Ένας ιστορικός χώρος, πραγματικό μνημείο φυσικής ομορφιάς, ξαναζωντανεύει μετά από εγκατάλειψη πολλών χρόνων που οδήγησε στην απαξίωση του.
Ο λόγος για τον κήπο της Παναγιάς στην Αγιάσο, που εγκαινιάζεται μεθαύριο Πέμπτη το βράδυ, με την ελπίδα να γίνει και πάλι πόλος έλξης και συνάντησης ντόπιων και ξένων επισκεπτών του όμορφου ορεινού χωριού στα πρανή του Λεσβιακού Ολύμπου και του Προσκυνήματος της Παναγίας.
Ο δάσκαλος και ιστοριογράφος της Αγιάσου Στρατής Π. Κολαξιζέλης στο έργο του «Θρύλος και Ιστορία της Αγιάσου της Νήσου Λέσβου» αναφέρει ότι ο Αγάθωνας ο Εφέσιος, ο οποίος έφερε στα χρόνια της εικονομαχίας την εικόνα της Παναγίας από τη Μικρασιατική Έφεσο, γεγονός που αποτέλεσε αφορμή για τη δημιουργία του οικισμού γύρω από το μοναστήρι που έχτισε, για να συντηρήσει αυτό το αρχικό μοναστήρι που χτίστηκε στο χώρο των σημερινών παρεκκλησίων Ζωοδόχου Πηγής και Αγάθωνος Εφεσίου (η Αγία Σωτήρα όπως σήμερα αποκαλείται), καλλιέργησε στον παρακείμενο κήπο δέντρα, κηπευτικά και κυψέλες μελισσών (για κερί και μέλι).
Στην είσοδο του κήπου έχτισε μικρό ξενώνα με τρία δωμάτια. Ο χώρος αυτός ονομάστηκε κήπος της Παναγίας.
Τον 12ο αιώνα έγινε η ανέγερση του νέου Ναού εκεί όπου είναι και σήμερα ο Ναός στην ιδιοκτησία του οποίου και περιήλθε ο κήπος της Παναγίας. Στα τέλη του 19ου αιώνα πραγματοποιήθηκαν εργασίες διαμόρφωσης του όλου χώρου με τη δημιουργία πλατείας και ξαναχτισίματος του παλιού καφενείου που ονομάστηκε «Καφενείον η Τερψιθέα».
Από τότε ο άρχισε να παίρνει τη μορφή που έχει σήμερα λειτουργώντας ως εξοχικό κέντρο. Με δωρεές παρακείμενων ακινήτων ο χώρος πήρε και τη μορφή χώρου πολιτιστικών εκδηλώσεων με τη λειτουργία κινηματοθεάτρου από το ιστορικό «Αναγνωστήριο Αγιάσου» αλλά και χειμερινού και θερινού κινηματογράφου. Κι αυτά παράλληλα με τη λειτουργία του χώρου ως τόπος συνάντησης και διασκέδασης.
Σημείο αναφοράς του κήπου της Παναγίας είναι ένας γερο πλάτανος ηλικίας πολλών εκατοντάδων ετών. Γύρω στο 1830 ένας κυκλώνας έσπασε τα ψηλότερα κλαδιά του, στη θέση των οποίων με την πάροδο του χρόνου βλάστησαν άλλα. Τα τελευταία χρόνια ξανάγιναν εργασίες κλαδέματος για να κοπούν τα γερασμένα κλωνιά του.
Στη σκιά των κλαδιών του πλάτανου αυτού αναπαύτηκαν και διασκέδασαν με τους κατοίκους του νησιού Πρωθυπουργοί, βασιλιάδες και Πρόεδροι Δημοκρατίας, Πατριάρχες και άλλοι επώνυμοι. Ας σημειωθεί εδώ ότι η φήμη και η ιστορία του κήπου της Παναγίας δεν άφησε ανεπηρέαστα τα Λεσβιακά Γράμματα και τις Τέχνες αφού έγινε πηγή έμπνευσης για λογοτέχνες, ζωγράφους και λογής καλλιτέχνες.
Στα χρόνια της οικονομικής κρίσης ο κήπος της Παναγίας σταμάτησε να λειτουργεί και σταδιακά απαξιώθηκε. Πριν λίγους μήνες η χρήση του χώρου συνοδευόμενη από επισκευαστικά και άλλα εκσυγχρονιστικά έργα αποφασίστηκε από το Μητροπολίτη Μυτιλήνης.
Το έργο δημοπρατήθηκε και εκτελέστηκε από ιδιώτη επενδυτή ο οποίος και επαναλειτουργεί από την ερχόμενη Πέμπτη τον κήπο της Παναγιάς με σεβασμό στην ιστορία του, στη θρησκευτική και πολιτιστική του αξία.
