Οι πολιτικής σκοπιμότητας εφευρέσεις δεν συνιστούν κάποιου είδους καινοτομία. Είθισται οι κυβερνήσεις να «γεννούν» καταστάσεις που εξυπηρετούν τα εκάστοτε συμφέροντά τους. Ένας από τους μεγαλύτερους ή έστω τους πιο διαδεδομένους μύθους είναι η ύπαρξη του κόκκινου τηλεφώνου που συνέδεε Λευκό Οίκο και Κρεμλίνο.

Επί πολλές δεκαετίες μια εικόνα ήταν καρφωμένη στο μυαλό μιας ολόκληρης γενιάς: στην κορύφωση της έντασης του Ψυχρού Πολέμου, ρωσικά πολεμικά πλοία αρχίζουν να πλέουν προς την Κούβα με διαταγή του προέδρου της χώρας Νικίτα Χρουστσόφ. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζον Κένεντι σηκώνει το κόκκινο τηλέφωνο και απαιτεί από τη Σοβιετική Ένωση να σταματήσει τον πλου, διότι σε αντίθετη περίπτωση θα ερχόταν αντιμέτωπη με καταστροφικές συνέπειες.

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Σήμερα, σχεδόν μισό αιώνα μετά, αποκαλύπτεται ότι όλα αυτά ήταν μύθος – τουλάχιστον το σημείο που αφορά στο κόκκινο τηλέφωνο. Σύμφωνα με το αμερικανικό Μουσείο Smithsonian, δεν υπήρξε ποτέ τηλεφωνική γραμμή που να συνδέει απευθείας τον Λευκό Οίκο με το Κρεμλίνο. Τα όποια μηνύματα ανταλλάσσονταν μεταξύ των δύο κρατών διαβιβάζονταν μέσω τηλέγραφου, σύμφωνα με δημοσίευμα της βρετανικής εφημερίδας «Independent».

Στην πραγματικότητα, κατά τη διάρκεια της κουβανικής Κρίσης των Πυραύλων (την οποία προκάλεσε η εγκατάσταση σοβιετικών πυραύλων με πυρηνικές κεφαλές στην Κούβα, ως απάντηση στην εγκατάσταση αμερικανικών πυρηνικών πυραύλων στη Βρετανία, την Ιταλία και την Τουρκία), οι δύο παγκόσμιες υπερδυνάμεις έκριναν ότι ήταν πολύ επικίνδυνο να βασίζονται σε τηλεγραφήματα και αποφάσισαν να εγκαταστήσουν ένα σύστημα άμεσης επικοινωνίας. Ωστόσο, την εποχή εκείνη η τεχνολογία που θα το επέτρεπε δεν ήταν ακόμη διαθέσιμη.

Σε ένα σημείωμα που συντάχθηκε τον Ιούνιο του 1963, οι δύο κυβερνήσεις συμφώνησαν ότι «για χρήση σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, η κυβέρνηση των ΗΠΑ και η κυβέρνηση της ΕΣΣΔ πρέπει να δημιουργήσουν, μόλις αυτό καταστεί τεχνικά εφικτό, έναν σύνδεσμο άμεσης μεταξύ τους επικοινωνίας».

ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

Ωστόσο, αντί για τηλέφωνο, τα μηνύματα θα στέλνονταν στη Σοβιετική Ένωση μέσω ενός υπερατλαντικού καλωδίου μήκους 10.000 μιλίων, που θα ξεκινούσε από την Ουάσινγκτον, θα περνούσε από το Λονδίνο, την Κοπεγχάγη, τη Στοκχόλμη, το Ελσίνκι και θα κατέληγε στη Μόσχα.

Ο πρώτος πρόεδρος που χρησιμοποίησε αυτό το σύστημα φέρεται να ήταν ο Λίντον Τζόνσον, ο οποίος ήταν σε θέση να επικοινωνήσει με τους Σοβιετικούς κατά τη διάρκεια του Πολέμου των Έξι Ημερών στο Ισραήλ. Το καλώδιο αντικαταστάθηκε από μια δορυφορική σύνδεση το 1971, ένα υψηλής ταχύτητας φαξ τη δεκαετία του 1980 και μια ζεύξη οπτικών ινών για e-mail και τηλεδιασκέψεις το 2008.

Το κόκκινο τηλέφωνο ήταν, απλώς, δημιουργία του Hollywood σε ταινίες όπως το Dr. Strangelove (γνωστό στην Ελλάδα ως «SOS: Πεντάγωνο καλεί Μόσχα») του Στάνλεϊ Κιούμπρικ, με πρωταγωνιστή τον Πίτερ Σέλερς.

σχόλια αναγνωστών
oδηγός χρήσης