Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει σήμερα νέους κανόνες που θα επιτρέψουν την υιοθέτηση λύσεων καθοδηγούμενων από την αγορά με στόχο να υποστηριχθεί περαιτέρω η ολοκλήρωση και η διαφοροποίηση εντός του ευρωπαϊκού χρηματοπιστωτικού τομέα, πράγμα που θα οδηγήσει σε μια ισχυρότερη και ανθεκτικότερη Οικονομική και Νομισματική Ένωση.
Με τη σημερινή πρόταση θα αρθούν τα αδικαιολόγητα κανονιστικά εμπόδια για την καθοδηγούμενη από την αγορά ανάπτυξη τίτλων εξασφαλισμένων με κρατικά ομόλογα (sovereign bond-backed securities-SBBS).
Όπως ανακοίνωσε η Κομισόν, οι τίτλοι αυτοί θα εκδίδονται από ιδιωτικά ιδρύματα ως απαιτήσεις από ένα χαρτοφυλάκιο κρατικών ομολόγων της ζώνης του ευρώ.
Οι SBBS θα είναι σχεδιασμένοι με τρόπο ώστε να μη συνεπάγονται την αμοιβαιοποίηση των κινδύνων και των ζημιών μεταξύ των κρατών μελών της ζώνης του ευρώ.
Ο κίνδυνος και οι πιθανές ζημίες θα επιμερίζονται μόνο μεταξύ ιδιωτών επενδυτών.
Οι επενδύσεις σε αυτούς τους νέους τίτλους θα βοηθήσουν επενδυτές όπως επενδυτικά κεφάλαια, ασφαλιστικές εταιρείες ή τράπεζες να διαφοροποιήσουν τα χαρτοφυλάκια κρατικών τίτλων τους, με αποτέλεσμα την περαιτέρω ολοκλήρωση των χρηματοπιστωτικών αγορών.
Θα συμβάλουν επίσης στην αποδυνάμωση των δεσμών μεταξύ των τραπεζών και των αντίστοιχων χωρών τους, οι οποίοι, παρά την πρόοδο που έχει σημειωθεί πρόσφατα, παραμένουν ισχυροί σε ορισμένες περιπτώσεις. Οι SBBS δεν θα επηρεάσουν αρνητικά τις υπάρχουσες εθνικές αγορές ομολόγων.
Ο κ. Βάλντις Ντομπρόβσκις, αντιπρόεδρος της Επιτροπής και επίτροπος αρμόδιος για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες και την Ένωση Κεφαλαιαγορών, δήλωσε τα εξής:
«Η καθοδηγούμενη από την αγορά ανάπτυξη SBBS θα βοηθήσει τους επενδυτές να διαφοροποιήσουν τα κρατικά ανοίγματά τους και θα προαγάγει τη χρηματοπιστωτική ολοκλήρωση.
Πρόκειται για μια ρεαλιστική πρόταση που θα ενισχύσει την απορρόφηση των κινδύνων από τον ιδιωτικό τομέα μέσω της ολοκλήρωσης των χρηματοπιστωτικών αγορών και θα περιορίσει τους κινδύνους για τον τραπεζικό τομέα, χωρίς να καθιστά αναγκαία την αμοιβαιοποίηση των κινδύνων».
Με τη σημερινή της πρόταση η Επιτροπή υλοποιεί όσα προανήγγειλε στο έγγραφο προβληματισμού σχετικά με την ΟΝΕ του Μαΐου 2017, φέροντας σε πέρας σημαντικό μέρος του έργου της για την ολοκλήρωση της Τραπεζικής Ένωσης.
Η Επιτροπή καλεί το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να συνεργαστούν στενά για να διασφαλίσουν την ταχεία έγκριση και εφαρμογή. Η πρόταση θα ευνοήσει επίσης την ανάπτυξη της Ένωσης Κεφαλαιαγορών, συμβάλλοντας στην ενίσχυση της ολοκλήρωσης και της διαφοροποίησης των αγορών κρατικών χρεωστικών τίτλων.
Πώς θα λειτουργούν στην πράξη οι SBBS
Οι SBBS είναι μια διαφοροποιημένη δέσμη κρατικών ομολόγων της ζώνης του ευρώ που περιλαμβάνει κρατικά ομόλογα από όλα τα κράτη μέλη της ζώνης του ευρώ ανάλογα με την οικονομική τους βαρύτητα.
Όταν οι επενδυτές αγοράζουν SBBS εξασφαλισμένους από αυτή τη δέσμη, μπορούν να επιλέξουν να αγοράσουν τους τίτλους με το υψηλότερο ή το χαμηλότερο επίπεδο κινδύνου, ανάλογα με τη διάθεσή τους για ανάληψη κινδύνων.
Οι τίτλοι υψηλότερου κινδύνου θα είναι οι πρώτοι που θα επιβαρυνθούν με τυχόν ζημίες που ενδέχεται να ανακύψουν στην υποκείμενη δέσμη, αλλά σε αντάλλαγμα θα εξασφαλίζουν υψηλότερες αποδόσεις για τους επενδυτές.
Κατά συνέπεια, οι τίτλοι υψηλότερης προτεραιότητας, οι οποίοι θα επιβαρύνονται με ζημίες μόνο μετά την πλήρη εξαφάνιση των τίτλων υψηλότερου κινδύνου, θα είναι τίτλοι χαμηλού κινδύνου.
Η πρόταση θα εξαλείψει τα υφιστάμενα κανονιστικά εμπόδια προβλέποντας για τους SBBS την ίδια κανονιστική αντιμετώπιση που ισχύει για τα εθνικά κρατικά ομόλογα της ζώνης του ευρώ που είναι εκφρασμένα σε ευρώ (όσον αφορά, για παράδειγμα, τις κεφαλαιακές απαιτήσεις).
Οι τράπεζες και άλλοι χρηματοπιστωτικοί φορείς που επενδύουν σε τίτλους SBBS θα επιτυγχάνουν μεγαλύτερη διαφοροποίηση και χαμηλότερο κίνδυνο για τα χαρτοφυλάκια κρατικών ομολόγων τους, με θετικό αντίκτυπο στη σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος συνολικά.
Εντούτοις, οι SBBS θα είναι σχεδιασμένοι με τρόπο ώστε να μη συνεπάγονται αμοιβαιοποίηση των κινδύνων και των ζημιών μεταξύ των κρατών μελών της ζώνης του ευρώ. Οι τίτλοι αυτοί θα δημιουργηθούν από ιδιωτικές οντότητες που θα ιδρυθούν αποκλειστικά για την έκδοση και διαχείριση των εν λόγω μέσων.
Η σημερινή πρόταση καθορίζει σαφή κριτήρια επιλεξιμότητας προκειμένου οι SBBS να μπορούν να επωφελούνται από την προβλεπόμενη κανονιστική αντιμετώπιση. Αυτή η τυποποίηση θα ενισχύσει τη ρευστότητα των SBBS και θα προσελκύσει μεγαλύτερο αριθμό επενδυτών.
Η πρόταση τροποποιεί, επίσης, διάφορες νομοθετικές πράξεις προκειμένου να καθοριστεί η κανονιστική μεταχείριση των SBBS που έχουν στην κατοχή τους τράπεζες και άλλοι χρηματοπιστωτικοί φορείς.
Ιστορικό
Τα πλεονεκτήματα και η σκοπιμότητα των SBBS μελετήθηκαν από διοργανική ομάδα εργασίας υψηλού επιπέδου υπό την αιγίδα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Συστημικού Κινδύνου. Η ομάδα αυτή δημοσίευσε την αναλυτική της έκθεση τον Ιανουάριο.
Η εν λόγω ανάλυση και η εκτίμηση επιπτώσεων που συνοδεύει την παρούσα πρόταση καταδεικνύουν ότι οι SBBS έχουν τη δυνατότητα να περιορίσουν τους κινδύνους για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Αυτό θα επιτευχθεί με τη διευκόλυνση της διαφοροποίησης των χαρτοφυλακίων κρατικών τίτλων των τραπεζών και άλλων ιδρυμάτων.
Στην επιστολή προθέσεων του προέδρου κ. Γιούνκερ για την κατάσταση της Ένωσης του Σεπτεμβρίου 2017 και στην ανακοίνωση για την Τραπεζική Ένωση του Οκτωβρίου 2017 ανακοινώθηκε ότι η Επιτροπή επρόκειτο να υποβάλει πρόταση, την άνοιξη του 2018, σχετικά με ένα ευνοϊκό πλαίσιο για την ανάπτυξη SBBS.
Επομένως, το πλαίσιο που παρουσιάζεται σήμερα θα βελτιώσει τη σταθερότητα της ζώνης του ευρώ διευκολύνοντας την ανάπτυξη αγοράς SBBS υπό την καθοδήγηση του ιδιωτικού τομέα.
Η ιδέα των SBBS προτάθηκε αρχικά από μια ομάδα ακαδημαϊκών σε άρθρο τους σε περιοδικό σχετικά με την οικονομική πολιτική.
