Με το κύμα αντιδράσεων για τις πολυδάπανες αθλητικές διοργανώσεις αλλά και την διαφθορά των πολιτικών στη Βραζιλία να μην λέει να κοπάσει, οι New York Times ζήτησαν από πέντε ειδικούς την απάντησή τους στο ερώτημα: «Μπορούν οι διαδηλώσεις να αλλάξουν κάτι στη Βραζιλία;»
«Οι διαδηλωτές θα καταφέρουν ελάχιστα»
Σύμφωνα με τον καθηγητή Διεθνούς Πολιτικής Οικονομίας στο πανεπιστήμιο της Μπραζίλια, Κάρλος Ρίο, «η πρώτη διαμαρτυρία έγινε με αφορμή την αύξηση στις τιμές των εισιτηρίων των λεωφορείων, οι διαδηλωτές ζήτησαν την αλληλεγγύη κι άλλων ανθρώπων σε άλλες πόλεις της Βραζιλίας, αλλά οι αυθόρμητες κινητοποιήσεις δεν διέθεταν ούτε μια συγκεκριμένη ατζέντα αιτημάτων, ούτε έναν ηγέτη που θα μπορούσε να οργανώσει τους διαδηλωτές. Οπότε θεωρώ πως, σταδιακά, οι διαμαρτυρίες θα κοπάσουν χωρίς οι διαδηλωτές να έχουν κερδίσει κάτι απ’ όλο αυτό, ενώ η ίδια η χώρα θα συνεχίσει να μαστίζεται από την οικονομική ανισότητα».
«Οι κινητοποιήσεις αμφισβητούν το πολιτικό μοντέλο διακυβέρνησης της Ρούσεφ»
«Το χάσμα μεταξύ πλούσιων και φτωχών στη Βραζιλία, ένα από τα μεγαλύτερα στην υφήλιο, επεκτείνεται πλέον σε όλους τους κοινωνικούς τομείς: την εκπαίδευση, την υγειονομική περίθαλψη και τις μεταφορές. Η Ντίλμα Ρούσεφ αναδείχθηκε στην προεδρία ως το αντίπαλο δέος στην δικτατορία των προηγούμενων δεκαετιών και υποσχέθηκε μια διακυβέρνηση βασισμένη στην κοινωνική ισότητα και την οικονομική σταθερότητα. Οι Βραζιλιανοί που βρίσκονται στους δρόμους δεν θεωρούν πως η Ρούσεφ έχει δώσει τις ενδεδειγμένες λύσεις που απαιτούν τα μεγάλα προβλήματα και οι κοινωνικές ανάγκες. Οι διαδηλώσεις αμφισβητούν το πολιτικό και οικονομικό μοντέλο που προέκυψε μετά από πολλά χρόνια δικτατορίας», υποστηρίζει ο Τζέρι Ντάβιλα, καθηγητής Βραζιλιάνικης Ιστορίας στο πανεπιστήμιο του Ιλινόις. Υπενθυμίζεται ότι η δικτατορία κατέρρευσε το 1985 και ότι η πρόεδρος Ρούσεφ ήταν αντιστασιακή που φυλακίστηκε και βασανίστηκε για την αντιχουντική δράση της.
«Σημάδι ότι έρχεται μια μεγάλη αλλαγή στη χώρα»
Σύμφωνα με την κοινωνιολόγο και καθηγήτρια του πανεπιστημίου του Σάο Πάολο, Ελένα Σίνγκερ, «οι διαμαρτυρίες δείχνουν πως έρχεται μια μεγάλη αλλαγή στη χώρα, μια αλλαγή στη διάθεση των ανθρώπων, από την παθητικότητα και την αποξένωση, στην απαίτηση για συμμετοχή. Οι ομάδες που συμμετέχουν στις διαδηλώσεις έχουν ένα κοινό στόχο: απαιτούν να ακουστούν τα προβλήματα τους και να συμμετέχουν στη διαδικασία αποφάσεων. Οι δημοτικοί, ομοσπονδιακοί και κρατικοί λειτουργοί πρέπει να ακούσουν τις φωνές όσων κατέβηκαν στους δρόμους καθότι αποτελούν μια εξαιρετική ευκαιρία να γίνει ένας ευρύτερος διάλογος για ζητήματα που επί πολλές δεκαετίες δεν έβρισκαν χώρο να μπουν στην πολιτική ατζέντα».
«Οι διαμαρτυρίες είναι απλά η αρχή: η αλλαγή θα έρθει»
«Χάρη στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης – η Βραζιλία είναι η δεύτερη μεγαλύτερη χρηστής του Twitter και του Facebook στην υφήλιο – και το γεγονός πως πολλές διαδηλώσεις είναι αποκεντρωμένες από τις μεγάλες πόλεις της χώρας, οι κινητοποιήσεις θα εντατικοποιηθούν. Βλέπουμε ήδη μια αλλαγή στην ρητορική των πολιτικών και τα κυβερνητικά ΜΜΕ, κάτι που δείχνει πως η αλλαγή θα έρθει σιγα σιγά. Ήδη, το Ρίο και το Σάο Πάολο, μαζί με ακόμη άλλες έξι πόλεις της Βραζιλίας, ανακοίνωσαν πως η τιμή για τα εισιτήρια λεωφορείου δεν θα αυξηθεί. Οι άνθρωποι πήραν μια γεύση από πραγματική και άμεση δημοκρατία και πλέον δεν υπάρχει γυρισμός», λέει η Τερέζα Γουίλιαμσον, εκτελεστική διευθύντρια της ΜΚΟ Catalytic Communities που βοηθάει ανθρώπους στις φαβέλες του Ρίο ντε Τζανέιρο.
«Αναζητείται ισορροπία ανάμεσα στην οικονομία του κεφαλαίου και τις δημόσιες παροχές»
Σύμφωνα με τον καθηγητή Βραζιλιάνικων Σπουδών στο πανεπιστήμιο Έμορι, Τζέφρι Λέσερ, «η νέα Βραζιλία χτίστηκε με την υπόσχεση πως δεν θα υπάρχει άλλη κοινωνική ανισότητα. Ένας εισπράκτορας λεωφορείου μου έλεγε τις προάλλες πως από την αύξηση στις τιμές των εισιτηρίων δεν ωφελείται, μισθολογικά, καθόλου ο ίδιος, ενώ ένας οδηγός ταξί διαμαρτυρόταν πως η κυβέρνηση επενδύει περισσότερα χρήματα στην ανάπτυξη του ποδοσφαίρου παρά στο χτίσιμο νέων σχολείων. Το μεγάλο ερώτημα είναι λοιπόν με ποιο τρόπο θα καταφέρουμε να έχουμε μια καπιταλιστική οικονομία, μαζί με παροχές για τις πιο φτωχές ομάδες του πληθυσμού. Η Ρούσεφ πρέπει να δουλέψει περισσότερο στον τομέα της παιδείας, της ασφάλειας των πολιτών και των μεταφορών».
