Ο πλανήτης βρίσκεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Η κλιματική αλλαγή έρχεται μπροστά μας και δηλώνει την παρουσία της όλο και πιο σθεναρά, με την ανάγκη για δραστικά μέτρα να είναι πιο επιτακτική από ποτέ. Επιτακτικά ζητούμενο λοιπόν είναι η βιώσιμη ανάπτυξη.
Η έννοια της βιώσιμης ανάπτυξης αναφέρεται σε μορφή αναπτυξιακής πολιτικής η οποία επιδιώκει να ικανοποιήσει τις οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές ανάγκες της κοινωνίας κατά τρόπο που να εξασφαλίζει τη βραχυπρόθεσμη, μεσοπρόθεσμη και, κυρίως, τη μακροπρόθεσμη ευημερία.
Βασίζεται στην παραδοχή ότι η ανάπτυξη πρέπει να ανταποκρίνεται στις σημερινές ανάγκες χωρίς να θέτει σε κίνδυνο την ευημερία των επόμενων γενεών.
Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι δημιουργούνται οι συνθήκες για μακροπρόθεσμη οικονομική ανάπτυξη με ταυτόχρονη εξασφάλιση της προστασίας του περιβάλλοντος.
Συναφείς όροι, οι οποίοι συνήθως χρησιμοποιούνται με σχεδόν ταυτόσημη έννοια, είναι η πράσινη ανάπτυξη και η πράσινη οικονομία.
Ωστόσο πρέπει να τονιστεί πως η πράσινη ανάπτυξη δίνει προτεραιότητα στην περιβαλλοντική βιωσιμότητα και όχι στην οικονομική ανάπτυξη, ενώ σχετίζεται, έως έναν βαθμό τουλάχιστον, με τα πράσινα κόμματα της πολιτικής οικολογίας.
Από την άλλη, η πράσινη οικονομία αποτελεί ουσιαστικά εφαρμογή των οικολογικών οικονομικών, μιας ετερόδοξης οικονομολογικής σχολής με παρεμφερείς προβληματισμούς, δίνοντας έμφαση στις ήπιες μορφές ενέργειας.
Η αειφόρος ανάπτυξη, η πράσινη ανάπτυξη και η πράσινη οικονομία, ανάμεσα στ’ άλλα, μπορούν να αξιοποιούν και τα σύγχρονα τεχνολογικά εργαλεία που παρέχει η επιστήμη των περιβαλλοντολόγων μηχανικών, καθώς και τις αρχές της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής.
Τι είναι η Agenda 2030
Το ψήφισμα του ΟΗΕ με τίτλο «Transforming our world: The 2030 Agenda For Sustainable Development» στοχεύει σε έναν καλύτερο και πιο βιώσιμο κόσμο για τον οποίο και εσύ μπορείς να βάλεις το λιθαράκι σου.
Ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών ήδη από τον Σεπτέμβριο του 2015 -στη Σύνοδο Κορυφής της Νέας Υόρκης- έχει εγκρίνει το ψήφισμα με τίτλο «Transforming our world: The 2030 Agenda For Sustainable Development» (Μετασχηματισμός του κόσμου μας: το θεματολόγιο για τη βιώσιμη ανάπτυξη με ορίζοντα το 2030).
Ένα ψήφισμα που δεν πρέπει να λάβουν υπόψη τους και να θέσουν σε εφαρμογή μόνο οι κυβερνήσεις, αλλά και εμείς οι ίδιοι ως πολίτες αυτού του κόσμου.
Ποιοι είναι οι στόχοι βιώσιμης ανάπτυξης
Στη Σύνοδο Κορυφής της Νέας Υόρκης το 2015, ο Αντόνιο Γκουτέρες, γ.γ. ΟΗΕ, είπε: «Οι στόχοι για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη είναι το μονοπάτι που μας οδηγεί σε έναν κόσμο δικαιότερο, πιο ειρηνικό και ευημερούντα, και σε έναν υγιή πλανήτη. Είναι, επίσης, μια πρόσκληση για αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών. Δεν υπάρχει μεγαλύτερο καθήκον από το να επενδύσουμε στην ευημερία των νέων. Είμαι αποφασισμένος να διασφαλίσω πως ένας αποτελεσματικός και μεταρρυθμισμένος ΟΗΕ θα καταφέρει να επιτρέψει στους ανθρώπους παντού, του σήμερα και του αύριο, να ανταποκριθούν στις ανάγκες τους και να υλοποιήσουν τις προσδοκίες τους».
Οι στόχοι που ψηφίστηκαν είναι οι εξής παρακάτω:
-1 Μηδενική φτώχεια
-2 Μηδενική πείνα
-3 Καλή υγεία και ευημερία
-4 Ποιοτική εκπαίδευση
-5 Ισότητα των φύλων
-6 Καθαρό νερό και αποχέτευση
-7 Φθηνή και καθαρή ενέργεια
-8 Αξιοπρεπής εργασία και οικονομική ανάπτυξη
-9 Βιομηχανία, καινοτομία και υποδομές
-10 Λιγότερες ανισότητες
-11 Βιώσιμες πόλεις και κοινότητες
-12 Υπεύθυνη κατανάλωση και παραγωγή
-13 Δράση για το κλίμα
-14 Ζωή στο νερό
-15 Ζωή στη στεριά
-16 Ειρήνη, δικαιοσύνη και ισχυροί θεσμοί
-17 Συνεργασία για τους στόχους
Τι έχει καταφέρει έως σήμερα όμως η χώρα μας;
Μεταξύ των αποτελεσμάτων που καταγράφονται είναι με βάση τους κοινωνικούς δείκτες:
*Η πτωτική πορεία της φτώχειας μετά τις κοινωνικές μεταβιβάσεις (μειώθηκε στο 17,7% το 2020, το χαμηλότερο ποσοστό των τελευταίων 11 ετών).
*Η μείωση των εισοδηματικών ανισοτήτων στα προ της οικονομικής κρίσης επίπεδα (στο 5,23% το 2020, το χαμηλότερο από το 2010).
*Η μείωση του ποσοστού διαβιούντων σε ακατάλληλα σπίτια ακόμα και εντός της κρίσης (από 17,1% το 2010 μειώθηκε σε 12,5% το 2020).
*Ο δραστικός περιορισμός της πρόωρης εγκατάλειψης της εκπαίδευσης (από 13,5% το 2010 το ποσοστό των ανθρώπων 18-24 ετών που εγκαταλείπει πρόωρα εκπαίδευση και κατάρτιση μειώθηκε σε 3,8% το 2020, έτος κατά το οποίο η Ελλάδα κατέλαβε τη δεύτερη θέση μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης).
*Ο υπερτριπλασιασμός της συμμετοχής γυναικών σε θέσεις μελών ΔΣ (από 6,2% το 2010 ανήλθε σε 19,6% το 2021) και σε διευθυντικές θέσεις (από 7,9% το 2012 ανήλθε το ποσοστό σε 20,2% το 2021).
*Η αισθητή μείωση της μισθολογικής διαφοράς μεταξύ ανδρών και γυναικών (μεταξύ 2010-2018 μειώθηκε από 15% σε 10,4%).
*Η σημαντική μείωση στα θανατηφόρα τροχαία ατυχήματα που έχουν σχεδόν υποδιπλασιαστεί σε 10 έτη (από 1.258 το έτος 2010 μειώθηκαν σε 688 το 2019)».
Στον τομέα του περιβάλλοντος η Ελλάδα έχει επιτύχει:
«*Υπερδιπλασιασμό του μεριδίου των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στην κατανάλωση ενέργειας -μετακινήσεις, ηλεκτρισμό και ψύξη-θέρμανση (από 10,1% το 2010 ανήλθε σε 21,7% το 2020).
*Συνολική μείωση στην έκλυση αερίων του θερμοκηπίου.
*Σημαντικό περιορισμό στην ένταση εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου ανά μονάδα ενέργειας που καταναλώνεται.
*Αύξηση των υλικών που περνούν στην κυκλική οικονομία και παρουσιάζει
*Μικρή αλλά σταθερή πτώση της έκθεσης σε ατμοσφαιρική ρύπανση σωματιδίων μεταξύ 2010-2019».
