Η στρατιωτική χούντα που κυβερνά το Μαλί ανακοίνωσε χθες Κυριακή ότι εγκαταλείπει τον διεθνή οργανισμό G5 Σαχέλ και την αντιτζιχαντιστική δύναμη που είχε συγκροτήσει, κατηγορώντας τον πως «εργαλειοποιήθηκε» από το «εξωτερικό» και ότι δεν επέτρεψε να ασκήσει την προεδρία του στο Μπαμακό.
Πλέον ο περιφερειακός οργανισμός του Σαχέλ αποτελείται από τέσσερις χώρες — τη Μαυριτανία, το Τσαντ, την Μπουρκίνα Φάσο και τον Νίγηρα.
Η αποχώρηση απομονώνει περαιτέρω το Μαλί από τους γείτονές του, ενώ το Μπαμακό υφίσταται από την 9η Ιανουαρίου οικονομικές και διπλωματικές κυρώσεις από τα κράτη της δυτικής Αφρικής, τιμωρητικά μέτρα η επιβολή των οποίων αποφασίστηκε εξαιτίας της πρόθεσης της στρατιωτικής χούντας να παραμείνει στην εξουσία για αρκετά χρόνια, έπειτα από τα δύο πραξικοπήματα του Αυγούστου του 2020 και του Μαΐου του 2021.
Ακολουθεί εξάλλου την ανακοίνωση στις αρχές Μαΐου από το στρατιωτικό καθεστώς πως τερματίζει τη συμφωνία συνεργασίας που είχε υπογραφτεί το 2014 με τη Γαλλία, καθώς και τις δύο συμφωνίες του 2013 και του 2020 που όριζαν το νομικό πλαίσιο της παρουσίας της γαλλικής αντιτζιχαντιστικής δύναμης Μπαρχάν και του ευρωπαϊκού σχηματισμού ειδικών δυνάμεων Τακούμπα, που δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία του Παρισιού.
Οι σχέσεις της Δύσης με το Μαλί επιδεινώθηκαν ιδίως αφότου το Μπαμακό στράφηκε στη Ρωσία. Η Γαλλία και οι σύμμαχοί της κατηγορούν τη στρατιωτική χούντα πως έχει προσλάβει τη ρωσική εταιρεία μισθοφόρων Βάγκνερ, κάτι που διαψεύδει το καθεστώς.
«Η κυβέρνηση του Μαλί αποφάσισε να αποσυρθεί από όλα τα όργανα της G5 Σαχέλ, συμπεριλαμβανομένης της κοινής δύναμης» που δρούσε εναντίον των τζιχαντιστών, ανέφερε η ανακοίνωση της μεταβατικής κυβέρνησης που δημοσιοποιήθηκε χθες βράδυ.
Οι διμερείς σχέσεις με τα κράτη της G5 Σαχέλ «θα συνεχιστούν», ανέφερε χθες ο συνταγματάρχης Αμπντουλαγέ Μαϊγκά.
Την οργή του Μπαμακό εναντίον του G5 Σαχέλ προκάλεσε το γεγονός πως δεν έγινε ποτέ η σύνοδος των αρχηγών κρατών που προβλεπόταν τον Φεβρουάριο του 2022 στο Μπαμακό, αφιερωμένη στην «έναρξη της προεδρίας του Μαλί» στον οργανισμό. Σχεδόν ένα τρίμηνο αργότερα, η σύνοδος «δεν έγινε ποτέ», σύμφωνα με την ανακοίνωση του καθεστώτος.
Το Μπαμακό «απορρίπτει κατηγορηματικά το επιχείρημα ενός κράτος μέλους του G5 Σαχέλ που επικαλέστηκε την εσωτερική πολιτική κατάσταση για να εναντιωθεί στην άσκηση από το Μαλί της προεδρίας» του οργανισμού, προστίθεται, χωρίς να διευκρινίζεται για ποιο κράτος επρόκειτο.
Σύμφωνα με το στρατιωτικό καθεστώς στο Μαλί, η εναντίωση στην άσκηση της προεδρίας του G5 Σαχέλ από το Μαλί «οφείλεται στους ελιγμούς κράτους εκτός της περιφέρειας που θέλει απελπισμένα να απομονώσει» το Μπαμακό — υπονοείται, χωρίς να αναφέρεται ονομαστικά, η Γαλλία.
Το Μαλί κατηγορεί τον G5 Σαχέλ ότι «έχασε την αυτονομία του», ότι «εργαλειοποιήθηκε» και επέδειξε «σοβαρή δυσλειτουργία» των οργάνων του.
Η αντιτζιχαντιστική δύναμη μέτραγε μέχρι χθες περίπου 5.000 στρατιωτικούς.
Όμως τα στρατιωτικά πραξικοπήματα στο Μαλί και στην Μπουρκίνα Φάσο, δύο από τα πέντε μέλη της δύναμης, έθεσε εν αμφιβόλω τις επιχειρησιακές τις δυνατότητες, εκτιμούσε ο ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες σε έκθεσή του που διανεμήθηκε στα κράτη μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας την 11η Μαΐου.
«Είμαι βαθιά ανήσυχος για την ταχεία επιδείνωση της κατάστασης ασφαλείας στο Σαχέλ καθώς και για τον δυνητικά επιζήμιο αντίκτυπο της αβέβαιης πολιτικής κατάστασης στο Μαλί και στην Μπουρκίνα Φάσο», ανέφερε στο έγγραφο αυτό.
Οι πέντε χώρες μέλη του G5 Σαχέλ δημιούργησαν αυτό το σχήμα το 2014 και σχημάτισαν την κοινή αντιτζιχαντιστική δύναμη το 2017, καθώς εντεινόταν η δράση των εξτρεμιστών.
Το Μαλί έχει μετατραπεί από το 2012 σε θέατρο επιθέσεων τζιχαντιστών προσκείμενων στην Αλ Κάιντα και στο Ισλαμικό Κράτος, που εξαπλώθηκε από το βόρειο προς το κεντρικό και το νότιο τμήμα της χώρας. Την κατάσταση περιέπλεξε η εμφάνιση παραστρατιωτικών οργανώσεων φυλών και συμμοριών κακοποιών. Η δράση των τζιχαντιστών εξαπλώθηκε στις γειτονικές χώρες (Μπουρκίνα Φάσο, Νίγηρα) κι έχει στοιχίσει τη ζωή σε χιλιάδες ανθρώπους, πολίτες και αντιμαχόμενους. Η ανάπτυξη ξένων δυνάμεων –της Γαλλίας, του ΟΗΕ, άλλων κρατών της Αφρικής– δεν επέλυσε την κρίση.
