Στην πρωτεύουσα Χαράρε επικρατεί έντονη αβεβαιότητα με το στρατό να βρίσκεται στους δρόμους, έχοντας ουσιαστικά πάρει την εξουσία στα χέρια του και έχοντας στα χέρια του τον πρόεδρο της χώρας, Μουγκάμπε.
Την Τετάρτη στρατιωτικές δυνάμεις κατέλαβαν τις κεντρικές εγκαταστάσεις του κρατικού τηλεοπτικού δικτύου ZBC και απέκλεισαν την πρόσβαση σε κυβερνητικά κτήρια, αλλά σύμφωνα με πηγές του στρατού δεν έχουν προχωρήσει σε πραξικόπημα.
Ισχυρίζονται δε ότι έχουν θέσει υπό κράτηση τον 93χρονο πρόεδρο Μουγκάμπε, ηγέτη του κυβερνητικού κόμματος Zanu-PF, αναφέρουν όμως ότι είναι ασφαλής. Παρ’ όλα αυτά δεν υπάρχει καμία άλλη πληροφόρηση, ούτε κάποιο στοιχείο από την οικογένεια του προέδρου για την τύχη του.
Ένα χρονικό της κρίσης
Στις 6 Νοεμβρίου ο Ρόμπερτ Μουγκάμπε απομάκρυνε τον αντιπρόεδρο της Ζιμπάμπουε και επικρατέστερο έως τότε διάδοχό του, Έμερσον Μνανγκαγκουά, ανοίγοντας τον δρόμο για πιθανό διορισμό της συζύγου του, Γκρέις, στη δεύτερη ισχυρότερη θέση στη χώρα. Οι εσωκομματικές εντάσεις εντός της Αφρικανικής Εθνικής Ένωσης Ζιμπάμπουε – Πατριωτικού Μετώπου (ZANU-PF) έχουν αυξηθεί, εν όψει των προεδρικών εκλογών του 2018. Η Γκρέις Μουγκάμπε, 52 ετών, ζήτησε σε δημόσια ομιλία της από τον πρόεδρο και σύζυγό της να την διορίσει αντιπρόεδρο, δηλώνοντας «έτοιμη» για μια τέτοια ευθύνη.
Σημειωτέον ότι ο πρώην αντιπρόεδρος, ο οποίος είναι προσωπικός φίλος του διοικητή του στρατού Κονσταντίνο Τσιουένγκα και βετεράνος του αγώνα της χώρας για την ανεξαρτησία, δραπέτευσε αμέσως μετά από την αποπομπή του. Ο στρατιωτικός διοικητής ανακοίνωσε τη Δευτέρα 13 Νοεμβρίου ότι ο στρατός θα αναλάβει δράση αν η δίωξης εναντίον του αντιπροέδρου δεν σταματήσει.
Το κυβερνών κόμμα της Ζιμπάμπουε ZANU-PF προειδοποίησε την Τρίτη ότι δεν θα υποκύψει ποτέ στην πίεση του στρατού και χαρακτήρισε «προδοτική συμπεριφορά» την ανακοίνωση που εξέδωσε ο αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων ότι θα παρέμβει για να σταματήσει τις εκκαθαρίσεις στους κόλπους του κόμματος.
Στην ανακοίνωση που εξέδωσε το ZANU-PF τονίζει ότι πιστεύει στην αρχή της «υπεροχής της πολιτικής επί των όπλων» και κατηγόρησε τον στρατηγό Κονσταντίνο Τσιουένγκα, ότι προσπαθεί να διαταράξει την ειρήνη και τη σταθερότητα της χώρας.
«Ο Μουγκάμπε πρόδωσε την επανάσταση. Ο πρόεδρος ενεργεί πια σύμφωνα με τα προσωπικά του συμφέροντα και αυτά της γυναίκας του», δήλωσαν βετεράνοι του απελευθερωτικού κινήματος της δεκαετίας του ’70.
Μετά τις απειλές του Κονσταντίνο Τσιουένγκα, η νεολαία του κυβερνώντος ZANU-PF διαμήνυσε επίσης ότι θα αντισταθεί σθεναρά σε μια ενδεχόμενη ανάληψη της εξουσίας από τον στρατό. Χαρακτηριστικά επεσήμαναν: «Είμαστε έτοιμοι να πεθάνουμε για τον Μουγκάμπε».
Την Τρίτη 14 Νοεμβρίου, αυτόπτες μάρτυρες είπαν ότι είδαν άρματα μάχης να κινούνται σε δρόμο κοντά στην πρωτεύουσα Χαράρε. Ο εκπρόσωπος του στρατού δεν ήταν διαθέσιμος για να κάνει κάποια δήλωση. Πριν συμπληρωθούν 24 ώρες από τη στιγμή που ο επικεφαλής των ενόπλων δυνάμεων απείλησε να παρέμβει για να σταματήσουν οι εκκαθαρίσεις στο κυβερνών κόμμα, ένας δημοσιογράφος του πρακτορείου ειδήσεων Reuters μετέδωσε ότι είδε τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς προσωπικού σε κεντρικούς δρόμους στην πρωτεύουσα.
Στρατιώτες έλεγαν απειλητικά στους οδηγούς διερχόμενων οχημάτων να συνεχίσουν τον δρόμο τους μέσα στο σκοτάδι. «Μη δοκιμάσεις κανένα αστείο. Φύγε» είπε στρατιώτης σε δημοσιογράφο του Reuters σε οδό της πρωτεύουσας.
«Σπανίως βλέπουμε άρματα στους δρόμους. Συνήθως, μετακινούνται ελάχιστα» είπε ο Ντέρεκ Μάτισακ, αναλυτής στο Ινστιτούτου Μελετών Ασφαλείας που εδρεύει στην Πρετόρια της Νότιας Αφρικής. «Ο Τσιουένγκα προκάλεσε τον Μουγκάμπε (τον πρόεδρο της Ζιμπάμπουε). Ο Μουγκάμπε δεν απάντησε αμέσως αλλά θα ήταν η κατάλληλη στιγμή για τον Τσιουένγκα να οργανώσει στρατιωτικές ασκήσεις για να ασκήσει πιέσεις», εκτίμησε.
Πολλές ισχυρές εκρήξεις ακούστηκαν σε όλη τη Χαράρε τις πρώτες πρωινές ώρες της Τετάρτης, ενώ στρατεύματα αναπτύχθηκαν στους δρόμους της πρωτεύουσας και κατέλαβαν τις κεντρικές εγκαταστάσεις του κρατικού τηλεοπτικού δικτύου ZBC, επιτείνοντας τη φημολογία περί στρατιωτικού πραξικοπήματος σε εξέλιξη εναντίον του 93χρονου προέδρου Ρόμπερτ Μουγκάμπε. Την κατάληψη επιβεβαίωσαν δύο εργαζόμενοι του ZBC και ένα στέλεχος οργάνωσης υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων της Ζιμπάμπουε.
Οι στρατιώτες μεταχειρίστηκαν βίαια μέλη του προσωπικού του ZBC όταν κατέλαβαν τις εγκαταστάσεις του, σύμφωνα με τις τρεις πηγές. Ωστόσο, οι στρατιωτικοί είπαν στους εργαζόμενους ότι «δεν πρέπει να ανησυχούν» διότι βρίσκονται εκεί απλά και μόνο για να προστατεύσουν το δημόσιο τηλεοπτικό δίκτυο, πρόσθεσε η μία από τις πηγές αυτές.
Σε τηλεοπτικό μήνυμα εκπρόσωπος του στρατού ανέφερε: «Ο στρατός προσπαθεί να σταματήσει τον εκφυλισμό της κοινωνικής και οικονομικής ζωής της χώρας» και αρνούμενος ότι πρόκειται για πραξικόπημα, συνέχισε λέγοντας: «Στοχεύουμε μόνο τους εγκληματίες γύρω από τον πρόεδρο, που με τις πράξεις τους προκαλούν τα κοινωνικά και οικονομικά δεινά στους πολίτες της χώρας και σκοπεύουμε να τους οδηγήσουμε ενώπιον της δικαιοσύνης».
Παρότι ο στρατός αναπτύχθηκε σε διάφορες τοποθεσίες στη Χαράρε, το επιτελείο δεν έχει δώσει καμιά πληροφορία για την τύχη του Μουγκάμπε, του προέδρου της Ζιμπάμπουε τα τελευταία 37 χρόνια, που παρότι χαίρει εκτίμησης στην Αφρική, διότι ηγήθηκε του αγώνα για την ανεξαρτησία, οι πολιτικοί αντίπαλοί του τον κατηγορούν για απόλυτο αυταρχισμό.
Η πρεσβεία των ΗΠΑ στη Ζιμπάμπουε με ανακοίνωσή της προέτρεψε τα μέλη του προσωπικού της και τους Αμερικανούς υπηκόους να παραμείνουν στα σπίτια ή τα ξενοδοχεία τους εξαιτίας της «πολιτικής αβεβαιότητας» στη χώρα.
«Ενθαρρύνουμε τους Αμερικανούς πολίτες στη Ζιμπάμπουε να μείνουν μέσα στους τόπους διαμονής τους μέχρι νεωτέρας» ανέφερε η ανακοίνωση. «Λόγω της τρέχουσας πολιτικής αβεβαιότητας, ο πρέσβης διέταξε όλους τους διπλωματικούς υπαλλήλους να παραμείνουν στα σπίτια τους (σήμερα Τετάρτη)» προστίθεται στην ανακοίνωση της αμερικανικής πρεσβείας.
Το Υπουργείο Εξωτερικών της Βρετανίας από την πλευρά του προέτρεψε τους πολίτες του Ηνωμένου Βασιλείου οι οποίοι βρίσκονται στη Χαράρε να παραμείνουν μέσα στους τόπους διαμονής τους, έως ότου να ξεκαθαρίσει «η πολιτική κατάσταση» στην αφρικανική χώρα.
«Εξαιτίας της αβέβαιης πολιτικής κατάστασης στη Χαράρε» και των «δημοσιευμάτων περί ασυνήθιστης στρατιωτικής δραστηριότητας», το Φόρεϊν Όφις «συνιστά στους Βρετανούς υπηκόους οι οποίοι βρίσκονται αυτήν τη στιγμή στη Χαράρε, να παραμείνουν ασφαλείς στα σπίτια τους ή στους τόπους διαμονής τους, έως ότου η κατάσταση να γίνει σαφέστερη», αναφέρει ανακοίνωση που έδωσε στη δημοσιότητα η βρετανική διπλωματία.
Ο στρατός της Ζιμπάμπουε έθεσε υπό κράτηση τον υπουργό Οικονομικών της αφρικανικής χώρας, τον Ιγκνέσιους Τσόμπο, λίγες ώρες αφότου κατέλαβε την εξουσία για να ξεριζώσει τα «κακοποιά στοιχεία» στο περιβάλλον του προέδρου Ρόμπερτ Μουγκάμπε.
Ο Τσόμπο είναι ένα από τα ηγετικά στελέχη της λεγόμενης τάσης «G40» στο κυβερνών κόμμα ZANU-PF, της οποίας επικεφαλής είναι η σύζυγος του προέδρου Μουγκάμπε, η Γκρέις.
Ο πρόεδρος Ρόμπερτ Μουγκάμπε, σύμφωνα με ανακοίνωση από τα κατειλημμένα από το στρατό κρατικά κανάλια της χώρας, έχει τεθεί υπό κράτηση. Η τοποθεσία που κρατείται παραμένει άγνωστη με τον στρατό να διαβεβαιώνει πως τόσο ο ίδιος όσο και η γυναίκα του είναι ασφαλής.
«Συνεργαστείτε για το καλό της χώρας μας. Κάθε πρόκληση θα αντιμετωπιστεί με τη δέουσα απάντηση», προειδοποιούν τους υπόλοιπους ένστολους.
Το αντιπολιτευτικό Κίνημα Δημοκρατικής Αλλαγής (MDC) στη Ζιμπάμπουε τάχθηκε σήμερα υπέρ της ειρηνικής επιστροφής στη συνταγματική δημοκρατία, μετά τις δραματικές νυχτερινές εξελίξεις στην πρωτεύουσα Χαράρε.
Παράλληλα, το MDC εκφράζει την ελπίδα ότι η παρέμβαση του στρατού θα οδηγήσει «στην εδραίωση ενός σταθερού, δημοκρατικού και προοδευτικού κράτους».
