Εισαγγελέας στην Τουρκία έχει ξεκινήσει έρευνες για το κείμενο-τελεσίγραφο που είχε απευθύνει ο στρατός το 2007 στην ισλαμική συντηρητική κυβέρνηση, προειδοποιώντας τη ότι θα έκανε ό,τι χρειαζόταν προκειμένου να προστατεύσει τον κοσμικό χαρακτήρα του κράτους. Πρόκειται για ένα ακόμα επεισόδιο στη μακρόχρονη διένεξη μεταξύ στρατού και πολιτικών στη γειτονική χώρα η οποία έχει εκφραστεί σε μια σειρά διώξεων κορυφαίων στρατιωτικών αξιωματούχων που κατηγορούνται για συνωμοσίες με στόχο την ανατροπή της κυβέρνησης του κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AK) υπό τον πρωθυπουργό, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Το κυβερνών κόμμα είχε παρουσιάσει το μήνυμα ως σαφή απειλή από τον στρατό, ο οποίος προέβη σε τρία πραξικοπήματα από τη δεκαετία του ’60 μέχρι αυτή του ’80 και ανάγκασε μια κυβέρνηση στην οποία συμμετείχε ένα προκάτοχο του AK ισλαμικό κόμμα να παραιτηθεί το 1997.
Η εθνοσυνέλευση αρχικά δεν είχε ψηφίσει τον υποψήφιο του AK για την προεδρία, τον Αμπντουλάχ Γκιουλ, με αποτέλεσμα να ξεσπάσει πολιτική κρίση. Τελικά ύστερα από συνεχείς διαβουλεύσεις εξελέγη πρόεδρος τον Αύγουστο του 2007, αφού το AK κέρδισε με άνεση τις βουλευτικές εκλογές αποκτώντας μια πλειοψηφία που επέτρεψε στον τωρινό πρωθυπουργό να αντιμετωπίσει με πολύ μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση το στρατό.
«Μια προκαταρκτική έρευνα διεξάγεται μετά από ένα αίτημα σχετικά με το μνημόνιο της 27ης Απριλίου του 2007», ανέφερε ανώτερος δικαστικός ενήμερος για την υπόθεση.
Το αίτημα, που κατατέθηκε από άγνωστο είναι ένα από τα περίπου 2.000 που αφορούν σε ενέργειες του στρατού, από το πραξικόπημα του 1980 ως το κείμενο του 2007, σύμφωνα με την ίδια πηγή.
Συνήθως τα αιτήματα αυτά επικεντρώνονται σε παραβιάσεις Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και σε βασανιστήρια. Αφού πραγματοποιηθεί προκαταρκτική έρευνα, οι εισαγγελείς αποφασίζουν εάν θα υπάρξει τακτική έρευνα και προσαγωγές.
Η περίπτωση του πρώην επικεφαλής των Ενόπλων Δυνάμεων
Σύμφωνα με τουρκικά ΜΜΕ, ο εισαγγελέας αναμένεται να καλέσει τον στρατηγό εν αποστρατεία Γιασάρ Μπουγιούκανιτ, επικεφαλής των Ενόπλων Δυνάμεων την εποχή εκείνη, να καταθέσει στο πλαίσιο της έρευνας.
Ωστόσο, η δικαστική πηγή είπε ότι αυτό ίσως είναι πρόωρο σε αυτό το στάδιο.
Ο εν λόγω στρατηγός είχε δηλώσει το 2009 ότι είχε συντάξει το έγγραφο αλλά το είχε χαρακτηρίσει αποτίμηση της πολιτικής κατάστασης σε εκείνη τη συγκυρία και όχι απειλή προς την κυβέρνηση.
Το κείμενο επέκρινε με σφοδρότητα αυτές που αποκαλούσε προσπάθειες «ορισμένων κύκλων» να υποσκάψουν τις κοσμικές αξίες του κράτους και τους χαρακτήριζε εχθρούς της τουρκικής δημοκρατίας.
Ειδικότερα, αναφερόταν στη συμμετοχή μαθητριών σχολείων με μαντίλες σε θρησκευτικές τελετές και στα σχέδια να γίνει ένας εθνικός διαγωνισμός ανάγνωσης αποσπασμάτων του Κορανίου την ημέρα της επετείου της ίδρυσης του Κοινοβουλίου της Τουρκίας, οι οποίες τελικά εγκαταλείφθηκαν.
«Το πρόβλημα που έχει ανακύψει στην διαδικασία των προεδρικών εκλογών τις τελευταίες ημέρες επικεντρώθηκε στη συζήτηση για τον κοσμικό χαρακτήρα του κράτους. Οι Τουρκικές Ένοπλες Δυνάμεις παρακολουθούν την κατάσταση με ανησυχία και διατηρούν την απαρασάλευτη αποφασιστικότητά τους να εκπληρώσουν το καθήκον τους που ορίζονται ξεκάθαρα από τους νόμους», είχε πει τότε.
Το κείμενο αυτό αφαιρέθηκε από τον ιστότοπο των Ενόπλων Δυνάμεων μόλις τον Αύγουστο του 2011, αφού ανέλαβε επικεφαλής ο στρατηγός Νετζντέτ Εζέλ.
Επιμέλεια: Μάριος Βελέντζας
