«Μας έχει διδάξει ο πολιτισμός να είμαστε πιο φιλικοί ο ένας προς τον άλλο;», είχε αναρωτηθεί ο Βρετανός φιλόσοφος και διανοούμενος Bertrand Russell. Φράση που έρχεται στο νου καθώς δεν σταματούν οι αναταραχές σε δύο διαφορετικά σημεία της Γης.

Επί δέκα εβδομάδες στα διεθνή Μέσα κυριαρχούσε η κρίση που έχει δημιουργηθεί με τις αντικυβερνητικές διαδηλώσεις στο Χονγκ Κονγκ με αποκορύφωμα την κατάληψη και το κλείσιμο για δύο ημέρες του τεράστιου αεροδρομίου του.

Στις 15 Αυγούστου ο πρόεδρος Τραμπ, κάλεσε τον Κινέζο πρόεδρο Σι της Κίνας να συναντηθεί με τους διαδηλωτές και να «φέρει ευτυχισμένο και λαμπρό τέλος» στη διαμάχη.

Νωρίτερα ο Αμερικανός πρόεδρος είχε προσφερθεί να συναντηθεί με τον Κινέζο ομόλογό του «για να εξετάσουν από κοινού την κρίση»  στην κινεζική πόλη με το ιδιότυπο καθεστώς.

Επίσης χτες Πέμπτη ο Κινέζος  πρεσβευτής  στο Ηνωμένο Βασίλειο προειδοποίησε πως το Πεκίνο επέμβει στο Χονγκ Κονγκ -αν τα γεγονότα επιδεινωθούν περαιτέρω. Είπε ότι η περιοχή αντιμετωπίζει την πιο σοβαρή κρίση από τότε που παραδόθηκε από το Ηνωμένο Βασίλειο στην Κίνα το 1997.

Η πρώην Βρετανική αποικία, το Χονγκ Κονγκ, είναι πλέον μέρος της Κίνας υπό ένα μοντέλο “μιας χώρας, δύο συστημάτων” με υψηλό επίπεδο αυτονομίας. Χονγκ Κονγκ και  Μακάο, για παράδειγμα, έχουν  δικό τους νομικό σύστημα και δικαστικό σώμα και απολαμβάνουν κάποιες ελευθερίες που δεν υπάρχουν στην ηπειρωτική χώρα. Τιμούν ακόμη και την μνήμη όσων χάθηκαν στην καταστολή της πλατείας Τιενανμέν το 1989.

Ξαφνικά την περασμένη εβδομάδα προέκυψε άλλο ένα ζήτημα με την ξαφνική απόφαση του πρωθυπουργού της  Narendra Modi να άρει το καθεστώς αυτονομίας του Κασμίρ και «να αποκαταστήσει την παλιά δόξα του».

Η νέα κρίση ξέσπασε καθώς εδώ και λίγο καιρό Ινδί και Πακιστάν, βρίσκονται στα πρόθυρα πολεμικής σύγκρουσης, με επεισόδια στα σύνορα των δύο χωρών.

Τι κοινό υπάρχει ανάμεσα στις δύο αυτές διεθνείς κρίσεις; Ινδία και Πακιστάν, καθώς και το Χονγκ Κονγκ υπήρξαν βρετανικές αποικίες.

Η Βρετανία αποφάσισε το 1947 να αποδώσει την ανεξαρτησία τους, αφού χώρισε τις δύο χώρες σε Ινδουιστές και Μουσουλμάνους, δημιούργησε τεράστιο μεταναστευτικό πρόβλημα και δύο κράτη που παρά τις διαφορές τους θα έπρεπε να μοιράζονται κοινά σύνορα.

Ακολούθησε ο πόλεμος του 1948: Ινδία και Πακιστάν συγκρούστηκαν για το Κασμίρ αμέσως μετά την ανεξαρτησία τους. Η περιοχή του Κασμίρ με πλειοψηφία μουσουλμάνων κυβερνήθηκε από έναν ηγέτη ινδουιστών.

Τα ινδικά και πακιστανικά στρατεύματα πολέμησαν στο Κασμίρ, με την Ινδία να ελέγχει το μεγαλύτερο μέρος της κοιλάδας, ενώ το Πακιστάν κατέλαβε μικρότερη περιοχή. Η Ινδία και το Πακιστάν συνεχίζουν να συγκρούονται για το Κασμίρ.

Οι  διπλωματικές σχέσεις  μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν παρέμειναν τεταμένες τις τελευταίες επτά δεκαετίες. Το ζήτημα της ισλαμικής τρομοκρατίας έχει μολύνει τις σχέσεις τα τελευταία χρόνια, με το Νέο Δελχί να κατηγορεί το Ισλαμαμπάντ ότι υποστηρίζει ισλαμιστές τζιχαντιστές για να διεξάγει πόλεμο στο Κασμίρ που διαχειρίζεται η Ινδία. Η Ινδία κατηγορεί επίσης ομάδες που εδρεύουν στο Πακιστάν για την έναρξη τρομοκρατικών επιθέσεων στο έδαφος της Ινδίας. Το Ισλαμαμπάντ αμφισβητεί αυτούς τους ισχυρισμούς.

Οι αρχές της Ινδίας έχουν συνέλαβαν ηγετικά στελέχη του Κασμίρ έστειλαν επιπλέον  στρατεύματα που έστησαν οδοφράγματα για να αποτρέψουν τις διαμαρτυρίες.  

Το Πακιστάν αποκρίθηκε απελαύνοντας τον πρέσβη της Ινδίας από το Ισλαμαμπάντ, αναστέλλοντας τις εμπορικές σχέσεις με την Ινδία και ξεκινώντας διπλωματική επίθεση εναντίον του Νέου Δελχί.
Την Τετάρτη, ο πρωθυπουργός του Πακιστάν επισκέφθηκε το «Azad Kashmir» – το τμήμα που ελέγχεται από το Πακιστάν – ως δείγμα αλληλεγγύης προς την περιοχή της πλειονότητας των Μουσουλμάνων και είπε ότι το Ισλαμαμπάντ θα «αγωνιστεί μέχρι το τέλος» για το Κασμίρ.

Χονγκ Κονγκ και Κασμίρ: Ιστορία με πολλές ομοιότητες

Εκείνο που επιτάχυνε τις  διαμαρτυρίες είναι η πεποίθηση του Πεκίνου ότι το Χονγκ Κονγκ δεν αξίζει την εμπιστοσύνη του ως βασικό κόμβο στο μαζικό σχέδιο ολοκλήρωσης / ανάπτυξης της Κίνας.

Στο τέλος, το Χονγκ Κονγκ θα αφεθεί στις δικές του εσωτερικές επιρροές διάβρωσης – αργά υποβαθμίζοντας την τελική ιδιότητά του ως κινεζική Disneyland με δυτική κουλτούρα. Η Σαγκάη βρίσκεται ήδη στο στάδιο της προώθησης ως το κορυφαίο οικονομικό κέντρο της Κίνας. Και η Shenzhen είναι ήδη ο κορυφαίος κόμβος υψηλής τεχνολογίας. Το Χονγκ Κονγκ θα παραμένει απλώς κάποια δεύτερη σκέψη.

Ενώ η Κίνα χαρακτήρισε ότι προσπαθεί να το καταλάβει πλήρως   (“Occupy Hong Kong”) ως  απλό δυτικά οργανωμένο  σύνθημα, η Ινδία, αποφάσισε να προχωρήσει σε πλήρη κατάκτηση του Κασμίρ.
Η απαγόρευση της κυκλοφορίας επιβλήθηκε σ’ ολόκληρη την κοιλάδα του Κασμίρ. Το Internet κόπηκε. Οι πολιτικοί του Κασμίρ που συσπειρώθηκαν συνελήφθησαν. Οι υπηρεσίες Internet και τηλεφώνου επίσης ανεστάλησαν, προκαλώντας τους κατοίκους να επικοινωνούν με σημειώματα.
Καλώς ήρθατε στην ινδική «δημοκρατία» ή μήπως βρισκόμαστε μπροστά στην Ιντιφάδα του Κασμίρ;

Πληροφορίες από “Strategic Culture Foundation” – AFP, Reuters, AP  – DW

Σύνταξη: Κώστας Μπετινάκης