Μπορεί το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών να εμφανίζεται αυξημένο το γ΄ τρίμηνο του 2022, ωστόσο ο υψηλός πληθωρισμός και οι υψηλές τιμές δεν επιτρέπουν να έχει θετική επίδραση η αύξηση αυτή. Τουναντίον, όπως επισημαίνει στο οικονομικό της δελτίο η Eurobank, το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα συρρικνώθηκε το γ΄ τρίμηνο της περυσινής χρονιάς για δεύτερο διαδοχικό τρίμηνο, ωστόσο ο ρυθμός συρρίκνωσης ήταν σαφώς βραδύτερος.
Σύμφωνα με τους μη χρηματοοικονομικούς λογαριασμούς θεσμικών τομέων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών στην Ελλάδα το 3ο τρίμηνο 2022 διαμορφώθηκε στα 37,7 δισ. ευρώ σε τρέχουσες τιμές, σημειώνοντας ετήσια αύξηση 10,2% (3,5 δισ. ευρώ) από 2,1% (0,7 δισ. ευρώ) το 2ο τρίμηνο 2022. Σε σταθερές τιμές, δηλαδή σε όρους αγοραστικής δύναμης αγαθών και υπηρεσιών, ο πληθωρισμός (11,5% σε όρους ΕνΔΤΚ) ροκάνισε πλήρως την ονομαστική αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος.
Ως εκ τούτου, το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα συρρικνώθηκε σε ετήσια βάση κατά 1,4%, ρυθμός ωστόσο κατά πολύ μικρότερος από τον αντίστοιχο του προηγούμενου τριμήνου (8,3%).
Η ενίσχυση του ονομαστικού διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών το 3ο τρίμηνο 2022 προήλθε κυρίως από τις συνιστώσες των πρωτογενών εισοδημάτων. Συγκεκριμένα, το λειτουργικό πλεόνασμα / μικτό εισόδημα (ατομικές επιχειρήσεις) αυξήθηκε κατά 11,5% (1,9 δισ. ευρώ), οι αμοιβές εξαρτημένης εργασίας, υποστηριζόμενες από την αύξηση της απασχόλησης, κατά 5,7% (1 δισ. ευρώ) και το εισόδημα περιουσίας κατά 18,7% (0,5 δισ. ευρώ).
Επιπρόσθετα, πέραν των πρωτογενών εισοδημάτων, θετική ήταν και η συνεισφορά των κοινωνικών παροχών πλην των κοινωνικών μεταβιβάσεων σε είδος (μεταβιβαστικές πληρωμές από το κράτος), καταγράφοντας άνοδο της τάξης του 7,2% (0,5 δισ. ευρώ).
Τέλος, σε ό,τι αφορά τους λογαριασμούς που εισέρχονται αφαιρετικά στον υπολογισμό του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών (π.χ. φόροι και κοινωνικές εισφορές), οι τρέχοντες φόροι εισοδήματος και πλούτου αυξήθηκαν σε ετήσια βάση κατά 6,8% (0,2 δισ. ευρώ), οι κοινωνικές εισφορές μειώθηκαν οριακά κατά 0,4% (0,03 δισ. ευρώ) και οι λοιπές τρέχουσες μεταβιβάσεις ενισχύθηκαν κατά 17,8% (0,2 δισ. ευρώ).
Από τα 37,7 δισ. ευρώ του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών το 3ο τρίμηνο 2022 τα 36,7 δισ. ευρώ οδηγήθηκαν στην κατανάλωση και το υπόλοιπο 1 δισ. ευρώ στην αποταμίευση. Όπως παρουσιάζεται στο Σχήμα 1Β, ο ρυθμός αποταμίευσης των νοικοκυριών διαμορφώθηκε στο 2,6% του διαθέσιμου εισοδήματος από -9% και 4,8% το 2ο τρίμηνο 2022 και το 3ο τρίμηνο 2021 αντίστοιχα.
Για το σύνολο του 9μηνου Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2022, το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών ανήλθε στα 102,6 δισ. ευρώ από 96,3 δις ευρώ. το αντίστοιχο διάστημα πέρυσι (6,5%, +6,3 δισ. ευρώ), η κατανάλωση στα 105,6 δισ., ευρώ υπερβαίνοντας το διαθέσιμο εισόδημα, από 89,8 δισ. ευρώ (+17,8%, +€16, δισ.ευρώ) και η αποταμίευση στα -€3,1 δισ. ευρώ από 6,6 δισ. ευρώ (-9,8 δισ. ευρώ).
Σε κάθε περίοδο (π.χ. τρίμηνο, εξάμηνο, έτος) η διαφορά ανάμεσα στους πόρους που λαμβάνουν τα νοικοκυριά, πρώτον από τη συμμετοχή τους στην παραγωγική διαδικασία (πρωτογενή εισοδήματα) και δεύτερον από το κράτος (μεταβιβαστικές πληρωμές), και στους πόρους που καταβάλουν για φόρους, κοινωνικές εισφορές, τόκους και ενοίκια, ισούται με το διαθέσιμο εισόδημά τους.
Το εν λόγω ποσό διατίθεται για κατανάλωση και αποταμίευση. Όταν το διαθέσιμο εισόδημα υπερβαίνει την κατανάλωση, η αποταμίευση είναι θετική και ο συσσωρευμένος πλούτος μεγεθύνεται. Όταν το διαθέσιμο εισόδημα υπολείπεται της ιδιωτικής κατανάλωσης, η αποταμίευση είναι αρνητική και ο συσσωρευμένος πλούτος συρρικνώνεται.
