ευκαιρίες και τους πιθανούς κινδύνους που αναδύονται από τη ραγδαία πρόοδο στην ψηφιακή τεχνολογία για το οικονομικό και χρηματοπιστωτικό περιβάλλον, αλλά και να αναδείξει πιθανές λύσεις που μπορούν να εφαρμοστούν σε όλες τις χώρες-μέλη των ανωτέρω οργανισμών, με τις απαραίτητες προσαρμογές σε τοπικές ή εθνικές συνθήκες.
Εστιάζει στις συνέπειες των χρηματοπιστωτικών τεχνολογιών (Fintech), λαμβάνοντας υπόψη την οικουμενική εμβέλεια του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας και τα συγκριτικά πλεονεκτήματα κάθε Οργανισμού:
(α) το ΔΝΤ θα επικεντρωθεί στις συνέπειες των Fintech για τις διασυνοριακές ροές κεφαλαίων, την εθνική και παγκόσμια νομισματική και χρηματοπιστωτική σταθερότητα, την εξέλιξη του διεθνούς νομισματικού συστήματος (IMS) και του παγκόσμιου δικτύου χρηματοοικονομικής ασφάλειας (GFSN), ενώ
(β) η Παγκόσμια Τράπεζα θα επικεντρωθεί στη διευκόλυνση των μεταρρυθμίσεων και της ανάπτυξης ικανοτήτων για την υιοθέτηση τεχνολογικών μεταβολών στην εμβάθυνση των χρηματοπιστωτικών αγορών, την ενίσχυση της υπεύθυνης πρόσβασης στις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες και τη βελτίωση των διασυνοριακών πληρωμών και των συστημάτων μεταφοράς εμβασμάτων (η Τράπεζα μάλιστα αναμένεται να αξιοποιήσει τη διαρκώς αυξανόμενη εμπειρία του IFC σε αυτό τον τομέα).
(4) Τρωτότητα σχετιζόμενη με το χρέος σε αναδυόμενες και χαμηλού εισοδήματος οικονομίες (Debt Vulnerabilities in Emerging and Low-Income Economies).
Η ανάλυση του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας κάνει διάκριση ανάμεσα στις αναδυόμενες αγορές (Emerging Markets), με σχετικά στενούς δεσμούς με τις διεθνείς κεφαλαιαγορές, και τις αναπτυσσόμενες χώρες χαμηλού εισοδήματος (Low Income Developing Countries), όπου οι δεσμοί αυτοί είναι περιορισμένοι, ενώ οι επίσημοι πιστωτικοί φορείς διαδραματίζουν μεγαλύτερο χρηματοδοτικό ρόλο:
(α) στις αναδυόμενες αγορές, σε περίπτωση κρίσης (π.χ. απότομη αύξηση των παγκόσμιων επιτοκίων), οι ανάγκες χρηματοδότησης θα αυξάνονταν δραματικά, με τις επιπτώσεις σε κάθε χώρα να σχετίζονται άμεσα με τον βαθμό εξάρτησης από εξωτερική χρηματοδότηση και με την επάρκεια πλεονασμάτων, ενώ
(β) στις αναπτυσσόμενες χώρες χαμηλού εισοδήματος, το δημόσιο χρέος αυξήθηκε σημαντικά τα τελευταία πέντε χρόνια, αντανακλώντας τόσο δυσμενείς διαταραχές και καθυστέρηση στην υιοθέτηση πολιτικών αντιμετώπισής του, όσο και συνεχείς αυξήσεις δαπανών (σε πολλές χώρες συνέβαλαν παράγοντες όπως το κρυφό χρέος, η απάτη και άλλες καταχρηστικές πρακτικές διακυβέρνησης).
Κατά τη διάρκεια της συνόδου, ο κ. Ξανθάκος συναντήθηκε με τον Πατρίτσιο Παγκάνο, ο οποίος είναι ο διοικητής εκ μέρους της Ιταλίας και εκλεγμένος εκτελεστικός διευθυντής του Ομίλου της Παγκόσμιας Τράπεζας για την ομάδα χωρών (Constituency E21) που μετέχει η Ελλάδα. Συζητήθηκαν θέματα που αφορούν την παρουσία του ομίλου της Παγκόσμιας Τράπεζας στην Ελλάδα (IBRD, IFC, IDA, MIGA και ICSID), αλλά και η νέα προσέγγιση της Τράπεζας, κυρίως όσον αφορά το ανθρώπινο κεφάλαιο και τα σημαντικά πεδία πολιτικής που σχετίζονται με αυτό.
