Τρία χρόνια πριν, στις 4 Αυγούστου 2020, η μεγαλύτερη μη πυρηνική έκρηξη στην Ιστορία κατέστρεφε ολόκληρες συνοικίες της Βηρυτού, σκοτώνοντας 220 και τραυματίζοντας περισσότερους από 6.500 ανθρώπους. Τρία χρόνια μετά, οι πολιτικές παρεμβάσεις έχουν εκτρέψει τις προσπάθειες τις Δικαιοσύνης, απομακρύνοντας τις ελπίδες για να αποκαλυφθεί η αλήθεια για την τραγωδία και για να τιμωρηθούν οι υπεύθυνοι.
Η έκρηξη της Βηρυτού προκλήθηκε από πυρκαγιά σε αποθήκη όπου είχαν τοποθετηθεί, χωρίς τις αναγκαίες προφυλάξεις, τόνοι νιτρικού αμμωνίου, παρά τις επανειλημμένες προειδοποιήσεις προς τους υπευθύνους.
Η ένωση των οικογενειών των θυμάτων, που αγωνίζεται εδώ και τρία χρόνια για δικαιοσύνη, έχει καλέσει τους Λιβανέζους να συμμετάσχουν μαυροφορεμένοι σε διαδήλωση με προορισμό το λιμάνι το απόγευμα της Παρασκευής.
«Είναι μια μέρα πένθους και διαμαρτυρίας κατά του λιβανέζικου κράτους που πολιτικοποιεί την υπόθεση και αναμειγνύεται στο έργο της δικαιοσύνης», δήλωσε η Ρίμα Ζαχέντ που έχασε τον αδελφό της Αμίν, εργαζόμενο στο λιμάνι. «Τρία χρόνια μετά την έκρηξη, η Δικαιοσύνη παρεμποδίζεται και η αλήθεια κρύβεται (…) Πλέον κανένας από τους προφυλακισμένους δεν βρίσκεται στην φυλακή».
Οι λιβανικές αρχές αρνήθηκαν τη διεξαγωγή διεθνούς έρευνας, όπως ζητούσαν οι οικογένειες των θυμάτων, και κατηγορούνται για παρεμπόδιση της τρέχουσας έρευνας, σε μία χώρα που αντιμετωπίζει την οικονομική κατάρρευση και όπου οι πολιτικές συγκρούσεις αντανακλούν στη λειτουργία του δικαστικού συστήματος.
«Εγκληματίες»
«Έχουμε κουραστεί. Δεν έχουμε μπορέσει να κάνουμε τίποτε για να ζητήσουμε λογαριασμό από τους εγκληματίες αυτούς», λέει η Ρίμα Ζαχέντ.
Ο πρώτος δικαστής που επιφορτίστηκε το 2020 με την έρευνα αναγκάστηκε να εγκαταλείψει, αφού απήγγειλε κατηγορίες κατά του πρώην πρωθυπουργού Χασάν Ντιάμπ και τριών πρώην υπουργών.
Ο διάδοχός του στην έρευνα, ο δικαστής Τάρεκ Μπιτάρ, στράφηκε με τη σειρά του κατά πολιτικών αξιωματούχων, αλλά το κοινοβούλιο αρνήθηκε να άρει την ασυλία των βουλευτών κατά των οποίων ασκήθηκε δίωξη, το υπουργείο Εσωτερικών αντιτάχθηκε στην ανάκριση αξιωματούχων και οι δυνάμεις ασφαλείας αρνήθηκαν να εκτελέσουν τα εντάλματα σύλληψης.
Ο δικαστής Τάρεκ Μπιτάρ αναγκάστηκε να διακόψει την έρευνα επί 13 μήνες εξαιτίας των δεκάδων αγωγών εναντίον του εκ μέρους πολιτικών αξιωματούχων και των ασφυκτικών πιέσεων.
Τον περασμένο Ιανουάριο, ξαναξεκίνησε την έρευνα προκαλώντας γενική κατάπληξη. Τότε, ο γενικός εισαγγελέας άσκησε εναντίον του Μπιτάρ δίωξη για απείθεια, αφού ο δικαστής άσκησε δίωξη κατά σειράς υψηλά ιστάμενων αξιωματούχων, γεγονός πρωτοφανές στην ιστορία του Λιβάνου.
Ο γενικός εισαγγελέας διέταξε επίσης την αποφυλάκιση 17 προφυλακισμένων.
Ο δικαστής Μπιτάρ έχει δώσει υπόσχεση στις οικογένειες των θυμάτων
Σε ένα διάστημα δυόμισι ετών, ο δικαστής Μπιτάρ δεν κατάφερε να ασκήσει το έργο του παρά για έξι περίπου μήνες, κατά τη διάρκεια των οποίων του ασκήθηκαν ισχυρές πιέσεις που προκάλεσαν άνευ προηγουμένου κρίση στο δικαστικό σύστημα του Λιβάνου.
Όμως, ακόμη και αν δεν έχει πατήσει το πόδι του στο δικαστικό μέγαρο εδώ και μήνες, η έρευνά του συνεχίζεται, δήλωσε στο AFP μη κατονομαζόμενος για λόγους ασφαλείας ειδικός σε θέματα δικαιοσύνης.
Ο νομικός αυτός που παρακολουθεί την έρευνα δήλωσε ότι ο δικαστής Μπιτάρ είναι αποφασισμένος να συνεχίσει τη δουλειά του και να συντάξει το κατηγορητήριο, δηλώνοντας ότι έχει δώσει την υπόσχεσή του στις οικογένειες των θυμάτων.
«Είμαστε πεπεισμένοι ότι θα φτάσουμε στην αλήθεια, διότι η αλήθεια δεν πεθαίνει όσο την αναζητούμε», λέει η Ρίμα Ζαχέντ.
Την Πέμπτη, 300 μη κυβερνητικές οργανώσεις, ανάμεσά τους οι Human Rights Watch (HRW) και η Διεθνής Αμνηστία, καθώς και οι οικογένειες των θυμάτων ανανέωσαν την έκκληση για τη σύσταση διεθνούς επιτροπής έρευνας.
«Μία διεθνής δραστηριοποίηση είναι αναγκαία για να σπάσει η κουλτούρα της ατιμωρησίας στον Λίβανο», δήλωσε ο Ραμζί Καΐς του HRW.
«Οι Αρχές έχουν χρησιμοποιήσει όλα τα μέσα που διαθέτουν για να σταματήσουν ή ξεδιάντροπα να παρεμποδίσουν την εθνική έρευνα ώστε να αποφύγουν να λογοδοτήσουν», δήλωσε η Άγια Μαζούμπ, τοπική διευθύντρια της Διεθνούς Αμνηστίας.
