Στο «έλεος της αγοράς» είναι και πάλι οι καταναλωτές ηλεκτρικού ρεύματος, που δεν έφθανε ότι πλήρωσαν και ακόμα πληρώνουν πανάκριβα το ρεύμα, αλλά πρέπει να λύσουν και τον κυβερνητικό γρίφο με τα χρωματιστά τιμολόγια.
Προς το παρόν παραμένουν… χαμένοι στα νέα τιμολόγια και τις τσιμπημένες τιμές που δίνουν οι πάροχοι. Τσιμπημένες γιατί πολύ απλά δεν έχουν καμία σχέση με αυτές που ίσχυαν πριν η χώρα ενταχθεί στο Χρηματιστήριο Ενέργειας του Άμστερνταμ.
Το ρεύμα είναι πολύ ακριβότερο κι αυτή είναι η αλήθεια. Αρκεί μια απλή σύγκριση των λογαριασμών πριν από τρία χρόνια με τους πρόσφατους για να πεισθεί και ο πλέον δύσπιστος. Το κακό άρχισε δηλαδή από εκεί και όχι από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Η σύρραξη αυτή επιδείνωσε προσωρινά την κατάσταση, καθώς η Ευρώπη ξέμεινε από φυσικό αέριο, που στην πλειονότητά του ήταν φθηνό ,ρωσικό και αποτελούσε την κύρια «πρώτη ύλη» για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Η αγορά ισορρόπησε σταδιακά, αλλά οι τιμές του ρεύματος παρέμειναν κοντά στα υψηλά επίπεδα που κατέγραψε εν μέσω πολέμου. Βεβαίως αυξομειώνονται από μήνα σε μήνα, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι μέχρι το καλοκαίρι υπήρχε ισχυρή κρατική στήριξη στα νοικοκυριά, που πλέον δεν υφίσταται.
Σε αυτό το δαιδαλώδες τοπίο έρχεται λοιπόν να προστεθεί και το πολύχρωμον του πράγματος. Η ακρίβεια λένε ορισμένοι απλώς αποκτά «χρώμα».
Η ίδια η κυβέρνηση δια στόματος Θ. Σκυλακάκη υποστηρίζει ότι τα χρωματιστά τιμολόγια θα βοηθήσουν τον καταναλωτή να διαλέξει τη βέλτιστη προσφορά κι έτσι να μειωθεί το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας και να τονωθεί ο ανταγωνισμός. Τι λέει δηλαδή ο αρμόδιος Υπουργός;
Πολύ απλά ότι το ρεύμα δε θα γίνει φθηνότερο, αλλά το να επιδοθεί ο καταναλωτής στο κυνήγι της καλύτερης τιμής θα συμβάλλει στη μείωση του οικογενειακού κόστους. Αν, βεβαίως, οι πάροχοι προσφέρουν ανταγωνιστικές τιμές. Η τάση που καταγράφεται όμως είναι να τις ομαδοποιούν ανά κατηγορία προϊόντος και πάνω κάτω να προσφέρουν τις ίδιες τιμές.
Η ίδια η κυβέρνηση έχει παραδόξως στοχοποιήσει πολλές φορές τους παρόχους, «κατηγορώντας» τους για υπερκέρδη, τα οποία κατά περίπτωση σπεύδει να φορολογήσει υπερβολικά, φέρνοντας τις σχετικές διατάξεις προς ψήφιση στη Βουλή. Τι λέει όμως αυτό; Πολύ απλά ότι δόθηκε η δυνατότητα με το νέο σύστημα(γιατί προφανώς δεν έκλεψαν οι άνθρωποι) στις εταιρείες να δημιουργήσουν υπερκέρδη, τα οποία δεν έπρεπε να έχουν και γι’ αυτό μέσω της φορολογίας επιστρέφουν στο κράτος κι από εκεί στους καταναλωτές εν είδει επιδότησης.
Με απλά λόγια, ο ίδιος ο Υπουργός παραδέχεται ότι η συμβολή των χρωματιστών λογαριασμών θα είναι μόνο στην επιλογή του είδους της κατανάλωσης που μπορεί να κάνει κανείς κι όχι στο βασικό της κόστος. Ο μηχανισμός παραγωγής υπερκερδών, δηλαδή η στρέβλωση της αγοράς που λένε στο Πανεπιστήμιο, παραμένει ακμαίος και… παραγωγικός.
Ας δούμε όμως τι λέει η ίδια η αγορά, δηλαδή οι πάροχοι, για τα νέα τιμολόγια ρεύματος.
Ένας από τους κυριότερους παίκτες, ο Ευάγγελος Μυτιληναίος, ανέφερθηκε μόλις χθες στη «χρωματιστή πρωτοβουλία» της κυβέρνησης:
«Αδικούμε τον κ. Σκυλακάκη ο οποίος διακρίνεται για τις γνώσεις του περί των οικονομικών, αλλά στα ενεργειακά ίσως πρέπει να μπει πολύ πιο βαθιά για να μπορεί να ελέγχει με καλύτερο τρόπο, όπως θα ήθελε το Υπουργείο.
Τα χρωματιστά τιμολόγια είναι μια απλή διαδικασία, για να γίνουν πιο εύκολα αναγνωρίσιμα από τον πολίτη.
Η κυβέρνηση εκδήλωσε την προτίμησή της με το τιμολόγιο που θα αλλάζει κάθε μήνα και ο καταναλωτής αν θέλει το δέχεται. Δεν είναι τόσο δύσκολο να το εξηγήσει κανείς».
Ο κ. Μυτιληναίος δηλαδή λέει, ως συνήθως, τα πράγματα με το όνομά τους. Τα χρωματιστά τιμολόγια γίνονται πιο εύκολα αναγνωρίσιμα ως προς το είδος τους και έως εκεί. Μάλιστα επισημαίνει ότι η κυβερνητική προτίμηση έχει εκδηλωθεί υπέρ του πράσινου τιμολογίου, που ουσιαστικά είναι ίδιο με την πλειονότητα των τιμολογίων που έχουμε σήμερα οι περισσότεροι.
Μάλιστα με διάταξη ωθεί όσους δεν ενδιαφερθούν ή δεν καταλάβουν τι πρέπει να κάνουν σε αυτό, το πράσινο τιμολόγιο, για να λειτουργήσει η αγορά από την 1η του έτους. Και η πλειονότητα αναμένει, ακριβώς την πρόταση από τον πάροχο που έχει ήδη επιλέξει.
Η τηλεφωνική πώληση όμως που βρίσκεται σε εξέλιξη αφορά στα προϊόντα που έχει ήδη η κάθε εταιρεία και κάποια νέα, που είναι δύσκολο να τα αντιστοιχίσει κανείς σε μπλε, πράσινο, κίτρινο ή πορτοκαλί τιμολόγιο. Μύλος δηλαδή.
Τα χαρακτηριστικά και οι διαφορές που έχουν το μπλε, το πράσινο, το κίτρινο και το πορτοκαλί τιμολόγιο:
- Με το νόμο 5066/2023, θεσπίστηκε το ειδικό τιμολόγιο (με πράσινη σήμανση), το οποίο έχει κοινά χαρακτηριστικά για όλους τους παρόχους.
Βασικά του πλεονεκτήματα είναι πως η τελική τιμή θα είναι γνωστή την 1η ημέρα κάθε μήνα κατανάλωσης, καθώς και ότι θα διευκολύνει τους καταναλωτές να συγκρίνουν τις τιμές μεταξύ των παρόχων, δίνοντας κατ’ αυτό τον τρόπο τη δυνατότητα στον καταναλωτή να κάνει την πιο συμφέρουσα επιλογή.
- Στο μπλε τιμολόγιο, το σταθερό δηλαδή τιμολόγιο, η τιμή χρέωσης είναι κλειδωμένη για 1 χρόνο.
Υπάρχει σταθερή χρέωση της κιλοβατώρας για όλο τον χρόνο της σύμβασης και δεν επηρεάζεται από το χρηματιστήριο ενέργειας. Αλλά αν κάποιος αποφασίσει πρόωρα να αποχωρήσει από το μπλε τιμολόγιο, τότε έχει πέναλτι.
- Το κίτρινο τιμολόγιο έχει κυμαινόμενη χρέωση, εξαρτώμενη από τις χρηματιστηριακές διακυμάνσεις αγοράς. Το τιμολόγιο αυτό είναι εκτεθειμένο στο 100% στο χρηματιστήριο ενέργειας. Η τιμή χρέωσης βγαίνει μεσοσταθμικά σε όλο το διάστημα των 30 ημερών.
- Το πορτοκαλί τιμολόγιο, που αφορά μόνο τους καταναλωτές που έχουν έξυπνους μετρητές, το λεγόμενο και δυναμικό γιατί (υποτίθεται ότι) θα παρέχει άμεση εικόνα της χρονοχρέωσης ανά μέρα και ανά ώρα.
