Του Κώστα Μπετινάκη

Πολλές επιφυλάξεις εκφράζονται για το ενδεχόμενο εφαρμογής της συμφωνίας που επιτεύχθηκε την Παρασκευή στις Βρυξέλλες –ύστερα από πολλαπλές παρασκηνιακές διαβουλεύσεις– ανάμεσα στην ΕΕ και την Τουρκία για το Προσφυγικό.

Οι λόγοι είναι πως αυτή τη στιγμή στην Τουρκία το πολιτικό σκηνικό σχοινοβατεί πάνω σε εύθραυστες εξελίξεις, που οφείλονται σε πολλαπλούς παράγοντες.

Ήδη στις 17 Μαρτίου ο Λευκός Οίκος κάλεσε την τουρκική κυβέρνηση να σεβαστεί τις δημοκρατικές αξίες, μετά τις πρόσφατες αποφάσεις που ελήφθησαν για περιορισμό στην ελευθερία του λόγου, της έκφρασης, των συγκεντρώσεων και του Τύπου, όπως επισήμανε ο προεδρικός εκπρόσωπος Τζος Έρνεστ.

«Καλούμε τις τουρκικές αρχές να διαβεβαιώσουν με τις πράξεις τους πως σέβονται τις διεθνώς αποδεκτές δημοκρατικές αξίες, που περιλαμβάνονται και στο τουρκικό Σύνταγμα, την ελευθερία του λόγου, την ελευθερία των συγκεντρώσεων και την ελευθερία του Τύπου» είπε ο Αμερικάνος εκπρόσωπος.

Η τουρκική κυβέρνηση κατηγορείται για τον απηνή διωγμό των αντιπολιτευόμενων ΜΜΕ, αλλά και αντιπολιτευόμενων βουλευτών, ακαδημαϊκών, δασκάλων, δικηγόρων και μη κυβερνητικών οργανώσεων.

Ο διορισμός λογοκριτών στη διοίκηση της μεγαλύτερης σε κυκλοφορία εφημερίδας «Ζaman», επειδή κατηγορείται ότι έχει διασυνδέσεις με το κίνημα του αυτοεξόριστου στις ΗΠΑ κληρικού Φετουλάχ Γκιουλέν, έχει προκαλέσει διεθνή κατακραυγή.

«Καλούμε την τουρκική κυβέρνηση να εξασφαλίσουν πλήρη σεβασμό στη διαδικασία που εγγυάται ίση μεταχείριση από τον νόμο σε μια δημοκρατική κοινωνία, να ενθαρρύνει τις κριτικές απόψεις αντί να τις φιμώνει» δήλωσε ο Αμερικάνος εκπρόσωπος.

Το πλέον πρόσφατο επεισόδιο με τις διώξεις δημοσιογράφων ήταν ο εξαναγκασμός του ανταποκριτή του γερμανικού περιοδικού «Der Spiegel» να εγκαταλείψει τη χώρα, καθώς δεν ανανεώθηκε η άδεια παραμονής του.

Σύμφωνα με πληροφορίες του γαλλικού πρακτορείου AFP, σε 8 από τους 20 Γερμανούς ανταποκριτές η Τουρκία αρνήθηκε την ανανέωση των δημοσιογραφικών τους ταυτοτήτων, εξαναγκάζοντάς τους να εγκαταλείψουν την χώρα.

Ερντογάν: «Η Ευρώπη χορεύει σε ναρκοπέδιο»

Την ώρα που οι Ευρωπαίοι και ο Τούρκος πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου προετοίμαζαν τη συμφωνία για το προσφυγικό, σε ομιλία του στο Τσανάκαλε –για να τιμήσει τα θύματα της Καλλίπολης–, ο πρόεδρος της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υποστήριξε πως η «Ευρώπη περιθάλπει οχιά στην αγκαλιά της» και «χορεύει σε ναρκοπέδιο», κατηγορώντας τους Ευρωπαίους ότι «άμεσα ή έμμεσα υποστηρίζουν τρομοκρατικές ομάδες». Για να προσθέσει: «Οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να κοιτάξουν το δικό τους πρόβλημα πριν πουν στην Τουρκία τι θα πρέπει να κάνει με τους πρόσφυγες».

«Αυτές οι χώρες, που επιτρέπουν τρομοκράτες του ΡΚΚ να στήνουν πανό μπροστά στην αίθουσα όπου πραγματοποιείται η σύνοδος ΕΕ-Τουρκίας, δεν είναι τίμιες και δεν μπορούν να απαιτούν ισόρροπη απάντηση. Αυτές οι χώρες έχουν παραδοθεί στην τρομοκρατία» είπε ο Ερντογάν με αφορμή την επίθεση αυτοκτονίας από το ΡΚΚ στην Άγκυρα στις 13 Μαρτίου, με 35 νεκρούς.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν έχουν πάψει να εκφράζουν ανησυχία για τη συνεχιζόμενη σφαγή που υφίσταται ο άμαχος πληθυσμός στη νοτιοανατολική Τουρκία, όπου συνεχίζονται οι στρατιωτικές επιχειρήσεις εναντίον του ΡΚΚ, με απάνθρωπη σφοδρότητα.

Και η Μόσχα έχει καλέσει την Άγκυρα να σταματήσει τις βιαιότητες στα νοτιοανατολικά της χώρας και να επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Νωρίτερα, η καγκελάριος Μέρκελ είχε εκφράσει επίσης ανησυχία για την τύχη του πληθυσμού των Κούρδων. «Η ΕΕ θα συνεχίσει να εκφράζει την άποψη πως η Τουρκία θα πρέπει να προστατεύσει τις ελευθερίες του Τύπου και τον πληθυσμό της» δήλωσε η Μέρκελ.

Οι φωνές των Ευρωπαίων πολιτικών που υπερασπίζονται το δικαίωμα αυτοδιάθεσης του κουρδικού πληθυσμού ολοένα και αυξάνονται: ο επιφανής Βρετανός βουλευτής του Εργατικού Κόμματος Κεν Λίβινγκστον κάλεσε την τουρκική κυβέρνηση να επιτρέψει στους Κούρδους να αποφασίσουν για το μέλλον τους μέσω δημοψηφίσματος.

Οι τουρκικές στρατιωτικές επιχειρήσεις εναντίον των κουρδικών περιοχών άρχισαν την προεκλογική περίοδο –τον Ιούλιο του 2015–, σε μια προσπάθεια να συσπειρώσουν τις συντηρητικές δυνάμεις γύρω από το κόμμα της Δικαιοσύνης, που δεν είχε κατορθώσει να αποσπάσει πλειοψηφία στις προηγούμενες εκλογές. Με τον τρόπο αυτό διέκοψε την εκεχειρία που είχε διαρκέσει ήδη δύο χρόνια.

Η διαμάχη του τουρκικού κράτους με τους Κούρδους έχει υποχρεώσει περί τους 200.000 κατοίκους της εμπόλεμης ζώνης να στερούνται βασικών αγαθών και υπηρεσιών, όπως η ύδρευση, το ηλεκτρικό και η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Η πολεμική δραστηριότητα της Άγκυρας στην περιοχή έχει καταδικασθεί επανειλημμένα από τις διεθνείς οργανώσεις προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Έχει δε στοιχίσει ως τώρα τη ζωή σε 652 πολίτες, συμπεριλαμβανομένων 97 παιδιών και 94 γυναικών.

Το Φεβρουάριο μόνον, τα τουρκικά στρατεύματα πυρπόλησαν κτήριο στην κουρδική πόλη Τσίζρε, με αποτέλεσμα να παγιδευτούν σ’ αυτό και να βρουν φρικτό θάνατο 150 άνθρωποι.

Στην περιοχή έστειλε τηλεοπτικό συνεργείο το ρωσικό κανάλι RΤ, το οποίο προώθησε σειρά βίντεο στον ΟΗΕ, καλώντας τον διεθνή οργανισμό να διερευνήσει τις καταγγελίες για μαζικούς φόνους Κούρδων στην Τουρκία.

Τουρκικές ανησυχίες για τις επιτυχίες των Κούρδων της Συρίας

Ο εμφύλιος πόλεμος στο Ιράκ έδωσε το δικαίωμα της αυτονομίας στους Κούρδους της χώρας και έγινε παράδειγμα για τους Κούρδους της Συρίας, οι οποίοι όμως κατοικούν σε εδάφη που συνορεύουν με την Τουρκία.

Έτσι, το κόμμα της Κουρδικής Δημοκρατικής Ένωσης (PYD) της Συρίας μαζί με αρκετές συνεργαζόμενες ομάδες ανακοίνωσαν την προηγούμενη εβδομάδα πως σε τρεις κουρδικές περιοχές υπερψηφίσθηκε η απόφαση για τη δημιουργία δημοκρατικού ομοσπονδιακού συστήματος με την ονομασία Ρογιάβα-Βόρεια Συρία (Rojava). Η απόφαση εγκρίθηκε από τη συντακτική συνέλευση, ανακοίνωσε το PYD.

Οι Κούρδοι κάτοικοι της συριακής πόλης Καμισλί, κοντά στα σύνορα με την Τουρκία, βγήκαν στους δρόμους για να πανηγυρίσουν την ανακοίνωση.

Ο Μανσούρ αλ Σαλούμ, επικεφαλής του διοικητικού συμβουλίου της Ρογιάβας-Βόρειας Συρίας, ανακοίνωσε πως η νέα αρχή θα εργασθεί για να ενοποιήσει όλες τις εθνικές ομάδες που ζουν στην περιοχή, όπως μετέδωσε το κουρδικό πρακτορείο ειδήσεων Rudaw, που εδρεύει στο Ιρμπίλ.

Σε συνέντευξη Τύπου που έδωσε, ο Μανσούρ αλ Σαλούμ επισήμανε: «Θα διαφυλάξουμε το ενιαίο του συριακού εδάφους και το δικαίωμα των λαών που ζουν κάτω από το ομοσπονδιακό σύστημα (στο συριακό Κουρδιστάν)».

Οι Κούρδοι της Συρίας, που αποτελούν τη μεγαλύτερη μειονότητα στη χώρα, είχαν επανειλημμένα καταφύγει σε ανθρωπιστικές οργανώσεις, όπως η Διεθνής Αμνηστία, καταγγέλλοντας τις συριακές αρχές και την Τουρκία για βιαιοπραγίες εναντίον τους.

Ούτε το PYD ούτε και άλλες κουρδικές οργανώσεις έχουν προσκληθεί να συμμετάσχουν στις ειρηνευτικές συνομιλίες που διεξάγονται στη Γενεύη για την επίλυση της αιματηρής σύγκρουσης των αντιμαχόμενων ομάδων με την κεντρική εξουσία της Συρίας.

Πάντως, ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Τζον Κίρμπι δήλωσε πως η Ουάσιγκτον δεν αναγνωρίζει τις περιοχές που έχουν ανακηρυχθεί αυτόνομες στη Συρία. Και αυτό παρότι υπάρχει διαμάχη με την Τουρκία και η Άγκυρα κατηγορεί την Ουάσιγκτον ότι υποστηρίζει τους Κούρδους του PYD.

Διαβάστε επίσης: