Κρίσιμα ερωτήματα για τα πνευματικά δικαιώματα των δημοσιογράφων, τέθηκαν κατά την ημερίδα που διοργάνωσε ο «Ξενοφών», ο οργανισμός συλλογικής διαχείρισης των πνευματικών δικαιωμάτων των δημοσιογράφων, που ιδρύθηκε με την πρωτοβουλία της ΕΣΗΕΑ και των δημοσιογραφικών ενώσεων της χώρας – ΕΣΗΕΜ-Θ, ΕΣΠΗΤ, ΕΣΗΕΠΗΝ, ΕΣΗΕΘΣΤΕ-Ε.
Εμπλεκόμενοι του πεδίου των πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων της ενημέρωσης, συμμετείχαν σε αυτή την ευρεία συζήτηση για το σήμερα και κυρίως το αύριο της προστασίας του ειδησεογραφικού περιεχομένου.
Πολιτική ηγεσία, ρυθμιστικές Αρχές, κοινοβουλευτικά κόμματα, Ενώσεις δημοσιογράφων και εκδοτών, συναφείς οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης, ψηφιακές πλατφόρμες, εισαγωγείς τεχνικών μέσων αναπαραγωγής και ειδικοί επιστήμονες στην πνευματική ιδιοκτησία και την λειτουργία των ΜΜΕ, κατέθεσαν τις θέσεις τους και αντάλλαξαν απόψεις.
Όπως σημείωσε η πρόεδρος της ΕΣΗΕΑ, Μαρία Αντωνιάδου, ανοίγοντας τις εργασίες της ημερίδας, «τα ερωτήματα είναι αμείλικτα: πνευματικά δικαιώματα από ποιους, σε ποιους και γιατί. Πριν από τέσσερα χρόνια, η ΕΣΗΕΑ άρχισε να παλεύει με όλες της τις δυνάμεις, και όταν η Διεθνής Ομοσπονδία Δημοσιογράφων ζήτησε και την στήριξη και των Ελλήνων ευρωβουλευτών στη συζήτηση στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο της οδηγίας για τα πνευματικά δικαιώματα, σχεδόν το σύνολο των Ελλήνων ευρωβουλευτών του δημοκρατικού τόξου στάθηκε στο πλευρό της ΕΣΗΕΑ και του αιτήματος για την αναγνώριση των πνευματικών δικαιωμάτων των δημοσιογράφων, δείχνοντας την πρωτοπορία της χώρας σε αυτόν τον τομέα». Πρόσθεσε ακόμα, ότι η ΕΣΗΕΑ προχώρησε στην ίδρυση του «Ξενοφώντα» μετά από πολλές δυσκολίες, κριτική και μεγάλες πιέσεις, και τόνισε ότι ο νόμος που ψηφίστηκε στη Βουλή αποτελεί πρότυπο για ολόκληρη την Ευρώπη.
Διαβάζοντας επιστολή της υπουργού Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λ. Μενδώνη, η Μ. Αντωνιάδου ανακοίνωσε την έγκριση της αδειοδότησης του «Ξενοφώντα» από τον αρμόδιο οργανισμό πνευματικής ιδιοκτησίας. Πλέον αναμένεται η αιτιολογημένη εισήγησή του προκειμένου να εκδοθεί η υπουργική απόφαση. Η υπουργός Πολιτισμού τονίζει μεταξύ άλλων στην επιστολή της, ότι η Ελλάδα δεν περιορίστηκε στην ενσωμάτωση των κοινοτικών οδηγιών, αλλά με μία σειρά ρυθμίσεων «αντιμετωπίσαμε κρίσιμα συναφή ζητήματα χωρίς να αποστούμε το γράμμα του νόμου, του ενωσιακού νομοθέτη, ικανοποιήσαμε την συντριπτική πλειονότητα των αιτημάτων των δικαιούχων πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων, των εκδοτών Τύπου, των δημοσιογράφων, όλων των δημιουργών έργων, ενσωματώνοντας την έκδοση Τύπου, των ψηφιακών πλατφορμών, των παραγωγών οπτικοακουστικών έργων, των δημιουργών έργων που ενσωματώνονται σε έκδοση Τύπου, των φωτογράφων, των συγγραφέων και των εκδοτών βιβλίου που ανήκουν στον οργανισμό συλλογικής διαχείρισης έργων του λόγου, των δημιουργών εικαστικών έργων, των ερμηνευτών καλλιτεχνών, τραγουδιστών, ηθοποιών, χορευτών, της ακαδημαϊκής κοινότητας».
Ο εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ στην ημερίδα και βουλευτής, Πάνος Σκουρολιάκος, στον χαιρετισμό του ανέφερε ότι η διεκδίκηση των πνευματικών δικαιωμάτων είναι πολύ παλιά ιστορία, που ξεκίνησε από την Αγγλία την ελισαβετιανή εποχή, όπου θύμα των θεατρικών παραγωγών της εποχής ήταν και ο ίδιος ο Σέξπηρ, μέχρι την σύγχρονη ψηφιακή εποχή. «Ήταν σημαντική η δουλειά που έγινε, και ανοίγει το δρόμο για περαιτέρω διεκδικήσεις και για ευρύτερες και πιο σημαντικές διεκδικήσεις. Η πρώτη διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ λοιπόν, στο πεδίο των πνευματικών δικαιωμάτων με το νόμο 4481/2017, ενσωμάτωσε την κοινοτική οδηγία και καθόρισε τους κανόνες των οργανισμών συλλογικής διαχείρισης. Ταυτόχρονα αντιμετώπισε με επιτυχία τη διαχρονική παθογένεια και την κατάρρευση της αλήστου μνήμης ΙP, διενεργώντας του απαραίτητους ελέγχους που καρκινοβατούσαν επί χρόνια και που κατέληξαν στην ανάκληση της άδειας λειτουργίας τον Ιούνιο του 2018», είπε μεταξύ άλλων ο κ. Σκουρολιάκος.
Ο εκπρόσωπος Τύπου του ΚΙΝΑΛ, Δημήτρης Μάντζος, αναφέρθηκε στην ημέρα της Ελευθερίας του Τύπου, παρατήρησε ότι η χώρα μας βρίσκεται πολύ χαμηλά στους δείκτες ελευθεροτυπίας, και τόνισε ότι είναι μια σπουδαία ημέρα για τη δημοσιογραφία, γιατί οι δημοσιογράφοι συζητούν σε μια ανοικτή συζήτηση για τα πνευματικά δικαιώματα και τη δημιουργία και γιατί οι έλληνες δημοσιογράφοι οργανώθηκαν και διεκδικούν τα δικαίωματά τους από τους κολοσούς του διαδικτύου – το μερίδιο που τους αναλογεί από τη δική τους εργασία και έρευνα. Είπε ακόμα, ότι στο διαδίκτυο διακινείται ένας πακτωλός χρημάτων και σημείωσε ότι ο «Ξενοφών» είναι η ελληνική προσπάθεια απέναντι στην ασυδοσία των κολοσσών του διαδικτύου. «Ο ‘Ξενοφών’ έρχεται ως σύμπραξη όλων των δημοσιογραφικών ενώσεων. Η είδηση, η δημοσιογραφία, η γνώμη και το άρθρο είναι πολύ σημαντικά για να τα αφήσουμε στα χέρια ανθρώπων χωρίς γνώση, χωρίς πάθος και χωρίς επαγγελματισμό», κατέληξε.
Ο βουλευτής του ΚΚΕ, Γιάννης Δελής, τόνισε ότι η ίδρυση του «Ξενοφώντα» αποσκοπεί στη συλλογική διαχείριση και στην προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων, αλλά το ισχύον νομικό πλαίσιο δεν διασφαλίζει τα δικαιώματα των δημοσιογράφων, ούτε εκείνα των καλλιτεχνών, γιατί δεν αναφέρονται ως δημιουργοί, αλλά αναφέρει μαζί τους και όσους μπορούν να αγοράσουν και να εμπορευτούν περιεχόμενο. Όπως πρόσθεσε, το ΚΚΕ εντάσσει τον αγώνα για πνευματικά δικαιώματα στον αγώνα για σταθερή εργασία με δικαιώματα.
Ο Σπύρος Δελβενιώτης από το ΜΕΡΑ25, στον χαιρετισμό του μίλησε για τον Τζούλιαν Ασάνζ και είπε ότι η δημοσιογραφία έχει κόστος, ενώ αναρωτήθηκε εάν υπάρχει ανταμοιβή που να μπορεί να πληρώσει αυτό το κόστος – για να απαντήσει ότι στην πραγματικότητα δεν υπάρχει.
Στη συνέχεια έλαβε το λόγο ο γ.γ. επικοινωνίας και ενημέρωσης, Δημήτρης Γαλαμάτης και αναφέρθηκε επίσης στην Παγκόσμια Ημέρα Ελευθερίας του Τύπου και είπε ότι η διαφύλαξη των πνευματικών δικαιωμάτων, του πνευματικού έργου ενός δημιουργού σε όλα τα επίπεδα παραγωγής πνευματικού έργου και πολύ περισσότερο στο έργο της ενημέρωσης είναι βασικός πυλώνας διαφύλαξης της ελευθερίας του Τύπου και του πλουραλισμού και υπό αυτή την έννοια αυτη η ημερίδα είχε μια διπλή επικαιρότητα. Καταλήγοντας ο κ. Γαλαμάτης επεσήμανε ότι η ψηφιακή επέλαση χρειάζεται απαντήσεις και αντιστάσεις, χρειάζεται σε αυτόν τον ψηφιακό μετασχηματισμό να απαντήσουμε συνολικά, Πολιτεία, κοινωνία των πολιτών, δημοσιογραφικές ενώσεις με έναν ηθικό μετασχηματισμό που θα βασίζεται στην δεοντολογία και στον επαγγελματισμό.
Η πρόεδρος του «Ξενοφώντα», Μάχη Νικολάρα, μεταξύ άλλων ανέφερε: «Σήμερα είναι μια πολύ σημαντική μέρα για τους δημοσιογράφους σε όλο τον κόσμο. Η παγκόσμια ημέρα ελευθερίας του Τύπου, προσφέρει έναν πολύ ισχυρό συμβολισμό και για το θέμα που συζητάμε σήμερα. Τα νέα δεν είναι πολύ καλά για την χώρα μας και οι αιτίες είναι πολλές και είναι κυρίως δομικές. Η ελευθερία του Τύπου προϋποθέτει ανεξαρτησία. Και οικονομική ανεξαρτησία. Δηλαδή οικονομική αυτοτέλεια για τους δημοσιογράφους και βιωσιμότητα για τα μέσα ενημέρωσης. Το διαδίκτυο έφερε τεκτονικές αλλαγές, σχεδόν σε όλες τις πτυχές της ζωής μας, στο πώς ενημερωνόμαστε αλλά και στο πώς ασκούμε τη δημοσιογραφία» και πρόσθεσε ότι ένα δίκαιο μερίδιο για την εκθετική και προσοδοφόρα για τις ψηφιακές πλατφόρμες αναπαραγωγή του ενημερωτικού περιεχομένου στο διαδίκτυο, ένα δίκαιο μερίδιο για την ιδιωτική χρήση αυτών των έργων, μπορούν έστω σε ένα βαθμό, να συμβάλουν ώστε να δημιουργηθεί ένα πιο στέρεο έδαφος για την ελευθερία του Τύπου.
Ανάμεσα σε άλλα, κατά τη διάρκεια της ημερίδας τέθηκαν τα εξής ζητήματα:
– Πώς θα λάβουν οι δημοσιογράφοι το μερίδιο που τους αναλογεί από τα υπερκέρδη των ψηφιακών πλατφορμών για την αναπαραγωγή των έργων τους στο διαδίκτυο;
– Τι ποσοστό του περιεχόμενου που διακινείται στο ελληνικό διαδίκτυο είναι δημοσιογραφικό, δημοσιευμένο σε καταγεγραμμένα μμε;
– Πώς προχωράει, στην Ευρώπη η διαπραγμάτευση των εκδοτικών επιχειρήσεων με τα ψηφιακά μονοπώλια αλλά και με τους δημοσιογράφους;
– Πώς θα υλοποιηθεί η νέα πρόβλεψη για ποσοστό 15% και 25%, στους δημοσιογράφους από τις αμοιβές που θα εισπράξουν οι εκδοτικές επιχειρήσεις από τις πλατφόρμες;
– Τι πρέπει να γίνει για την σημαντική υστέρηση στην είσπραξη του δικαιώματος από τις εισαγωγές των τεχνικών μέσων που χρησιμοποιούνται για την ιδιωτική αναπαραγωγή; Γιατί το μερίδιο των δημοσιογράφων είναι τόσο χαμηλό;
