Μπορεί να υπάρχουν και άλλα «μυστικά νομίσματα» στον πλανήτη, εκτός από αυτά που όλοι ξέρουμε;
Η απάντηση από το 2009 τουλάχιστον είναι ναι.
Τι είναι όμως αυτά τα κρυπτονομίσματα, που κανείς δεν έχει πιάσει στα χέρια του, που φαίνεται να κρύβονται στη «σκοτεινή πλευρά» της παγκόσμιας οικονομίας κι όμως αυξάνουν καθημερινά τους τζίρους των επενδύσεων σε αυτά;
Στην Ελλάδα μάθαμε την ύπαρξη τους μέσα από μια φιλολογία που αναπτύχθηκε γύρω από το πιο δημοφιλές από αυτά, το Bitcoin.
Υπάρχουν όμως κι άλλα και μάλιστα δεκάδες.
Όσοι δραστηριοποιούνται στην αγορά νομισμάτων και συναλλάγματος τα γνωρίζουν.
Μάλιστα, ένα μικρό τμήμα των επενδυτών ενδιαφέρεται πλέον για την αγορά cryptocurrencies(κρυπτονομίσματα), η οποία περιλαμβάνει τους ομοίους του Bitcoin, Litecoin, Dogecoin, και πολλά άλλα.
Το χαρακτηριστικό αλλά και το επικίνδυνο είναι ότι τα κρυπτονομίσματα δεν υπόκεινται σε κανόνες, σαν αυτούς που διέπουν τα παραδοσιακά νομίσματα.
Ο νομοθέτης δεν έχει καταφέρει ακόμη να συμπληρώσει το παζλ και η συγκεκριμένη αγορά αυτορυθμίζεται απολύτως με τα ρίσκα αλλά και τα κέρδη που μπορεί να συνεπάγεται κάτι τέτοιο.
Τι πραγματικά είναι όμως;
Το Κρυπτονόμισμα είναι μία peer-to-peer αποκεντρωμένη ηλεκτρονική μορφή χρήματος, η οποία βασίζεται πάνω στις αρχές της κρυπτογραφίας για την διασφάλιση του δικτύου και την επαλήθευση των συναλλαγών.
Τα περισσότερα κρυπτονομίσματα κάνουν χρήση μιας Κατανεμημένης Βάσης Δεδομένων ως τον πυλώνα του συστήματος τους, το επονομαζόμενο Blockchain.
Το bitcoin που παρουσιάστηκε το 2009, έγινε το πρώτο επιτυχημένο αποκεντρωμένο κρυπτονόμισμα.
Λόγω της ανοικτής φύσης του λογισμικού του, επετράπη σε πολλούς προγραμματιστές να πειραματιστούν με τον κώδικά του και να τον τροποποιήσουν (forking).
Έκτοτε δημιουργήθηκε μια πληθώρα νέων κρυπτονομισμάτων στα οποία έχουν γίνει προσπάθειες για να βελτιωθούν ή και να προστεθούν λειτουργίες όπως ταχύτερες συναλλαγές, μεγαλύτερη ανωνυμία κ.ά.
Το κυριότερο χαρακτηριστικό του κρυπτονομίσματος είναι ο αποκεντρωτικός χαρακτήρας του και μέσω αυτού η ανθεκτικότητά του σε κάθε μορφής προσπάθεια για έλεγχο και παρέμβαση.
Η λέξη κρυπτονόμισμα (cryptocurrency) χρησιμοποιήθηκε πρώτη φορά το 1998 από τον Wei Dai στη λίστα αλληλογραφίας των Cypherpunks, υποστηρίζοντας την ιδέα μιας νέας μορφής χρήματος η οποία κάνει χρήση κρυπτογραφίας για να ελέγξει τη δημιουργία και τις συναλλαγές της, αντικαθιστώντας έτσι οποιαδήποτε κεντρική αρχή.
Δέκα χρόνια αργότερα ο Satoshi Nakamoto δημοσίευσε στην ίδια λίστα αλληλογραφίας τις πρώτες προδιαγραφές του bitcoin στο περίφημο πλέον white paper που λίγο αργότερα κατατέθηκε και δημόσια. Πολλοί μύθοι έχουν κυκλοφορήσει γύρω από το όνομά του. Ο πιο «ισχυρός» θέλει να μην τον έχει δει κανείς.
Δέκα χρόνια αργότερα ο Satoshi Nakamoto δημοσίευσε τις πρώτες προδιαγραφές του bitcoin στο περίφημο πλέον white paper
Τον Σεπτέμβριο του 2015 ανακοινώθηκε η κυκλοφορία του ακαδημαϊκού περιοδικού Ledger(ISSN 2379-5980).
Πρόκειται να καλύπτει μελέτες γύρω από τα κρυπτονομίσματα και την τεχνολογία γύρω από αυτά και θα εκδίδεται από το Πανεπιστήμιο του Πίτσμπουργκ.
Το περιοδικό προτρέπει τους συντάκτες να υπογράφουν ψηφιακά ένα file hash των καταθετημένων papers, τα οποία κατόπιν περνάνε από μια χρονοσφραγίδα εντός του blockchain του bitcoin.
Οι συντάκτες καλούνται επίσης να παραθέτουν μια προσωπική διεύθυνση bitcoin εντός της αρχικής σελίδας των papers τους.
Συνήθη χαρακτηριστικά κρυπτονομισμάτων
• Απουσία κεντρικής αρχής ελέγχου ή επιβεβαίωσης των συναλλαγών.
• Δυνατότητα χρήσης χωρίς υποβολή προσωπικών στοιχείων.
• Καθολική δυνατότητα χρήσης σε οποιοδήποτε χώρο και χρόνο
• Δυνατότητα αποστολής πολύ μικρών αλλά και πολύ μεγάλων συναλλαγών με πολύ μικρό κόστος
• Χρήση της τεχνολογίας Blockchain.
• Δυνατότητα συμμετοχής σε οποιονδήποτε στην έκδοση νομίσματος (mining).
• Περιορισμός και γνωστοποίηση του χρηματικού αποθέματος.
• Ανωνυμία στις συναλλαγές και συχνά χωρίς δυνατότητα ανίχνευσης.
• Χρήση ανοικτού κώδικα
• Συνεχόμενες προσπάθειες βελτίωσης σε διάφορους τομείς στους οποίους υστερεί το Bitcoin
Πως αντιδρά ο κόσμος
Δεν εμπιστεύονται το τραπεζικό σύστημα, φοβούνται τον πληθωρισμό και υποκύπτουν τελικά στη σαγήνη των… κρυπτονομισμάτων.
Ο λόγος για εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους, που με ζήλο χρυσοθήρα, επενδύουν τις οικονομίες τους σε ψηφιακά νομίσματα, τα οποία «ξετρυπώνουν» κυριολεκτικά σαν τα μανιτάρια.
Η μόδα, που υποθάλπεται από την οικονομική ανασφάλεια, ξεκίνησε με το επιτυχημένο Bitcoin, το οποίο υπήρξε τεχνολογικά καινοτόμο, είναι απολύτως νόμιμο και τείνει να γίνει πλήρως αποδεκτό σταδιακά από επιχειρήσεις, ακόμη και από τράπεζες.
Τα πράγματα δεν έχουν εξελιχθεί με τον ίδιο τρόπο για μιμητές του, όπως το περίφημο OneCoin, που εκμεταλλεύθηκε την ομόηχη κατάληξη για να γίνει δημοφιλές.
Το OneCoin, που παρουσιάστηκε σε κεντρικό ξενοδοχείο στο ελληνικό κοινό, άρχισε να κυκλοφορεί διαδικτυακά το 2014 τάζοντας στους ενδιαφερομένους πολλά κέρδη, αλλά σήμερα οι επικεφαλής του διώκονται σε πολλές χώρες του κόσμου για απάτη.
Συγκεκριμένα, έχει κηρυχθεί παράνομο στη Γερμανία, την Ιταλία, την Ουγγαρία και την Ινδία, όπου στα τέλη Απριλίου μάλιστα συνελήφθησαν 18 εμπλεκόμενοι, ενώ στη Βρετανία οι Αρχές έχουν δημοσίως προειδοποιήσει το κοινό για τους κινδύνους που ελλοχεύουν. Σύμφωνα με τη Suddeutsche Zeitung, διερευνάται για «απάτη ύψους 300 εκατ. ευρώ».
«Είχα πεισθεί»
«Εντάχθηκα στην πυραμίδα τον Δεκέμβριο του 2015, έχοντας πεισθεί ότι θα μπορούσα να βγάλω πολλά χρήματα», λέει χαρακτηριστικά ο Ε.Μ., που εργάζεται στο Λονδίνο.
«Επένδυσα 10.000 ευρώ, παρότι δεν είχα ουσιαστική γνώση γύρω από τα κρυπτονομίσματα, όπως άλλοι», διευκρινίζει.
«Η κεντρική ιδέα ήταν να δημιουργηθεί ένα νέο κρυπτονόμισμα και μια κοινότητα χρηστών του», συμπληρώνει ο ίδιος, που έπεισε πάρα πολύ κόσμο να τον ακολουθήσει, σχηματίζοντας από κοινού μια ομάδα περίπου 7.000 ατόμων. Όπως περιγράφει, «το γεγονός ότι γνωρίζεις προσωπικά την κορυφή της πυραμίδας σού εμπνέει εμπιστοσύνη». Ωστόσο, κάποια στιγμή, ο Ε.Μ. αντιλήφθηκε ότι τα OneCoin δεν μπορούσαν τελικά να ανταλλαχθούν με κανένα νόμισμα ούτε προϊόν, παρά τις αντίθετες διαβεβαιώσεις της κορυφής.
«Εγώ προσωπικά κέρδισα χρήματα σε ευρώ, επειδή έφερα νέα μέλη», ομολογεί, «ωστόσο, όταν κατάλαβα ότι επρόκειτο για εξαπάτηση, διέκοψα τη δραστηριότητά μου και κατέφυγα στις Αρχές». Σύμφωνα με τον ίδιο, «είμαστε πολλοί που από τα τέλη του 2016 αποχωρήσαμε, όμως αρκετοί δέχονται απειλές».
Στους Έλληνες, που λόγω της εμπειρίας των capital controls ενδέχεται να είναι επιρρεπείς σε τέτοιες ιδέες, συστήνει να προσέξουν. Στο Διαδίκτυο, άλλωστε, πληθαίνουν οι επώνυμες μαρτυρίες θυμάτων, τα οποία συχνά σχηματίζουν κλειστά γκρουπ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, για να συζητούν τα προβλήματα που έχουν ανακύψει από αυτή την υπόθεση.
«Η στροφή προς τα κρυπτονομίσματα είναι έντονη διεθνώς», εξηγεί ο δρ Σωτήρης Γεωργανάς, αναπληρωτής καθηγητής Οικονομικών στο City του Λονδίνου.
«Δεν πρέπει, βέβαια, να τα δαιμονοποιούμε συλλήβδην, γιατί το καθένα έχει διαφορετική εξέλιξη», προσθέτει ο ίδιος. «Στις περισσότερες περιπτώσεις πρόκειται για μία φούσκα, που μπορεί να επιφέρει γρήγορα κέρδη σε ορισμένους, αλλά να ζημιώσει βαριά όσους έρθουν αργά στο πάρτι. Κάποια κρυπτονομίσματα, μάλιστα, περνούν στην γκρίζα ζώνη της νομιμότητας».
Ετερόκλητο κοινό
Το κοινό, εν προκειμένω, είναι ετερόκλητο. Πλάι στη μεγάλη μάζα όσων ποντάρουν ελλείψει γνώσεων, υπάρχουν και πολλοί, με επιστημονικό υπόβαθρο στα οικονομικά ή την πληροφορική, που εντάσσονται σε τέτοιες πυραμίδες, συχνά φτάνοντας πολύ ψηλά.
Αλλωστε, σύμφωνα με δημοσίευμα της Suddeutsche Zeitung, στις 9 Μαΐου, η ιδρύτρια του ΟneCoin έχει σπουδάσει σε κορυφαία πανεπιστημιακά ιδρύματα και είχε μια αξιοζήλευτη διεθνή καριέρα – μέχρι να αρχίσουν οι αποκαλύψεις για το «πνευματικό» της παιδί, που αμαύρωσαν τη φήμη της.
Ήλθε η ώρα για… κανόνες
Τα κρυπτονομίσματα που σιγά – σιγά κυριαρχούν στις παγκόσμιες αγορές συναλλάγματος θα πρέπει να υποβληθούν στους κανόνες των ρυθμιστικών αρχών, καθώς όλο και περισσότεροι άνθρωποι επενδύουν σε αυτά, επισημαίνει στις αρχές Ιουλίου, ο επικεφαλής της μεγαλύτερης πλατφόρμας ανταλλαγής bitcoin της Κίνας.
Το Bitcoin και το ethereum, δύο από τα πλέον διάσημα ψηφιακά νομίσματα, σημειώνουν ραγδαίες διακυμάνσεις τιμών τους τελευταίους μήνες.
Τον Μάιο, το Bitcoin σημείωσε πτώση 19%, και σχεδόν 4 δισ. δολ. της αξίας τους εξανεμίστηκε.
Τον περασμένο μήνα, η τιμή του ethereum καταβαραθρώθηκε στα 10 σεντς από τα 319 δολάρια που ήταν μέσα σε ένα μόλις δευτερόλεπτο! Στη συγκεκριμένη αγορά υπάρχει αισιοδοξία με κάποιους να προβλέπουν ότι το bitcoin σε μια δεκαετία θα αγγίξει τα 100.000 δολάρια.
«Νομίζω ότι η υποβολή τους σε ρυθμιστικούς κανόνες είναι παραίοτητη αλλιώς θα υπάρξει αμόκ στην κοινωνία», υποστηρίζει ο CEO της BTCC, Bobby Lee, μιλώντας στο CNBC.
«Η πρόκληση όμως έγκειται στο πώς θα φτιαχτούν οι κανόνες γι’ αυτή τη νέα τεχνολογία», είπε από το περιθώριο συνόδου στο Χονγκ Κονγκ.
«Νομίζω ότι νομικοί και ρυθμιστικές αρχές θα χρειαστούν χρόνο για να το σκεφτούν και να βρουν τους κατάλληλους κανόνες και νόμους για τη διαχείριση των εταιρειών και των ατομικών επενδυτών, αλά και τους τρόπου που ο κόσμος κάνει online μπίζνες».
