Ο βραζιλιάνος πρόεδρος Λουίς Ινάσιου Λούλα ντα Σίλβα ζήτησε χθες Δευτέρα από τον κόσμο να εγγυηθεί ότι ο αγώνας του βρετανού δημοσιογράφου Ντομ Φίλιπς και του βραζιλιάνου ειδικού στις υποθέσεις των αυτοχθόνων Μπρούνου Περέιρα δεν ήταν μάταιος, στην επέτειο της δολοφονίας τους στον Αμαζόνιο όπου κατέγραφαν εγκλήματα σε βάρος του περιβάλλοντος.
Οι δυο άνδρες εξαφανίστηκαν την 5η Ιουνίου 2022 στην κοιλάδα του Ζαβαρί, σε προστατευόμενη περιοχή αυτοχθόνων στη βόρεια Βραζιλία, κοντά στα σύνορα με την Κολομβία και το Περού, όπου δρουν διακινητές ναρκωτικών, παράνομοι χρυσοθήρες και λαθροθήρες.
«Θέλω να αποτίσω φόρο τιμής στον Ντομ Φίλιπς και στον Μπρούνου Περέιρα, καθώς και σε όλους όσοι έχασαν τη ζωή τους υπερασπιζόμενοι το περιβάλλον», είπε ο βραζιλιάνος πρόεδρος σε δημόσια εκδήλωση στην Μπραζίλια, με τη συμμετοχή εκατοντάδων ανθρώπων.
«Ο καλύτερος τρόπος να τους αποτίσουμε φόρο τιμής είναι να φροντίσουμε πως ο αγώνας τους δεν ήταν μάταιος», πρόσθεσε, αναγγέλλοντας μέτρα για την αποτροπή της αποψίλωσης του τροπικού δάσους του Αμαζονίου, η οποία σημείωσε εκρηκτική αύξηση επί των ημερών του ακροδεξιού προκατόχου του Ζαΐχ Μπολσονάρου (2019-2022).
Ο ιθαγενής ηγέτης και ακτιβιστής Χαόνι Μετουκτσίρε ήταν επίσης παρών, όπως και συγγενείς και οικείοι των θυμάτων, η πρώτη κυρία Χοζάντζελα ντα Σίλβα οι υπουργοί Περιβάλλοντος Μαρίνα Σίλα και Αυτοχθόνων Λαών Σόνια Γκουαζαζάρα.
Τρεις αλιείς, που φέρονται να συνδέονται με διακινητές ναρκωτικών, φέρονται, σύμφωνα με την έρευνα των αρχών, να δολοφόνησαν τους δυο άνδρες, να διαμέλισαν τα πτώματά τους και να τους έκρυψαν στη ζούγκλα, όπου βρέθηκαν τα λείψανα έπειτα από δέκα ημέρες ερευνών.
Ο φερόμενος ως εγκέφαλος, ο Χούμπενς Βιλάρ, βαρόνος των ναρκωτικών που φέρεται επίσης να ενέχεται στην παράνομη εμπορία αλιευμάτων, συνελήφθη πέρυσι τον Ιούλιο και τέθηκε σε κατ’ οίκον κράτηση. Του απαγγέλθηκαν κατηγορίες την περασμένη εβδομάδα, σύμφωνα με το τηλεοπτικό δίκτυο Globo.
«Να ενημερωνόμαστε»
Στην πλαζ της Κοπακαμπάνα, στο Ρίο ντε Ζανέιρο, εκατοντάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν επίσης γύρω από τη χήρα του Ντομ Φίλιπς, που είναι Βραζιλιάνα, την Αλεσάντρα Σαμπάιο, η οποία δημιούργησε ΜΚΟ για να συνεχίσει τον αγώνα του συζύγου της.
«Πρέπει να ενημερωνόμαστε περισσότερο για το τι γίνεται και να σταματήσουμε να εκμεταλλευόμαστε το δάσος σαν άρπαγες», είπε στην παγκοσμίως διάσημη παραλία όπου ο δημοσιογράφος αρεσκόταν να κάνει stand-up σε τηλεοπτικά ρεπορτάζ.
Στο πλάι της, ο ιθαγενής ηγέτης Μπέτου Μαρούμπου τόνισε πως η κατάσταση δεν έχει αλλάξει στην κοιλάδα του Ζαβαρί μετά τη διπλή δολοφονία. «Το κράτος της Βραζιλίας οφείλει μια εξήγηση στον κόσμο ολόκληρο, διότι ο κόσμος ολόκληρος συγκλονίστηκε από τις δολοφονίες», έκρινε.
Συγκεντρώσεις έγιναν και αλλού, όπως στο Λονδίνο και στην Αταλάια ντου Νόρτε, στην κοιλάδα του Ζαβαρί, όπου στη μνήμη τους ακούστηκαν παραδοσιακά τραγούδια.
Ο Ντομ Φίλιπς, γνωστός δημοσιογράφος, 57 ετών, κείμενα του οποίου είχαν δημοσιευθεί στις εφημερίδες Guardian, Washington Post, Financial Times και σε άλλα ΜΜΕ, έκανε έρευνα για βιβλίο που θα τιτλοφορούσε «Πώς να σώσουμε τον Αμαζόνιο».
Συνόδευε τον Μπρούνου Περέιρα, 41 ετών, για χρόνια στέλεχος στη δημόσια υπηρεσία για τις υποθέσεις των αυτοχθόνων λαών (FUNAI), που είχε πάρει άδεια άνευ αποδοχών και εργαζόταν ως σύμβουλος για να βοηθήσει φυλές ιθαγενών να προστατεύσουν τα πατρογονικά τους εδάφη από την παράνομη αλιεία και την παράνομη εξόρυξη χρυσού, παρά τις απειλές κατά της ζωής του που είχε δεχτεί.
Η εξαφάνισή τους προκάλεσε σάλο και θύελλα δηλώσεων καταδίκης διεθνώς, μεταξύ άλλων από το ροκ συγκρότημα U2, τον σταρ του σινεμά Μαρκ Ράφαλο, τον θρύλο των ποδοσφαιρικών γηπέδων Πελέ…
Ορμή, αλλά και αναποδιές
Συγγενείς και φίλοι άρχισαν εκστρατεία συγκέντρωσης κεφαλαίων για να μπορέσει να ολοκληρωθεί το βιβλίο στο οποίο είχε αφοσιωθεί το διάστημα προτού δολοφονηθεί ο Ντομ Φίλιπς, ενώ η δημοσιογραφική πλατφόρμα Forbidden Stories ανέλαβε να υποστηρίξει ρεπορτάζ για να συνεχιστεί το έργο των δυο ανδρών.
Ο αγώνας για την προστασία του Αμαζονίου, του πνεύμονα του πλανήτη, κλειδιού στην προσπάθεια αποτροπής της κλιματικής αλλαγής, απέκτησε νέα ορμή μετά τη νίκη του Λούλα.
Όμως ο νέος πρόεδρος υπέστη αναποδιές στο κοινοβούλιο, το οποίο στέρησε από το υπουργείο Περιβάλλοντος τις αρμοδιότητές του όσον αφορά το κτηματολόγιο, την επιτήρηση των αγροτικών εκτάσεων, απαραίτητο εργαλείο για την καταπολέμηση της αποψίλωσης του δάσους. Ενώ το υπουργείο Αυτοχθόνων Λαών απώλεσε την ευθύνη να ορίζει νέες προστατευόμενες περιοχές ιθαγενών.
