Παγωμένα βλέμματα, χείλη σφικτά, ιδίως εκείνα του Τούρκου ΥΠΕΞ και κανένα χαμόγελο.
Η συνάντηση της Άγκυρας μεταξύ του Ταγίπ Ερντογάν με τον Αμερικανό Αντιπρόεδρο Μαίκ Πενς και τον Μάικ Πομπέο μόλις είχε αρχίσει. Ο πρόεδρος της Τουρκίας είχε ήδη αντιληφθεί πως το εγχείρημα του στη Βόρειο Συρία εδώ και δύο εικοσιτετράωρα βρίσκεται μεταξύ σφύρας και άκμονος. Η σφύρα είναι οι ΗΠΑ και το αμόνι η Ρωσία. Θέλει δεν θέλει η Άγκυρα ήταν πια αναγκασμένη να αποδεχτεί πώς η τουρκική στρατηγική στην Εγγύς Ανατολή θα αρκεστεί στα «ψίχουλα» που είναι διατεθειμένοι να της παραχωρήσουν οι δύο πρωταγωνιστές.
Vice President Pence meets with Turkey’s President Erdogan in Ankara, Turkey. pic.twitter.com/PE7abiuPd3
— The Hill (@thehill) October 17, 2019
Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε μέσα σε εξαιρετικά βεβαρημένη ατμόσφαιρα μετά την δημοσιοποίηση της επιστολής – δείγμα κυνισμού και διεθνούς αγένειας- του Ντόναλντ Τραμπ προς τον Ταγίπ Ερντογάν, της 9η Οκτωβρίου, λίγες ώρες πριν την τουρκική εισβολή στην Συρία. Τα τουρκικά ΜΜΕ είχαν πάρει φωτιά . «Μπουνταλά» αποκαλεί ο πρόεδρος των ΗΠΑ τον Σουλτάνο της Τουρκίας και η έκφραση αυτή δεν είναι διαχειρίσιμη στην τουρκική κοινωνία.
«Την πετάξαμε στα σκουπίδια» είπαν οι συνεργάτες του Ταγίπ Ερντογάν αλλά το ζήτημα δεν είναι στο που ακριβώς βρίσκεται η επιστολή αλλά στις επιπτώσεις που αυτή η διπλωματική κρίση θα έχει τελικά στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις. Την Τρίτη που μας έρχεται ο Ερντογάν συναντιέται με τον Πούτιν στο Σότσι και στις 13 Νοεμβρίου υπάρχει ραντεβού Τραμπ – Ερντογάν στην Ουάσινγκτον.
Όμως όπως σημειώνουν με ιδιαίτερη προσοχή τα ισραηλινά ΜΜΕ, οι Τραμπ και Πούτιν έχουν συνεννοηθεί σχετικά με τα όρια εντός των οποίων θα αφήσουν τον Ερντογάν να «παίξει το παιγνίδι του». Δηλαδή έχουν ήδη σχεδιάσει επί χάρτου τα όρια εντός των οποίων θα επιτρέψουν στον τουρκικό στρατό να κινηθεί.
Vice President Mike Pence meets with Turkish President Recep Tayyip Erdogan in Ankara, Turkey. pic.twitter.com/1EUvWMxow5
— The Hill (@thehill) October 17, 2019
Τα όρια αυτά είναι τα εξής:
1) Το Κομπάνι, ανατολικά του Ευφράτη ανήκει στην δικαιοδοσία της Δαμασκού και του Άσαντ και επιτηρείται από τους Ρώσους.
2) 2 Η Μανμπίζ βρίσκεται υπό τον έλεγχο της Δαμασκού και επιτηρείται από τους Ρώσους.
3) Το Καμισλί ανατολικά θα παραμείνει υπό τον έλεγχο των Κούρδων και της Δαμασκού. Επιτηρείται από αέρος από τους Αμερικανούς.
4) Τα πετρέλαια της ζώνης Deir Al ZOR παραχωρούνται στη Δαμασκό και όχι στην Τουρκία που τα λιγουρευόταν εδώ και πολύ καιρό.
5) Οι στρατηγικού ενδιαφέροντος γέφυρες στον Ευφράτη .η στρατηγικής σημασίας εθνική οδός Μ4, τα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικού ρεύματος της Τάμπκα, ελέγχονται από την Δαμασκό, δηλαδή από τον Άσαντ και του Ρώσους.
6) Οι έξοδοι προς Βόρειο Ιράκ και Ιορδανία επιτηρούνται από τους Αμερικανούς.
Τι μένει λοιπόν για τους Τούρκους; Μένει η ζώνη βάθους 5 – 10 χιλιομέτρων και μήκους λιγότερο από 100 χιλιόμετρα μεταξύ του Τελ Αμπιάντ και λίγο μετά το Ρας Αλ Αιν χωρίς πρόσβαση στο Αίν Ισσά και τη Ράκκα προς νότον. Σε αυτήν την ζώνη όπως προέβλεπε και η συμφωνία των Αδάνων του 1995-1996 ο Ερντογάν μπορεί να κάνει ένα περιορισμένο παιγνίδι εντυπώσεων, απολύτως ελεγχόμενο. Του είναι αρκετό για να διασφαλίσει την συνέχιση της κυριαρχίας του στο εσωτερικό της Τουρκίας; Ο Ερντογάν είναι σαν ένα ποδήλατο. Για να επιβιώσει πολιτικά πρέπει να κινείται συνεχώς ανοίγοντας μέτωπα. Εσωτερικά και εξωτερικά.
Η συνάντηση της Άγκυρας λοιπόν με τους αμερικανούς ανώτατους αξιωματούχους εκ των πραγμάτων δεν θα μπορούσε να αποδώσει θεαματικά αποτελέσματα. Ο Ερντογάν δεν είναι σε θέση να συνδιαλλαγεί με τους Κούρδους της Συρίας, όπως του ζητά ο Ντόναλντ Τραμπ με την επιστολή του. Θα ήταν σαν να παραδέχεται την ήττα του. Ούτε μπορεί να αποδεχτεί κάποια κατάπαυση του πυρός σε αυτήν την φάση. Θα ήταν σαν να αποδεχόταν την πολιτική και διπλωματική συντριβή του.
Η συνάντηση κράτησε περίπου δύο ώρες από τις 15:40 έως και τις 17:20. Δεν εκδόθηκε επίσημο ανακοινωθέν και η συζήτηση πραγματοποιήθηκε κεκλεισμένων των θυρών.
Προφανώς η αμερικανική πλευρά ζήτησε όλα τα παραπάνω και προφανέστατα η Άγκυρα αρνήθηκε να συμβιβαστεί. Σε αυτή τη φάση τουλάχιστον.
Αλλά στο στρατιωτικό επίπεδο, εννέα ημέρες μετά την τουρκική εισβολή και ο τουρκικός στρατός δεν έχει πετύχει τους στόχους του. Ή μάλλον είναι μακράν των στόχων του οι οποίοι θα μπορούσαν (αν είχαν επιτευχθεί) να χρησιμοποιηθούν στο πολιτικό – διπλωματικό επίπεδο. Το δίδυμο Τραμπ – Πούτιν εξουδετέρωσε την στρατιωτική δυναμική του 2ου στρατού του ΝΑΤΟ ως φαίνεται.
