Σε αίνιγμα για δυνατούς λύτες εξελίσσεται η εφετινή τουριστική χρονιά τόσο σε ό,τι αφορά στο σκέλος των αφίξεων όσο και των εσόδων για την ελληνική οικονομία. Έπειτα από τέσσερα χρόνια συνεχούς ισχυρής ανόδου, με αποκορύφωμα την περυσινή χρονιά και τα 33 και πλέον εκατομμύρια των αφίξεων, όλοι σχεδόν οι εμπλεκόμενοι στον τομέα του τουρισμού κάνουν λόγο για διόρθωση των τουριστικών μεγεθών.
Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνουν, μένει να φανεί «πού θα κάτσει η μπίλια», κυρίως για τα έσοδα και σε δεύτερο πλάνο για τις αφίξεις, καθώς μειωμένος είναι ο αριθμός των αεροπορικών θέσεων που έχουν προγραμματίσει οι αεροπορικές εταιρείες για το επόμενο διάστημα.
Φορείς του κλάδου του τουρισμού εστιάζουν, μεταξύ άλλων, στην υπερπροσφορά κλινών (κυρίως απόρροια του φαινομένου της βραχυχρόνιας μίσθωσης), καθώς νεοεισερχόμενοι στο προσφερόμενο χαρτοφυλάκιο «άπλωσαν» την τουριστική πίτα που οδηγεί σε μικρότερες πληρότητες στα ξενοδοχεία, και ακόμη στην επάνοδο των μεσογειακών αγορών, στο λουκέτο αεροπορικών εταιρειών, στο Brexit, αλλά και στην κλιματική αλλαγή (κακές καιρικές συνθήκες τον Μάιο και τον Ιούνιο), ως τις βασικότερες αιτίες που επιδρούν στα τουριστικά μεγέθη της χώρας μας.
Άνοδος των αεροπορικών αφίξεων το πρώτο εξάμηνο του 2019 και πτώση των οδικών
Πάντως, με βάση τα στοιχεία που δημοσιοποίησε το Ιnsete, το ινστιτούτο του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ), για την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουνίου 2019, καταγράφηκαν 8,1 εκατ. διεθνείς αεροπορικές αφίξεις παρουσιάζοντας αύξηση 4,4% ή επιπλέον 341.000 επιβάτες σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο.
Μάλιστα, το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης, 290.000, προήλθε από την αύξηση των αφίξεων στον Διεθνή Αερολιμένα Αθηνών (άνοδος 12,1%), ενώ η αύξηση στα περιφερειακά αεροδρόμια ήταν σημαντικά μικρότερη (επιπλέον 51.000 επιβάτες και μικρή άνοδο 1,%).
Παρά την άνοδο των τουριστικών μεγεθών που αποτυπώνεται το πρώτο εξάμηνο του έτους, σύμφωνα με τα στοιχεία των αεροπορικών αφίξεων από το ινστιτούτο του ΣΕΤΕ για την περίοδο Ιανουαρίου-Ιουνίου του 2019, «αγκάθι» για το τι μέλλει γενέσθαι στο επόμενο διάστημα είναι οι μειωμένες αεροπορικές θέσεις που έχουν προγραμματίσει οι εταιρείες για την Ελλάδα.
Οι προγραμματισμένες αεροπορικές θέσεις για το σύνολο της τουριστικής σεζόν του 2019 είναι μειωμένες κατά 1,2 εκατ. ή 6,7%, σε σχέση με το 2018, ενώ για τους επερχόμενους μήνες αναμένεται μείωση -8,4% / -298 χιλ. θέσεις τον Ιούλιο, -7,1% / -258 χιλ. θέσεις τον Αύγουστο, -8,4%/-261 χιλ. τον Σεπτέμβριο και -4,2% / -72χιλ. τον Οκτώβριο.
Στον αντίποδα, οι οδικές αφίξεις εμφανίζουν πτώση, αφού το πρώτο εξάμηνο καταγράφηκαν 4 εκατ. οδικές αφίξεις παρουσιάζοντας μείωση 11,7% (ή 537.000 λιγότερες). Τον Ιούνιο καταγράφηκαν 1,3 εκατ. διεθνείς οδικές αφίξεις παρουσιάζοντας μείωση -6,9%/-99.000 σε σχέση με πέρυσι.
Από το πρώτο τρίμηνο του έτους φάνηκαν τα προβλήματα σε πληρότητες και έσοδα
Στην παρέμβασή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΞΕΕ) Αλέξανδρος Βασιλικός υπογραμμίζει ότι αυτό που βιώνει εφέτος η ξενοδοχειακή βιομηχανία είναι αυτό που «φωνάζει» χρόνια ο κλάδος: «Δεν μπορείς να “παίζεις” μόνο με την προσφορά αυξάνοντας κλίνες μόνο και μόνο για να εμφανίζεις νούμερα αφίξεων και στον αντίποδα να μη δίνεται σημασία στο σκέλος της παραξενοδοχίας και του φαινομένου του Airbnb που αυξάνουν άκριτα τα νούμερα των δωματίων εις βάρος της ποιότητας και εν τέλει του συνολικού τουριστικού αποτυπώματος, που έχει άμεση επίπτωση στα έσοδα των επιχειρήσεων και της οικονομίας γενικότερα».
Μάλιστα, ο κ. Βασιλικός σημειώνει ότι «η ποιότητα και οι επενδύσεις που έχουν κάνει οι ξενοδοχειακές μονάδες είναι αυτές που μπορούν να τονώσουν τις τοπικές κοινωνίες, σε αντιδιαστολή με τις επιχειρήσεις που εστιάζουν στην ποσότητα των τουριστικών ροών και δεν πετυχαίνουν τη διοχέτευση πλούτου στην τοπική οικονομία, ενώ την ίδια στιγμή πληθωρίζουν το τουριστικό προϊόν βαρύνοντας υπέρμετρα τις τουριστικές υποδομές». Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Σαντορίνη με την κίνηση στο λιμάνι, η Κέρκυρα με τα σκουπίδια κ.λπ., υπογραμμίζει ο κ. Βασιλικός.
Ο κ. Βασιλικός αναφορικά με την εξέλιξη των τουριστικών μεγεθών για το 2019 υπογραμμίζει ότι οι εκτιμήσεις του ΞΕΕ δεν αλλάζουν σε σχέση με αυτά που είχαν προκύψει στην έρευνα που είχε δημοσιοποιήσει το ΙΤΕΠ, με τίτλο: «Επιδόσεις ξενοδοχείων κατά το α’ τρίμηνο και προβλέψεις για την τουριστική σεζόν 2019». Με βάση αυτή:
• Το 31% ξενοδόχων εκτιμά ότι η πληρότητα των ξενοδοχείων τους για το 2019 θα είναι μειωμένη, σε σχέση με το 2018. Η μέση μείωση εκτιμάται ότι θα κυμανθεί γύρω στο 20%.
• Αντίστοιχα, το 21% των ξενοδόχων προβλέπει πτώση στις τιμές τους. Κατά μέσο όρο η μείωση υπολογίζεται στο 13%. Τέλος, το 65% εξ αυτών θα διατηρήσει σταθερές τις τιμές του κατά το 2019.
Για τα ξενοδοχεία εποχικής λειτουργίας η έρευνα συμπεραίνει ότι:
• Μεγαλύτερες πιέσεις δέχονται τα ξενοδοχεία εποχικής λειτουργίας. Έτσι το 43% των ξενοδόχων εκτιμά ότι η πληρότητά τους κατά τη θερινή σεζόν του 2019 θα έχει μέση μείωση που κυμαίνεται γύρω στο 16%.
• Το 16% των ξενοδόχων προβλέπει μείωση στις τιμές των ξενοδοχείων τους, σε σχέση με την αντίστοιχη σεζόν του 2018. Σε επίπεδο επικράτειας η μέση μείωση εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στο 13%. Το 60% αυτών θα διατηρήσει σταθερές τις τιμές τους.
Ακατάστατη» η διόρθωση των τουριστικών μεγεθών
Από τη μεριά του, ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας των Τουριστικών Γραφείων Λύσανδρος Τσιλίδης κάνει λόγο για μια «ακατάστατη» διόρθωση και εξηγεί: «Ξαφνικά έρχονται γεμάτα αεροπλάνα. Την επόμενη άδεια. Είναι δύσκολο να εκτιμήσεις με ορθότητα πού θα κάτσει η μπίλια εσόδων και αφίξεων».
Παρατηρεί ότι Αίγυπτος, Τουρκία, Τυνησία επέστρεψαν και παίρνουν τα μερίδια που τους αναλογούν και την ίδια στιγμή πολλές ξενοδοχειακές μονάδες έχουν ρίξει τις τιμές για να πετύχουν πληρότητες, μετά και την είσοδο των χιλιάδων κλινών στην εγχώρια αγορά. Όπως υπογραμμίζει ο κ. Τσιλίδης, αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι εφέτος 400 με 500.000 ταξίδια έχουν προγραμματίσει οι Έλληνες για προορισμούς του εξωτερικού, ενώ έντονο είναι το ενδιαφέρον τους και για την κρουαζιέρα.
Κρήτη: Ο χειρότερος Ιούλιος των τελευταίων χρόνων
Ο χειρότερος Ιούλιος των τελευταίων χρόνων ήταν για την Κρήτη ο εφετινός, όπως σημειώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Ηρακλείου Νίκος Χαλκιαδάκης. «Τις προηγούμενες χρονιές ήταν αδύνατο να βρει κάποιος δωμάτιο στο Ηράκλειο τον Ιούλιο. Εφέτος και με τις σημαντικές προσφορές, οι πληρότητες επέτρεπαν με ευκολία την εύρεση κλινών σε ξενοδοχεία». Από την αρχή της χρονιάς η πτώση στην Κρήτη κυμαίνεται στο 5% με 6%, ενώ η εκτίμηση είναι ότι στο σύνολο του έτους η πτώση θα φτάσει το 10% με 12%, πάντα σε ό,τι αφορά σε πληρότητες.
«Παρ’ όλα αυτά, η Κρήτη άντεξε και αντέχει» επισημαίνει ο κ. Χαλκιαδάκης, αφού, όπως εξηγεί, η εφετινή καθίζηση οφείλεται στην είσοδο 8.000 νέων δωματίων στην αγορά (συνολικά 20.000 δωμάτια) τα τελευταία δύο χρόνια, γεγονός που αφαίρεσε μερίδια από τις παλαιότερες μονάδες. Προχωρώντας ένα βήμα παρακάτω, ο κ. Χαλκιαδάκης εκτιμά ότι και η επόμενη χρονιά του 2020 θα είναι μια δύσκολη χρονιά για την Κρήτη, αλλά προβλέπει ανάκαμψη το 2021.
Σε ερώτηση αν τα έσοδα των ξενοδοχείων μπορούν να μεγιστοποιηθούν με λιγότερες κρατήσεις, ο κ. Χαλκιαδάκης είναι κατηγορηματικός. «Χρειαζόμαστε κρατήσεις για να αυξάνονται τα έσοδα. Το ακριβό προϊόν δεν έχει πελάτες» αναφέρει ο κ. Χαλκιαδάκης σημειώνοντας ότι «ο στόχος είναι ο μέσος πελάτης».
Αντιστέκεται η Κως
Η Κως αντιστέκεται και δεν ακολουθεί τις μειώσεις των άλλων νησιών, όπως αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Κω και πρόεδρος του ΙΤΕΠ Κωνσταντίνα Σβήνου. «Μια πτώση 4% είναι αμελητέα, όταν τα προηγούμενα έτη υπήρξε σημαντική άνοδος των επισκεπτών στο νησί» λέει. Το ζήτημα για την κα Σβήνου είναι η πτώση της εγχώριας αγοράς του νησιού, αλλά και η ανάγκη εκσυγχρονισμού των υποδομών του, με έμφαση το αεροδρόμιο. Σε γενικές γραμμές, οι ξενοδόχοι στην Κω έχουν κρατήσει ανταγωνιστικό το προϊόν και μάλιστα οι συμβάσεις με τους διεθνείς τουριστικούς πράκτορες έχουν πετύχει και μικρές αυξήσεις 2% στα νέα τους συμβόλαια.
Τα Ιόνια νησιά στέκονται αλώβητα και θα κλείσουν θετικά
Μετά τη μεγάλη «κούρσα ανόδου» κατά 45,30% την τετραετία 2014 – 2018, τα Ιόνια νησιά διατηρούν τις δυνάμεις τους στις αφίξεις από το εξωτερικό. «Τα Ιόνια νησιά στέκονται αλώβητα και θα κλείσουν θετικά» σημειώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Σπύρος Γαλιατσάτος.
Συγκεκριμένα, τον εφετινό Ιούνιο, στην Κέρκυρα οι αφίξεις στο αεροδρόμιο ανήλθαν στις 263.487 έναντι 276.908 τον περσινό αντίστοιχο μήνα, μείωση 4,80%, στο Άκτιο 58.968 έναντι 51.928 (πέρυσι), δηλ. αύξηση + 13,60%, στην Κεφαλονιά 62.962 έναντι 62.406 (πέρυσι), αύξηση +0,90%, και στη Ζάκυνθο 161.707, έναντι 160.291 (πέρυσι), αύξηση + 0,90. Σε επίπεδο πρώτου εξαμήνου του 2019, στα αεροδρόμια που εξυπηρετούν τα νησιά του Ιονίου αφίχθησαν 3.095 άτομα λιγότερα από πέρυσι και καταγράφεται ανεπαίσθητη μείωση της τάξεως του -0,31%.
Το προϊόν που έχουμε δεν απευθύνεται στον μέσο Ευρωπαίο
Στην παρέμβασή του στο ΑΠΕ – ΜΠΕ, ο Αλέξανδρος Αγγελόπουλος, μέλος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων (ΠΟΞ), γενικός γραμματέας της Ένωσης Ξενοδόχων Ηρακλείου και διευθύνων σύμβουλος της Aldemar, στάθηκε στο μακροοικονομικό περιβάλλον που επηρεάζει την πορεία του τουρισμού στην Ελλάδα, τόσο εφέτος όσο και στο μέλλον.
Οι λιγότερες, κατά 9%, αεροπορικές θέσεις που έχουν προγραμματιστεί για εφέτος από τις αεροπορικές εταιρείες αυξάνουν το ρίσκο του ναυλωτή, σύμφωνα με τον κ. Αγγελόπουλο. Την ίδια στιγμή, πλήγμα στον ελληνικό τουρισμό έχουν επιφέρει οι χρεοκοπίες μεγάλων αεροπορικών εταιρειών όπως Germania, Air Berlin, Small Plannet κ.λπ., αναφέρει.
Για τον κ. Αγγελόπουλο, εξέλιξη που επηρεάζει το παρόν και το μέλλον της οικονομίας της φιλοξενίας είναι το γεγονός ότι ο Ευρωπαίος πολίτης θα αντιμετωπίσει οικονομικά προβλήματα, απόρροια της προ-υφεσιακής κατάστασης στην οποία εισέρχεται η Ευρώπη.
Όπως εκτιμά, στο σημείο αυτό η Ελλάδα δεν έχει ένα προϊόν που απευθύνεται στον μέσο Ευρωπαίο με τα εισοδήματα που έχει μέχρις στιγμής.
Τεκμηριώνοντας τη θέση περί ύφεσης στην Ευρώπη, ο κ. Αγγελόπουλος σημειώνει ότι η Τουρκία, παρά το 35% που πέτυχε στις αφίξεις της εφέτος, αυτό υπολείπεται του 50%-60% που υπολόγιζε, ελέω των ανταγωνιστικών της τιμών.
