Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκανε σήμερα το πρώτο βήμα για την αναθεώρηση των δημοσιονομικών της κανόνων που στηρίζουν το ευρώ, ξεκινώντας μια δημόσια διαβούλευση προκειμένου να βρεθεί κοινός τόπος για ένα θέμα το οποίο φέρνει αντιμέτωπο τις χώρες της βόρειας Ευρώπης –υπερμάχους της αυστηρής εφαρμογής τους– με αυτές της νότιας ΕΕ, που τάσσονται υπέρ της ευελιξίας.
Οι περίπλοκοι κανόνες, που ονομάζονται Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, προβλέπουν ότι οι κυβερνήσεις της ΕΕ πρέπει να διατηρούν το δημοσιονομικό τους έλλειμμα κάτω από το 3% του ΑΕΠ και το δημόσιο χρέος κάτω από το 60% του ΑΕΠ.
Ωστόσο, οι κανόνες αυτοί έχουν επικριθεί συχνά, κυρίως από τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, ο οποίος σε συνέντευξή του τον Νοέμβριο στο The Economist δήλωσε ότι ο κανόνας του 3% ανάγεται σε «συζήτηση άλλου αιώνα».
Σήμερα στις Βρυξέλλες, ο Ευρωπαίος επίτροπος Οικονομίας Πάολο Τζεντιλόνι, ο κεντροαριστερός πρώην πρωθυπουργός της Ιταλίας, επέμεινε στην «επιτακτική ανάγκη να υποστηριχθεί η ανάπτυξη και να υπάρξουν μεγάλες επενδύσεις προκειμένου να αντιμετωπιστεί η κλιματική αλλαγή».
Πρόσφατα είχε ζητήσει τη χαλάρωση των δημοσιονομικών κανόνων προκειμένου να υποστηριχθεί το «Πράσινο Σύμφωνο», που αποτελεί βασική προτεραιότητα της νέας Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν και αρμόδιος για τις Οικονομικές Υποθέσεις, ο Λετονός συντηρητικός Βάλντις Ντομπρόβσκις αναγνώρισε από την πλευρά του ότι οι «κανόνες θεωρούνται πολύ περίπλοκοι και δύσκολο να γίνουν κατανοητοί».
«Ανυπομονούμε για μια ανοικτή συζήτηση για ό,τι λειτούργησε και ό,τι δεν λειτούργησε καθώς και για το πώς να οικοδομήσουμε συναίνεση για την βελτίωση των κανόνων και της αποτελεσματικότητάς τους», δήλωσε ο Ντομπρόβσκις.
Η Κομισιόν θα συγκεντρώσει σχόλια για το τι μπορεί να αλλάξει έως τα μέσα της χρονιάς και θα παρουσιάσει προτάσεις πριν το τέλος του 2020, σύμφωνα με αξιωματούχους.
Στη συζήτηση θα κληθούν να συμμετάσχουν τα κράτη-μέλη, η ΕΚΤ, το ευρωπαϊκό και τα εθνικά Κοινοβούλια, οι κοινωνικοί εταίροι και ερευνητικά ινστιτούτα.
Τα όρια για το έλλειμμα και το χρέος θα παραμείνουν, σημειώνει το Reuters, αλλά η ΕΕ θα επιδιώξει να απλοποιήσει τους κανόνες και να επικεντρωθεί στις μετρήσεις που ελέγχουν οι κυβερνήσεις, όπως οι δαπάνες σε σχέση με τον ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ.
«Φαίνεται ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα διστάσει για μια ριζική αναθεώρηση των κανόνων, θα πρόκειται περισσότερο για θέμα προσαρμογής», δήλωσε ευρωπαϊκή πηγή στο Γαλλικό Πρακτορείο.
Οι κανόνες αυτοί που θεσπίστηκαν το 1997 για να στηρίξουν το ευρώ περιορίζοντας τον δανεισμό, έχουν υποστεί τρεις αναθεωρήσεις.
Η πρώτη, το 2005, ξεκίνησε από τη Γερμανία και τη Γαλλία, που αρνήθηκαν να δεχθούν τα πειθαρχικά μέτρα σε βάρος τους.
Οι άλλες δύο έγιναν το 2011 και το 2013 για να ηρεμήσουν οι χρηματοπιστωτικές αγορές που συνταράχθηκαν από την κρίση κρατικού χρέους.
Οι αλλαγές έδωσαν στην Κομισιόν μεγαλύτερη εξουσία για να παρακολουθεί και να επιβάλλει κυρώσεις στις κυβερνήσεις για ανεύθυνες πολιτικές.
Ωστόσο, παρά τις ξεκάθαρες περιπτώσεις παραβίασης των κανόνων από τη Γαλλία, την Πορτογαλία, την Ιταλία και την Ισπανία τα τελευταία πέντε χρόνια, η Κομισιόν δεν επέβαλε ποτέ κυρώσεις σε καμία από αυτές.
