Για πτωτικούς κινδύνους το 4ο τρίμηνο του 2021, που προκαλούνται από την αναζωπύρωση της πανδημίας και την ενεργειακή κρίση, προειδοποιεί η Eurobank Research.
Όπως σημειώνει στο τελευταίο τεύχος του «7 Ημέρες Οικονομία», σύμφωνα με τις προκαταρκτικές εκτιμήσεις των εθνικών λογαριασμών του 3ου τριμήνου 2021 (πηγή: Eurostat), το πραγματικό ΑΕΠ στην Ευρωζώνη ενισχύθηκε σε τριμηνιαία βάση κατά 2,2%, οριακά υψηλότερα σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο (2,1%).
Ο ετήσιος πραγματικός ρυθμός μεγέθυνσης διαμορφώθηκε στο 3,7%, αρκετά χαμηλότερος σε σύγκριση με το 2ο τρίμηνο 2021 (14,2%), λόγω εξάλειψης της θετικής επίδρασης βάσης του 2ου τριμήνου 2020.
Αναμφίβολα, η περίοδος Απριλίου – Μαΐου 2020, δηλαδή το διάστημα εφαρμογής του πρώτου γύρου των περιοριστικών μέτρων, αποτέλεσε τον πυθμένα του οικονομικού κύκλου της πανδημίας COVID-19. Παρόμοια μακροοικονομική επίδοση -σε ποιοτικούς όρους- με αυτήν της Ευρωζώνης επέδειξαν οι περισσότερες χώρες της Ε.Ε.-27 για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία (βλέπε Σχήμα 1).
Eurobank: Η αναζωπύρωση της πανδημίας και η ενεργειακή κρίση προκαλούν κινδύνους
Ενδεικτικά, η ετήσια μεταβολή του πραγματικού ΑΕΠ στο Βέλγιο επιβραδύνθηκε στο 4,7% το 3ο τρίμηνο του 2021 από 15,1% το 2ο τρίμηνο του 2021, στην Ισπανία από 17,5% στο 2,7%, στη Γαλλία από 18,8% στο 3,3%, στην Ιταλία από 17,0% στο 3,8%, στην Αυστρία από 12,6% στο 4,8% και στην Πορτογαλία από 16,1% στο 4,2%.
Οι εθνικοί λογαριασμοί της Ελλάδας για το 3ο τρίμηνο του 2021 είναι προγραμματισμένο να δημοσιευτούν στις 6 Δεκεμβρίου 2021. Σημειώνουμε ότι το 2ο τρίμηνο του 2021 ο τριμηνιαίος και ο ετήσιος πραγματικός ρυθμός μεγέθυνσης στην Ελλάδα διαμορφώθηκαν στο 3,4% και 16,2% αντίστοιχα, με την εγχώρια οικονομική δραστηριότητα να ξεπερνά, έστω και οριακά, τα προ πανδημίας επίπεδα (+0,2% σε σύγκριση με το 4ο τρίμηνο 2019).
Οι εν λόγω παρατηρήσεις, όπως και των κοντινών χρονικά τριμήνων, αναμένεται να αναθεωρηθούν στο πλαίσιο των τακτικών αναθεωρήσεων της ΕΛΣΤΑΤ (εποχική διόρθωση, επικαιροποίηση πρωτογενών στοιχείων, 2η εκτίμηση εθνικών λογαριασμών 2020 με ύφεση 9,0% έναντι 8,2%, βάσει της 1ης εκτίμησης).
Βάσει των δεικτών υψηλής συχνότητας, η ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας φαίνεται πως συνεχίστηκε, έστω και με επιβραδυνόμενο ρυθμό, σε τριμηνιαία και σε ετήσια βάση, το 3ο τρίμηνο 2021. Σύμφωνα με την πρόσφατη δημοσίευση της ΕΛΣΤΑΤ, ο δείκτης όγκου λιανικού εμπορίου, μετά την υψηλή άνοδο που σημείωσε την περίοδο Μαρτίου – Ιουνίου 2021 (12,2%) με το σταδιακό άνοιγμα των κοινωνικών δραστηριοτήτων, τον Ιούλιο και τον Αύγουστο 2021 παρουσίασε κάμψη της τάξης του 1,6 MoM% και 0,9 MoM% αντίστοιχα.
Ως εκ τούτου, υποθέτοντας ότι δεν θα υπάρξει κάποια θεαματική μεταβολή στην παρατήρηση του Σεπτεμβρίου 2021 (δημοσίευση στις 30/11/2021), ο ρυθμός μεταβολής του δείκτη όγκου λιανικού εμπορίου θα παρουσιάσει μεγάλη επιβράδυνση το 3ο τρίμηνο του 2021. Παρόμοια ποιοτικά συμπεράσματα εξάγονται και για τη μεταποίηση, με τάσεις επιβράδυνσης του ρυθμού ανόδου της παραγωγής το 3ο τρίμηνο του 2021.
Σε ό,τι αφορά τους δείκτες οικονομικού κλίματος και PMI μεταποίησης, η ανοδική πορεία των δύο προηγούμενων τριμήνων συνεχίστηκε, έστω και με μικρότερο ρυθμό, το 3ο τρίμηνο 2021. Τέλος, ενθαρρυντικά είναι τα μηνύματα από τον κλάδο του τουρισμού, με τις αφίξεις εξωτερικού στους εγχώριους αερολιμένες τον Σεπτέμβριο 2021 να διαμορφώνονται στο 73,1% των αντίστοιχων αφίξεων το 2019 (πηγή: Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας), σηματοδοτώντας αρκετά καλύτερη του αναμενόμενου ανάκτηση των τουριστικών εισπράξεων του 2019.
Τα προαναφερθέντα στοιχεία μαζί με την επίδοση της ελληνικής οικονομίας το 1ο εξάμηνο του 2021, η οποία βασίστηκε και σε συγκυριακούς παράγοντες όπως η συσσώρευση αποθεμάτων, δικαιολογούν εν μέρει τις πρόσφατες αναθεωρήσεις επί τα βελτίω των εκτιμήσεων πολλών διεθνών οργανισμών για τον πραγματικό ρυθμό μεγέθυνσης το 2021.
Εντούτοις, η ενεργειακή κρίση και οι πληθωριστικές πιέσεις προκαλούν πτωτικούς κινδύνους για την παραγωγή, ειδικά στη βιομηχανία, και το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών το 4ο τρίμηνο 2021. Σε αυτό προστίθεται η τρέχουσα αναζωπύρωση της πανδημίας, η ένταση της οποίας φαίνεται πως δεν ήταν αναμενόμενη.
Η εμβολιαστική εκστρατεία και η εμπειρία από τις προηγούμενες εξάρσεις της πανδημίας αμβλύνουν τις επιπτώσεις στην οικονομία του εν εξελίξει νέου κύματος της υγειονομικής κρίσης. Από την άλλη πλευρά, τα περιθώρια δημοσιονομικών παρεμβάσεων δεν είναι το ίδιο μεγάλα με αυτά όταν ξεκίνησε η πανδημία.
