Καλή εβδομάδα! Σήμερα θα μιλήσουμε για ένα από τα πιο αγαπημένα μου θέματα που είναι η ελπίδα! Πιο συγκεκριμένα, θα μιλήσουμε για μια ζωή που στο κέντρο της, στον πυρήνα της, έχει την ελπίδα. Αδιαμφισβήτητα, η ελπίδα στη ζωή ενός ανθρώπου είναι τόσο απαραίτητη όσο και το οξυγόνο και το νερό. Χωρίς ελπίδα πραγματικά δεν υπάρχει ανάσα, δεν υπάρχει ζωή. Έχουμε άπειρα παραδείγματα που το αποδεικνύουν αυτό, αλλά για κάποιον λόγο νομίζω ότι παραβλέπουμε το γεγονός ότι η ζωή είναι ανυπόφορη χωρίς το συστατικό της ελπίδας. Πώς θα απολαύσεις τη δουλειά σου, τον εαυτό σου, τον τρόπο με τον οποίο συσχετίζεσαι με τους άλλους αν δε ζεις με πυξίδα την ελπίδα;
Όπως για τους περισσότερους ανθρώπους, υπήρξαν πολλές στιγμές και στη δική μου ζωή που τα πάντα φάνταζαν σκοτεινά και δυσοίωνα – άρα και η ελπίδα σχεδόν ανύπαρκτη. Πιστεύω, όμως, πως είναι αυτές ακριβώς οι στιγμές που κάνουν την παρουσία της όποιας ελπίδας ανάγκη επιτακτική. Όταν ζεις στα βαθιά σκοτάδια σου, η ύπαρξη της ελπίδας είναι θεμελιώδους σημασίας. Σκέψου, το φως έχει μεγαλύτερη δύναμη και αποτελεσματικότητα σε ένα σκοτεινό δωμάτιο, παρά σε έναν ήδη φωτισμένο χώρο. Τι να το κάνεις το φως σε ένα ήδη φωταγωγημένο δωμάτιο; Η ελπίδα είναι, λοιπόν, το φως στα δικά μας σκοτάδια. Και πώς το επιτυγχάνεις αυτό;
Θα σου πω από προσωπική εμπειρία. Όταν η ζωή μου ήταν ακόμη μακριά από αυτό που θεωρούσα το ιδανικό για μένα, συνήθιζα να ονειρεύομαι. Και κατά κάποιον τρόπο,η απόδραση στα όνειρά μου ήταν λυτρωτική. Αυτά που φανταζόμουν πως είχα ήδη γίνει και αποκτήσει ήταν πολύ πιο όμορφα και ανακουφιστικά από την πραγματικότητα. Όταν ο κωμικός ηθοποιός Jim Carrey ρωτήθηκε σε συνέντευξή του πώς ήταν το διάστημα που αναγκαζόταν να ζει με την οικογένειά του στο αυτοκίνητο (ελλείψει χρημάτων που θα τους εξασφάλιζαν ένα κανονικό σπιτικό), απάντησε «μια χαρά, γιατί ονειρευόμουν». Ο άνθρωπος μπορεί να αντέξει ακόμη και τις πιο αντίξοες συνθήκες μόνο όταν δώσει χώρο στα όνειρα.
Αυτό έκανε με μια αξιοθαύμαστη αφοσίωση και ο ψυχίατρος και νευρολόγος ViktorFrankl, ο οποίος υπήρξε ο ίδιος θύμα της ναζιστικής βαρβαρότητας. Έχοντας επιβιώσει περίπου τρία χρόνια σε στρατόπεδα συγκέντρωσης (συμπεριλαμβανομένου και του Auschwitz), και έχοντας υποβληθεί σε μυριάδες σωματικούς και ψυχολογικούς εξευτελισμούς, πείνα, καταπόνηση κάθε είδους, και τη φυσική εξόντωση ολόκληρης της οικογένειάς του (γονείς, αδελφός, και σύζυγος), ο Frankl μετέβαλε την εμπειρία του σε ένα είδος ψυχολογικού πειράματος, παρατηρώντας πώς οι συγκρατούμενοί του αντιμετώπιζαν τη μοίρα τους, και πώς κάποιοι από αυτούς κατάφεραν να διατηρήσουν την ελπίδα, την αξιοπρέπεια, αλλά και τη θέληση να επιβιώσουν παρά τις αδιανόητες αντιξοότητες. Σύντομα διαπίστωσε ότι εκείνοι που είχαν καταφέρει να διατηρήσουν την ελπίδα τους (προσπαθώντας να κρατηθούν είτε ένα προσωπικό τους όραμα για το μέλλον, είτε από την προσμονή να ξανασυναντηθούν με τους αγαπημένους τους), είχαν πολύ περισσότερες πιθανότητες επιβίωσης σε σχέση με εκείνους που έπεφταν σε απόλυτη απελπισία. Ο ίδιος ο Frankl βρήκε το δικό του σκοπό, οραματιζόμενος ένα μέλλον όπου θα είχε τη δυνατότητα να μοιραστεί τα αποτελέσματα του πειράματός του. Σε στιγμές απόλυτης απελπισίας, δραπέτευε νοερά στην ανάμνηση της αγαπημένης του και των προσωπικών τους στιγμών. Ο Frankl, όπως και όλοι οι συγκρατούμενοί του, δεν μπόρεσαν να αλλάξουν τις ανομολόγητες συνθήκες διαβίωσης (αλλά όχι πάντα επιβίωσης) ενός στρατοπέδου συγκέντρωσης. Επέλεξε, όμως, να ανταποκριθεί σε αυτές με τρόπο που μετέβαλε μια προσωπική του τραγωδία σε θρίαμβο. Η τραγική αυτή ιστορία, που σίγουρα δεν είναι η μοναδική, αποτελεί ένα εξαιρετικό παράδειγμα της έμφυτης ικανότητας του ανθρώπου να διατηρεί έστω και έναν τελευταίο κόκκο ελπίδας εν μέσω αθλιότητας. Είναι ένα δώρο που μας έχει δώσει ο Θεός, που πρέπει όμως να εξασκήσουμε σαν ένα μυ που, αν αμεληθεί, μπορεί να εξασθενήσει και να ατροφήσει.
Και αυτό είναι μία πραγματική ικανότητα και μία συνειδητή απόφαση. Αν θέλεις να τα καταφέρεις, θα πρέπει να εκπαιδευτείς σε αυτή την καλή συνήθεια, να επιτρέπεις στον εγκέφαλό σου να ελπίζει και να δίνει την απαραίτητη προσοχή σε ό,τι τον κάνουν να ανθίζει. Ο Αριστοτέλης έλεγε πως είμαστε αυτό που κάνουμε διαρκώς. Το να ελπίζει κανείς, επομένως, είναι μία συνήθεια, μία σειρά από πράξεις που επαναλαμβάνουμε διαρκώς. Οπότε ξεκίνα να ονειρεύεσαι για το μέλλον σου! Εσύ τι ελπίζεις να αλλάξει στη ζωή σου;
Ιουλία Καζάνα-McCarthy
Δρ. Κοινωνιολογίας (University of Surrey, UK)
Πιστοποιημένη Life Coach (International Coaching Federation, ICF)
Solution Focused Θεραπεύτρια (BRIEF & The Solution Focused Universe)
